Adam Barrett: … nulgroei heeft grote voordelen… (afb: univ. van Sussex)
Economen denken dat ze wetenschap bedrijven, maar dat is een misvatting. Economen hebben zich het maatpak van de wetenschap aangemeten om eigen onvermogen te maskeren. De Europese centrale bank strooit maandelijks met honderden miljarden euro’s om de inflatie op te poken om de economie aan te wakkeren. Ik, eenvoudige ziel, dacht altijd dat inflatie geldontwaarding betekende, maar de ECB-economen beweren dat inflatie nodig is voor de (groei)economie. Dat lijkt op zijn minst twijfelachtig te zijn. Adam Barrett van de universiteit van Sussex (Eng) denkt te weten dat nulgroei minder krachs veroorzaakt en hogere lonen oplevert dan een inflatie-economie. Barrett schijnt geen econoom te zijn.
Economie hoeft helemaal niet te groeien, stelt een onderzoeker in Sussex. Zonder groei is het heel goed mogelijk een gezonde economie te bedrijven. Die nuleconomie blijkt ook nog eens minder vluchtig te zijn. Dat is dus dubbele winst.
Dat idee van een gezonde nulgroeieconomie is niet nieuw. De bekende Britse econoom Keynes voorspelde in 1936 al een eind aan de groei, maar de laatste jaren krijgt de nuleconomie weer aandacht. Oneindig doorgroeien is slecht voor het milieu en voor het klimaat.
“Vertragen van de economische activiteit lijkt dan ook zinnig, maar daar is altijd tegenin gebracht dat dat je kwetsbaar maakt voor financiële crises”, zegt Adam Barrett van de afdeling techniek en informatica van de universiteit van Sussex.
“Mijn onderzoek maakt aannemelijk dat dat helemaal niet nodig is, maar dat nulgroeiscenario’s waarschijnlijk stabieler zijn. Uit mijn berekeningen kwam dat een eind aan de groei niet het begin van instabiliteit is.” Financiële crises hebben veel meer te maken met afwijkend gedrag dan met het al of niet groeien van de economie. “Hoe sneller bedrijven proberen hun schuldenstatus te veranderen in reactie op veranderende omstandigheden, hoe waarschijnlijker een economische crisis is.”
Barrett zou de eerste zijn die heeft zitten rekenen aan de vergelijking van de kans op een crisis bij nulgroei of in een groeieconomie. Hij vond, in tegenstelling tot wat de Franse econoom Thomas Piketty denkt, dat nulgroei niet automatisch leidt tot grotere ongelijkheid. Hij denkt zelfs dat het deel van de winst dat naar de werknemers gaat zal groeien. Daar tegenover staat dan wel een lagere werkgelegenheid. Leidt dat dan niet tot ongelijkheid, Barrett?
Positieve rente
Uit de rekenmodellen van de Engelse onderzoeker rolde een positieve rente op leningen (nu soms zelfs negatief). Voor de kapitalistische economie is dat een bestaansvoorwaarde. Dat zou betekenen dat nulgroei niet betekent dat de banken het loodje leggen (ik zou dat geen probleem vinden). Barrett onderzocht of er verschil was tussen een geleidelijke en plotse overgang naar de nuleconomie. Geen van beide leidt tot een crisis, becijferde hij. Wel is het zo dat de werkgelegenheid fluctueert bij afwezigheid van een actieve overheid.
Dit soort studies zijn vaker gedaan en eensluidende antwoorden hebben die nooit opgeleverd. Het is nog steeds welles tegen nietes. Hij zocht niet naar een ideaal geval waarbij de economie ‘schokbestendig’ is in alle gevallen. Hij accepteert dat er cycli en schommelingen zijn. “Geen van die onderzoeken gaat er van uit dat het kapitalisme in wezen onstabiel is en gevoelig voor crises, zelfs in periodes van een sterke en stabiele groei.” Hij beschrijft crises als vormen van vluchtgedrag en vindt, wat hij noemt, kleine hobbels op de weg minder belangrijk.
Hij gebruikte voor zijn rekenwerk een nieuw model dat zich baseert op de ideeën van de in 1996 overleden Amerikaanse econoom Hyman Minsky over financiële instabiliteit, ideeën die de laatste tijd steeds meer aandacht krijgen. Hij rekende scenario’s door met een steeds groeiende productiviteit (2% per jaar) en enkele scenario’s waarbij de groei tot stilstand komt. Hij liet de modellen ‘rollebollen’ over periodes tot 250 jaar, waarna patronen zich gingen herhalen. Nu de economen weer.
Bron: Science Daily