Het filter voor kunststofmicrodeeltjes is ‘gepikt’ van vissen (kieuwzeef) (afb: Leandra Hamann et al./Nature emerging contaminants)

Microkunststofdeeltjes worden ervan verdacht schadelijk te zijn voor de gezondheid van mens en dier. De deeltjes komen op verschillende manieren in het milieu terecht, maar een van de belangrijkste bronnen is afvalwater is de wasmachine. Onderzoeksters rond Leandra Hamann van de universiteitn van Bonn hebben nu een filter ontwikkeld dat microdeeltjes in de toekomst veel effectiever zou kunnen verwijderen. Ze baseerden hun werk op het ‘listige’ kieuwzeefsysteem van vissen, waarmee die plankton uit het water filteren. In eerste tests verwijderde het nieuwe wasmachinefilter meer dan 99% van de microdeeltjes uit het waswater.
De kieuwzeven in de bek van vissen bestaat uit een trechter die smaller wordt naar de slokdarm toe. De kieuwbogen in de wanden van de trechter zijn voorzien van zeven met kleine tandjes. Deze structuur creëert een extreem fijnmazig filter.
Vissoorten zoals haring, makreel, sardines en ansjovis gebruiken zo’n systeem om kleine planktondeeltjes als voedsel te filteren. De vissen legen de met plankton gevulde ’trechtervormige mond’ door regelmatig te slikken. Het deeltjesvrije water stroomt vervolgens via de poreuze wanden van de trechter en de kieuwen weer uit het lichaam van de vis.
De onderzoeksters construeerden een trechter waarin de kunststofvezels van kleding onder een schuine hoek stromen en langs de trechterwanden naar de mond rollen. Ze maakten de wanden van in de handel verkrijgbare netten met een fijne maaswijdte, waaraan ze bovendien kleine tandjes en pennetjes bevestigden.
In experimenten en computersimulaties beproefden ze verschillende lengtes en maaswijdtes van de zeefstructuur, evenals openingshoeken van de trechter tot wel 60°C. Uiteraard is, zoals de hedendaagse academische mores vereist, meteen octrooi op het filter aangevraagd. Overigens werken de onderzoekers nog aan verbetering van het systeem.

Bron: bdw