De meest voorkomende insecten gaan het hardst achteruit

InsectenAl veel langer is duidelijk dat het aantal insecten hard achteruit gaat, maar uit een overzichtonderzoek van 106 studies hebben wetenschappers rond Roel van Klink van het Duitse instituut voor biodiversiteit in Leipzig de conclusie moeten trekken dat voorheen veel voorkomende insecten het hardst achteruit zijn gegaan. Dat werd niet of minder geconstateerd voor weinig voorkomende insecten. Lees verder

Ozonveilige koelmiddelen kunnen extreem broeikasgas vormen

Gat in de ozonlaag (ESA)

Gat in de ozonlaag (afb: ESA)

Het protocol van Montréal wordt gezien als een van de weinige wereldwijde afspraken die ook tot succes hebben geleid. De wereld schakelde over op de ozonveilige koelmiddelen zoals hfk’s (fluorkoolwaterstoffen) en de wereld leek van zijn gat in de ozonlaag verlost te zijn. Nu blijkt dat die koelmiddelen in de atmosferen kunnen reageren en fluoroform (CHF3, de fluorvariant van chloroform) kunnen vormen, een stof die 14 800 maal erger is als broeikasgas dan kooldioxide. Tja. Lees verder

“Fossiele brandstoffen verantwoordelijk voor vijfmiljoen doden per jaar”

Luchtverontreinigingsdoden

Aantal doden door fijnstof (PM2.5) en ozon (O3) in 2019. Aantallen in vakken van 10 km×10 km. Vooral India en China lijken zwaar getroffen  (afb: Jos Lelieveld et. al/BMJ)

Vandaag begint in het olie-emiraatje Dubai de COP28, de 28ste klimaatconferentie van de VN. Daar in de Verenigde Arabische Emiraten waar fossiele brandstoffen de bron vormen van een uitzinnige rijkdom (voor enkelen). moet een einde gemaakt worden aan het fossiele tijdperk. Dat is niet alleen noodzakelijk voor het temperen van de aardopwarming, maar ook voor de wereldgezondheid. Volgens recent onderzoek zouden fossiele brandstoffen, vooral door het fijnstof die bij verbranding ontstaat, verantwoordelijk zijn voor de vroegtijdige dood van vijfmiljoen mensen per jaar. Lees verder

Vastestofwarmtepomp blijkt zuiniger dan ‘ouderwetse’ warmtepomp

Warmtepomp

Een warmtepomp die werkt op dampcompressie (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoekers rond Junning Li van het instituut voor wetenschap en technologie in Belvaux/Bielse (Lux) hebben een warmtepomp ontwikkeld die niet via de gebruikelijke dampcompressietechniek van koelkasten en andere warmtepompen werkt maar waarbij de faseovergang wordt bewerkstelligd door verandering van een elektrisch veld. Dit type warmtepomp zou met een rendement van 64% veel energiezuiniger zijn dan de meeste warmtepompen die op de markt zijn. Die komen niet verder dan 50%, vaak veel lager. Toch blijkt het systeem nog niet direct geschikt voor marktintroductie. Lees verder

Helft Duitsers fiets naar zijnhaar werk? Waar of niet waar?

Op fiets naar het werk

45% op de fiets naar het werk, volgens het Duitse ministerie voor het digitale en verkeer (afb: BMDV op LinkedIn)

Het Duitse ministerie voor het digitale en verkeer meldde op een bijdrage op LinkedIn dat bijna de helft (45%) van de Duitsers op haarzijn fiets naar het werk gaat. Volgens unstatistik.de is die uitspraak de onstastistiek van de maand. In autoland Duitsland gaan iets meer dan 10% met de fiets naar hun werk. Lees verder

Sneeuwkrabben verhongeren massaal door opwarming oceanen

Sneeuwkrab (Chionoecetes opilio)

Sneeuwkrab (Chionoecetes opilio) (afb: WikiMedia Commons)

