Actie op het front van biodiversiteit is nog minimaal

CBD-secretaris Astrid Schomaker

CBD-secretaris Astrid Schomaker (afb: CBD)

Op 21 oktober begint er in Cali in Columbia de zestiende biodiversiteitsconferentie en die duurt tot 1 november. Op het ogenblik heeft minder dan 15% van de 196 VN-landen volledige plannen ingediend om de vernietiging van de natuur te stoppen of terug te draaien voorafgaand aan die COP16. Lees verder

Watertekorten bedreigen voedselvoorziening

Watertekorten en voedselvoorziening; GCEW-rapportIn verschillende rapporten wordt gewaarschuwd voor een wereldwijde ‘watercris’ (excuus voor de aankondiging van een nieuwe crisis; as). Daardoor zou de helft van de voedselvoorziening voor de wereldbevolking in 2050 in gevaar kunnen komen, stelt de wereldcommissie voor watereconomie (GCEW) in haar rapport. Het wereldgrondstoffeninstituut (WRI) stelt in zijn rapport  dat een kwart van de voedselgewassen wordt geteeld waar de watervoorziening onbetrouwbaar en/of onder druk staat. Volgens een EU-rapport zouden ook gebieden in Europa die nu nog nat zijn met droogtes te maken kunnen krijgen.
Lees verder

IEA: stroomvraag stijgt sneller dan verwacht

Ontwikkeling stroomopwekking

Ontwikkeling stroomopwekking volgens IEA (afb: World Energy Outlook 2024)


Volgens het jaarverslag van het Internationaal EnergieAgentschap (IEA) stijgt de wereldwijde vraag naar stroom sneller dan vorig jaar verwacht. Die toename van het elektriciteitsverbruik kan het voor landen moeilijker maken om hun broeikasgasuitstoot te verminderen en de opwarming van de aarde binnen de perken te houden. Lees verder

Ki vreet minder energie door op te tellen

optellen goedkoper dan vermenigvuldigen

Optellen kost minder energie dan vermenigvuldigen (afb: uit ArXiv-artikel van de onderzoekers)

Door de manier te veranderen waarop grote taalmodellen hun berekeningen uitvoeren, zijn onderzoekers van BitEnergy AI erin geslaagd het energieverbruik van kunstmatige intelligentie tot 95% te verminderen zonder prestatieverlies. Ze hebben hun bevindingen voorlopig gestald in het niet beoordeelde ArXiv. Lees verder

Peptide zou tau-knopen ‘ontrafelen’ in vliegjes met Alzheimer

Tau- en beta-amyloïdedeposities in de hersens

Tau-knopen (bruin, linksonder) en beta-amyloïdeplaques (rood)

Tau-eiwitten spelen een cruciale rol bij het behouden van de structuur en functie van neuronen. Bij de ziekte van Alzheimer werken deze eiwitten echter niet goed, waardoor ze samenklonteren en lange kronkels vormen. Deze tau-knopen kunnen neuronen blokkeren, waardoor ze geen voedingsstoffen en signalen meer kunnen ontvangen en afsterven. Met een peptide (klein eiwit), RI-AGO3 gedoopt, zou die knoopvorming kunnen worden ‘ontrafeld’. Bij fruitvliegjes (met ‘Alzheimer’?; as) leek het peptide te werken. Lees verder

Een bacterie als kankerbestrijder? Waarom niet?

Therapeutische bacteriën tegen kanker

Therapeutische bacteriën tegen kanker? (afb: Mikako Miyahara et al./Chemical Engineering Journal)

Kanker is moeilijk te bestrijden, niet op de laatste plaats vanwege zijn/haar verschillende verschijningsvormen en ‘strijdwijzen’. Nu hebben, onder meer, Japanse onderzoekers bedacht dat ook bacteriën hulp kunnen bieden in de strijd tegen kanker en waarom niet? Uiteindelijk heeft een mens waarschijnlijk meer bacterie- dan eigen cellen in het lijf, veelal tot heil en welzijn van dat lijf. Puntje voor de onderzoekers is wel dat de bacteriën die de Japanse onderzoekers op het oog hebben, Rhodopseudomonas palustris en Proteus mirabilis, eerst ‘gevaarloos’ moeten worden gemaakt. Het lijkt er op dat een poreuze composiet uitkomst biedt. Lees verder

WNF: In vijftig jaar is het wild 73% achteruitgegaan

Living Planet-rapport 2024Volgens het Wereldnatuurfonds (WNF) zijn de populaties van in het wild levende dieren de laatste vijftig jaar met 73% gekrompen. Of het nu gaat om olifanten of reuzenschildpadden, er leven steeds minder dieren in het wild, stelt het WNF. Volgens Tanya Steele van die organisatie is die achteruitgang een groot gevaar voor vele ecosystemen. “Vele leefgebieden zijn op weg naar gevaarlijke kantelpunten.”
Lees verder

Neonicotinoïden op vele fronten schadelijk voor vogels

Patrijs

Patrijs (afb: Vogelbescherming Nederland)

Neonicotinoïden zijn veelgebruikte insecticiden in de land- en tuinbouw. ​​Het gebruik ervan is echter zeer omstreden vanwege hun schadelijke effecten op verschillende soorten organismen. Uit een meta-analyse van zo’n vijftig studies dat die bestrijdingsmiddelen voor twaalf vogelssoorten schadelijke effecten hebben op zowel hun gedrag, gezondheid, voortplanting en overleving. Lees verder

Ki maakt ook de blitz bij Nobelprijs scheikunde

RoseTTAFold

Niet alleen de structuur van de eiwitten is belangrijk maar ook de wisselwerking met andere biomoleculen (afb: github.com/baker-laboratory)

De Nobelprijs voor natuurkunde werd dit jaar toegekend aan twee pioniers op het gebied van kunstmatige intelligentie. Die voor scheikunde gaat naar de grondleggers van ki-systemen die de vorm van eiwitten voorspellen, een belangrijk gegeven voor de werking van de ‘werkpaarden’ van het leven. John Jumper en Demis Hassabis van Google Deepmind (AlphaFold) delen de helft van de prijs, de andere helft gaat naar de Amerikaan David Baker van de universiteit van (de staat) Washington in Seattle. Lees verder

Ki is koning voor het Zweedse Nobelcomité natuurkunde

Nobelprijswinnaars natuurkunde 2024

De Nobelprijswinnaars natuurkunde 2024 (afb: Nobelprijscomité)

De Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen heeft de Nobelprijs voor de Natuurkunde 2024 toegekend aan twee vroege onderzoekers van kunstmatige intelligentie John Hopfield (1933) van de Princetonuniversiteit en Geoffrey Hinton (1947) van universiteit van Toronto “voor fundamentele ontdekkingen en uitvindingen die leersystemen met kunstmatige neurale netwerken mogelijk maken”. Lees verder