Intelligent? (afb: RUB)

Hersencellen van vogels hebben maar eenderde nodig van de energie die hersencellen van zoogdieren vergen. “Dat zou kunnen verklaren waardoor vogels zo slim kunnen zijn, ook al hebben hun kleine hersens zoveel hersencellen”, zegt Onur Güntürkün van de Ruhr-Universiteit in Bochum.
Hoe kan het dat een kraai net zo slim als een chimpansee? Hoewel bij mensen hersens maar 2% van hun gewicht uitmaken, gebruiken die wel bijna een kwart van de energie. Güntürkün: “Onze hersens zijn het duurste orgaan in ons lijf. We hebben die kunnen ontwikkelen in de evolutie door er een groot deel van onze energie aan te spenderen.”
Vogelhersens zijn in vergelijking kleiner en toch zijn vogels bijna net zo slim als zoogdieren. Kraaien en parkieten hebben hersens die maar 10 tot 20 g wegen, maar die doen niet of nauwelijks onder voor die van chimpansees die 400 g wegen.
In 2016 werd ontdekt dat vogels een twee tot drie keer hogere hersenceldichtheid hebben dan zoogdieren. Ze zijn dichter gepakt maar wel kleiner. “De vraag blijft: hoe kan zo’n klein dier zich zo’n groot aantal hersencellen veroorloven?”, zegt de hoogleraar. Dat blijkt dus aan hun efficiëntere energiehuishouding te liggen, zoals al verklapt.
Om dat te onderzoeken bekeken de onderzoekers de hersens van duiven wat beter met behulp van een positronemissietomograaf (PET). Daarmee bekeken ze, met behulp van contrastvloeistof, hoeveel glucose hersencellen gebruiken als de duiven wakker zijn of onder verdoving verkeren. Daar kwam, tot hun verbazing, die factor drie uit.

Extra mechanismen

Het verbaasde de onderzoekers niet dat die vogelhersencellen minder energie gebruikten dan zoogdierhersencellen, ze zijn tenslotte kleiner, maar wel de mate waarin. Güntürkün: “Dat betekent dat ze extra mechanismen moeten hebben die het energieverbruik van de neuronen verlagen. Dat kan deels te maken hebben met de hogere lichaamswarmte van vogels, maar ook met andere nog onbekende factoren. Vogels hebben een eigen erg succesvolle (evolutionaire; as) hersenontwikkeling doorgemaakt.”

Bron: Alpha Galileo