Het aantal sneeuwkrabben (Chionnocetes opilio) in de Beringzee is tussen 2018 en 2021 met zo’n tienmiljard stuks verminderd. Dat zou zo’n 90% zijn van de totale populatie. Die massale sterfte zou een gevolg van verhongering zijn die weer een gevolg is van een reeks zeehittegolven. In Alaska hadden de autoriteiten de vangst van deze krabben het vorig en ook dit jaar al verboden. Ondertussen worden de oceanen steeds warmer, mede onder invloed van de momenteel heersende El Niño. Lees verder

WMO: in 2022 leed 40% onderzochte gebieden aan droogte

WMO Waterrapport 2022

Omslag WMO Waterrapport

De wereldmetereologische organisatie (WM) heeft net het tweede rapport geproduceerd over de toestand van de watervoorraden in 2022. Gemiddeld leden meer gebieden onder extreme droogtes dan de voorgaande dertig jaar. “Zo’n 40% van de onderzochte gebieden heeft sterk onder droogtes te lijden”, zegt Robert Reinecke van de Johannes Gutenberguniversiteit. Veel rivieren hebben last van watertekorten of vallen zelfs droog, bodems drogen uit en grondwaterspiegels dalen.
Lees verder

Landbouw kan meer opbrengen en koolstof vastleggen op de juiste plaats

Natuur vs landbouw

Protesten tegen de houtkap in Indonesië waar veel regenwoud teloor gaat ten behoeve van de landbouw (afb: Greenpeace)

De groeiende wereldbevolking vereist een steeds hoger opbrengst van de landbouw, maar daarmee lopen we (=de mens) aan tegen de grenzen van het natuurlijk herstelvermogen van de aarde. Uitbreiding van de landbouw gaat ten koste van de leefbaarheid van deze planeet. Deel van het probleem is dat voedingsgewassen en -producten zelden op de juiste plaats op aarde worden geteeld, met grote gevolgen voor de natuur, voor de watervoorziening en het klimaat. Onderzoeksters in Duitsland hebben eens uitgezocht als de voedingsgewassen nu eens geproduceerd werden op de juiste (efficiëntste) plaatsen. Dan gaat de productie met ruim 80% omhoog, wordt er wat meer koolstof vastgelegd en bezuinigd op het watergebruik door de landbouw, rekende het gebruikte vegetatiemodel uit. Lees verder

Nog niet ontdekte planten zijn hoogstwaarschijnlijk bedreigd

Onontdekte en bedreigde plantensoorten

Onontdekte plantensoorten blijken steeds vaker ook bedreigd te zijn (afb: uit rapport)

In augustus verscheen in het blad New Phytologist al een kort artikel waarin gesteld werd dat drie op de vier nog niet ontdekte planten hoogst-waarschijnlijk al bedreigd zijn in hun bestaan. Dat was (kennelijk) een resumé van het vijfde rapport van Britse Koninklijke Botanische Tuinen in Kew over de toestand van planten en schimmels in de wereld.
De Britse krant the Guardian pikt daaruit de opmerking dat er op zijn minst nog tweemiljoen schimmelsoorten op ontdekking wachten, waarmee schimmels op de ongewervelde dieren na grootste groep levende organismen op aarde vormen. Daar valt nog een hoop te ontdekken. Als oorzaken van die (dreigende?) noodtoestand worden verandering van landgebruik en de aardopwarming genoemd. Lees verder

40% amfibieën met uitsterven bedreigd

Vuursalamander

Vuursalamander (afb: WikiMedia Commons)

In opdracht van de de organisatie voor natuur-bescherming IUCN hebben zo’n honderd onderzoek(st)ers de stand van zaken onderzocht van amfibieënsoorten. Die kwamen tot de conclusie dat zo’n 40% van de amfibieënsoorten bedreigd wordt met uitsterving. Achteruitgang en verstoring van hun biotopen is daar nog steeds de belangrijkste oorzaak van, maar de klimaatverandering speelt daarin een steeds grotere rol, volgens de wetenschappers. Vooral de salamanders worden zwaar getroffen. Daar zou een schimmelziekte in Europa en de VS mede de oorzaak van zijn. Lees verder