‘Bouwstenen’ voor leven door Rosetta ontdekt

Rosetta rond zijn komeet

Rosetta rond het ‘ruimtepuin’ (67P) (afb: ESA)

Rosetta, het ruimtevaartuig dat als twee jaar rond een stuk rondvliegend ‘ruimtepuin’ van ijs en stof vliegt, heeft een aminozuur gevonden, zo meldt het Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwitten, stoffen die wezenlijk zijn voor levende organismen op aarde.  Het idee dat het leven op aarde uit de ruimte kwam blijkt eens te meer tot de mogelijkheden te horen. Al eerder zijn op meteorieten die op de aarde terecht gekomen zijn, verbindingen gevonden die het begin van leven kunnen zijn geweest.
Lees verder

Een ‘bouwdoos’ voor moleculen in de maak

Scheikundige Jin-Quan Yu

Scheikundige Jin-Quan Yu, de ”vader’ van de ‘bouwdoos’ voor moleculen

Scheikunde is geen simpel vak, zeker niet als het over het synthetiseren van ingewikkelde verbindingen gaat. Scheikundigen dromen al langer van een soort ‘bouwdoos’ voor moleculen. Laatst kwam er in dit blog een verhaaltje langs over nanorobotjes die atomen kunnen verplaatsen. Het is een beginnetje. Nu schijnen onderzoekers van het Amerikaanse Scripps-instituut een techniek te hebben ontwikkeld om ingewikkelde verbindingen, zoals medicijnen (vaak zijn), te ‘bouwen’, waarbij aminozuren worden gebruikt als ‘gidsgroepen’. Ze hebben hun systeem vast uitgeprobeerd op wat chemische verbindingen. Lees verder

Nijmegenaren maken linksdraaiend aminozuur

Enantiomeerspecifieke reactie

Bij de reactie ontstaan zowel de links- als rechtsdraaiende variant (rood enblauw), maar door een proces dat Viedma-rijping is genoemd blijft alleen de linksdraaiende versie van het molecuul over (afb: Radboud-universiteit)

Bepaalde organische moleculen hebben eenzelfde chemische opbouw, maar hun ruimtelijke structuur is gespiegeld zoals onze linker- en rechterhand. Dat verschijnsel heet stereoisomerie of optische isomerie. Normaal gesproken worden met een synthese evenveel rechtsdraaiende als linksdraaiende moleculen gemaakt, maar in levende systemen zijn de stereoisomeren maar éénhandig. Zo zijn de aminozuren in ons lichaam allemaal linksdraaiend, de suikers en het DNA-molecuul rechtsdraaiend. Nijmeegse astrochemici rond René Steendam  hebben nu voor het eerst een methode in de praktijk gebracht om alleen linksdraaiende aminozuren te maken. Lees verder