Het HY4-vliegtuigje (afb: der Spiegel)

Het heeft iets van dweilen met de kraan open, dat geslijm met elektrische voer-, vaar- en vliegtuigen. Hoe je ook wendt of keert, gemotoriseerd vervoer vergt enorme hoeveelheden energie. Bij een auto hebben we het al gauw over honderden kilo’s die moeten worden meegesleept om iemand van, zeg, 80 kg te verplaatsen. Bij een vliegtuig is het waarschijnlijk nog erger, want dat moet nog eens de zwaartekracht neutraliseren. Dit beseffende komt zo’n verhaal over een vliegtuigje dat op brandstofcellen vliegt wat armetierig over. Nee, ook vliegen op brandstofcellen is niet groen.
Dat vliegtuigje van het Duitse lucht- en ruimtevaartcentrum DLR ziet er wat vreemd uit. Het heeft iets van een zweefvliegtuig, maar dan met twee rompen. Waarom, is mij onduidelijk. De luchtmachine, die wordt aangeduid met S5-MHY4, is 7 m lang en heeft nu zijn eerste officiële vlucht gemaakt. Het ding kan vier passagiers (volgens der Spiegel, volgens mij maar twee en twee piloten) vervoeren en de brandstof is waterstof (vandaar die HY).
Waterstof wordt als energiebron gebruikt voor brandstofcellen. Samen met zuurstof uit de lucht wordt waterstof verbrand tot water. Brandstofcellen zijn een soort batterijen met gaselektroden (waterstof en zuurstof). De verbranding van zuurstof levert daarin direct elektrische energie op. In het vliegtuigje zit een 80 kW-motor tussen beide cabines. In de rechter zaten bij de ‘maagdenvlucht’ de twee piloten, de andere was met ballast verzwaard, anders zou het vliegtuigje scheef gaan hangen.

De HY4 is bedoeld om de bruikbaarheid van elektrische aandrijving in de luchtvaartwereld aan te tonen. Op 5 km hoogte bij een gangetje van 145 km/u leveren de brandstofcellen de energie. Bij de start en bij het klimmen verlenen lithiumbatterijen bijstand.
Op zijn eerste officiële vlucht draait het vliegtuigje maar een paar rondjes, maar het ding zou ook voor langere reizen geschikt zijn. Volgens het DLR ligt het bereikt tussen de 750 en 1500 km.
Die afstand is afhankelijk van de omstandigheden, zoals windsnelheid, en belading en de gebruikte waterstoftank. In dit vliegtuigje wordt de waterstof samengeperst met een druk van 350 bar. In de toekomst zal dat zeker verdubbelen, waardoor ook meer brandstof kan worden meegenomen.
Aan de ontwikkeling hebben ook brandstofcelproducent Hydrogenics, de Sloveens vliegtuigbouwer Pipistrel en de universiteit van Ulm meegewerkt.