Richard III, een portret van een onbekende schilder dat na de dood van de Engelse koning is gemaakt (16de eeuw).

Archeologie is meestal saai (vind ik), maar soms werkelijk (ont)spannend. In september 2012 werden bij werkzaamheden aan een parkeerplaats in Leicester de botten gevonden, van wat later bleek Richard de derde te zijn, de Engelse koning die in de strijd het loodje legde. DNA-onderzoek laat zien dat hij of een of meer van zijn voorvaderen koekoekskinderen waren.  Zelf had hij geen nageslacht. In de (voor)vaderlijke lijn was er geen genetische overeenkomst te vinden met nu nog levende nakomelingen van het geslacht Plantagenet.

Volgens de DNA-analyse had Richard blauwe ogen en was blond (tenminste in zijn jonge jaren). En, dat is natuurlijk het grote nieuws, Richard was geen Plantagenet. Hij of een van zijn voorvaderen moet als vreemde op de troon zijn geschoven. Voor hun studie vergeleken de onderzoekers het DNA met twee nu levenden nazaten van Anna van York (een man en een vrouw), een zuster van Richard. In de vrouwelijke lijn, af te lezen aan het mitochondriale DNA dat wordt overgeërfd via de moeder, zat het snor. De twee nazaten stamden af van Anna. Aan de hand daarvan werd ook vastgesteld dat het Richard III moest zijn. Volgens de onderzoekers met een zekerheid van 99,99 %.
De vergelijking van het Y-chromosoom was wat lastiger, omdat Richard, zoals gezegd, geen nageslacht had. De onderzoekers vonden na een hoop archiefonderzoek nakomelingen van Edward III, de betovergrootvader van Richard. Als Richard afstamt van Edward, dan moet hun Y-chromosoom overeenstemmen en dat van de mannelijke nazaten. Dat bleek dus niet het geval. Schandaal in de familie. Richard was kennelijk geen Plantagenet. Dat gebeurt. Zijn opvolger, Hendrik VII, won de strijd met Richard, die daarbij het loodje legde, en nam de troon over. Zo kan het ook weer. Richard zelf was overigens ook niet op een vriendelijk manier aan zijn kroon gekomen, maar dat was in Engeland en omstreken destijds niet zo uitzonderlijk.

Bron: der Spiegel