De opkomst van biologische zonnecellen (?)

Marc Nowaczyk

Marc Nowaczyk (afb: univ. Rostock)

Het zou onderzoekers in Duitsland en Engeland voor het eerst gelukt zijn om met bepaalde stoffen elektronen te ‘oogsten’ die een plant niet gebruikt voor zijn energiehuishouding. Ze denken daarmee een (begin van een) biologisch alternatief voor zonnecellen te hebben. De vinding zou ook de ideeën over de fotosynthese ondersteboven gooien, denken ze. Lees verder

Spelen de chloroplasten de mitochondrion’kaart’ van zoogdiercellen?

Plantencel

Een plantencel ziet er anders uit dan de cel van een zoogdier als de mens.  De chloroplast is 1 genummerd, 3 de celkern (afb: WikiMedia Commons)

Mitochondriën in, onder meer, zoogdiercellen hebben een klein DNA. Dat wordt normaal alleen via moeder op het nageslacht overgebracht, maar niet lang geleden werd ontdekt dat soms ook het mitochondriaal DNA van de vader kan worden doorgegeven. Bij planten schijnt iets soortgelijks te gebeuren. Die bevatten chloroplasten of bladgroenkorrels waar de fotosynthese plaatsvindt. Ook die cellichaampjes hebben een eigen, ringvormig DNA, dat alleen via de vrouwelijke geslachtscellen wordt doorgegeven. Dachten plantkundigen. Nu blijkt dat onder koude omstandigheden het mannelijke chloroplast-DNA vaker wordt doorgegeven. Lees verder

Micro-organismen onder de grond zijn reuzeactief

Grondwatermonsters

Het verzamelen van grondwatermonsters (afb: univ. van Jena)

99% van het zoete water op aarde is grondwater. Het blijkt dat die ondergrondse micro-organismen in dat grondwater hyperactief zijn ondanks het ontbreken van zonlicht. Ze moeten hun energie noodgedwongen halen uit zwavel of plantenresten. Toch is hun productie, het vastleggen van koolstof in organische verbindingen, per cel net zo hoog als die van plankton dat volop van de energierijke zon kan profiteren. Tezamen binden die grondwaterorganismen ten minste zo’n 110 miljoen ton koolstof, maar dat zou zo maar zelfs 260 miljoen ton kunnen zijn. Dat is maar 0,25% van de mondiale koolstofvastlegging door organismen en planten, maar dat is aanzienlijk meer dan vermoed. Lees verder

Micro-organismen produceren zuurstof in het donker

Beate Kraft, SDU

Beate Kraft (afb: SDU)

Organismen zoals planten en bepaalde bacteriën produceren zuurstof. Dat gebeurt alleen als de ‘zon schijnt’ (er licht is, dus). Het blijkt echter dat er micro-organismen zijn die zuurstof kunnen aanmaken in de diepten van de oceanen waar geen licht meer doordringt. Ze doen dat op een voor de onderzoeksters verrassende manier. Het onderzoek werd geleid door Beate Kraft en Donlad Canfield van de universiteit van Zuid-Denemarken. Lees verder

Een zeeslak blijkt toppunt van regeneratievermogen

Ellysiella pusilla

Elysiella pusilla eet groenwier om fotosynthese te ‘verwerven’ (afb: WIkiMedia Commons)

Bij verschillende dieren is het regeneratievermogen aanzienlijk groter dan bij de mens. Bekende voorbeelden zijn hagedissen die een nieuwe staart krijgen als ze zich ontdaan hebben van de oude. De kieuwloze zeenaaktslak (Sacoglossa) slaat wat regeneratievermogen betreft de hagedis met vlag en wimpel. Die slakken  hebben alleen hun kop nog maar nodig om uit te groeien tot een volwaardige slak. Het zou kunnen dat de zeeslakken dat doen om irritante parasieten kwijt te raken. Lees verder

Door de aardopwarming vervroegt de bladval van bomen

herfstkleuren

Herfstkleuren zijn soms ook wat saai (afb: WikiMedia Commons)

Gister had ik het met iemand over dat de bladeren steeds later van de bomen vallen, een niet erg wetenschappelijke waarneming, naar nu blijkt (?). De aardopwarming zou er voor zorgen dat de bladeren eerder kleuren (dus blasverliezende bomen ook eerder kaal zouden moeten zijn). Dat zou te maken hebben met de vervroegende lente en de maximale kooldioxideopname van bomen in een groeiseizoen. Lees verder

Algen in druppeltjes produceren waterstof

Waterstofalgen

De algen in het druppeltje produceren waterstof, maar de ‘beschermende bacteriën daar omheen kooldioxide (afb: Nature)

Algen produceren net als planten zuurstof. Het schijnt echter dat als ze in waterdruppeltjes worden verspreid ze waterstof gaan produceren. Een broodje aap of reëel? De techniek zal nog wel wat bijgeslepen en verder ontwikkeld moeten worden, stellen de onderzoekers. De bacteriën in dit proces produceren overigens wel kooldioxide. Lees verder

Synthetische fotosynthese zet kooldioxide om in brandstoffen

Goud en kooldioxide een nieuw fotosynthesehuwelijk

Goud en kooldioxide (+ water) geven koolwaterstoffen. Het rendement laat nog erg te wensen over… (afb: univ. van Illinois)

In kranten wordt kooldioxide tegenwoordig afgeschilderd als vervuiling, maar dat lijkt me zwaar overdreven. Kooldioxide is een nuttig product, alleen heeft de mens er voor gezorgd dat dat nuttige product een last is geworden. Er zijn zijn natuurlijke allerlei methodes, waarvan fotosynthese er een is, om kooldioxide om te zetten in nuttige/bruikbare producten. De vraag is alleen ten koste van wat. Nu denken onderzoekers een soort fotosynthese te hebben ontwikkeld waarmee kooldioxide is om te zetten in ingewikkelder organische verbindingen. Dat proces zou ook een manier kunnen zijn om duurzame energie op te slaan (in de vorm van brandstoffen). Klein probleem is dat het omzettingsrendement nog slechter is dan bij planten… Lees verder

Verbetering ‘ademhaling’ plant levert 47% meer oogst op

Overactief H-eiwit geeft tot 47% meer opbrengst planten

Onderzoekers op het proefveld (links Patricia Lopez-Calcagno) (afb: Claire Benjamin/RIPE)

Planten als soja en tarwe verspillen tussen de 20 en 50% van hun energie door een inefficiënte ‘ademhaling’ (fotosynthese). Het enzym Rubisco wil nog wel eens zuurstof- in plaats van kooldioxidemoleculen vatten en die fout herstellen kost energie. Door nu de aanmaak van een natuurlijk in planten voorkomend eiwit, H-eiwit, te bevorderen, zou de opbrengst van voedingsgewassen met tussen de 27 en 47% kunnen worden vergroot, stellen onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Essex (Eng). Lees verder

Goedkope kats zetten CO2 en zonlicht om in brandstof

Kooldioxide splitsen in koolmonoxide en zuurstof, als grondstof voor koolwaterstoffen

Met zonlicht en met nikkel bedekte koperoxideelektroden is koolmonide te maken, grondstof voor koolwaterstoffen (afb: Science)

Kooldioxide en water omzetten in allerlei organische verbindingen is iets wat planten allang onder de knie hebben, de fotosynthese, maar wat mensen toch niet echt goed lukt. Dat heeft natuurlijk veel te maken met rendement en kosten. Het schijnt dat een leerling van Michael Graetzel, de uitvinder van de organische zonnecel, nu een betaalbare katalysator heeft gevonden om die kunstmatige fotosynthese ook economisch aantrekkelijk(er) te maken. Daarbij wordt energie van een zonnecel gebruikt om CO2 om te zetten in koolmonoxide en zuurstof. Vooralsnog val nog niet te concurreren met aardolieproducten, maar de methode heeft natuurlijk een prë: die ‘verstookt’ het broeikasgas kooldioxide. Lees verder