We weten maar heel weinig of niets van de meeste stoffen

Blootstelling

Het aantal stoffen dat in 57 OA-studies is gevonden waaraan mens en milieu worden blootgesteld (afb: Saer Samanipour et. al)

DuPont, tegenwoordig Chemour geheten, fabriceert al tientallen jaren fluorverbindingen in zijn fabriek in Dordrecht en niemand maalde daarom. Nu blijkt dat die fluorverbindingen (omgedoopt in PFAS), of in ieder geval een aantal, ook nare kantjes hebben. Glyfosaat is al jaren als succesvolle onkruidbestrijder gebruikt, maar hoe veilig is glyfosaat? Wat weten we eigenlijk van die duizenden stoffen waar we mee in aanraking komen of die we gebruiken? Bitter weinig en we weten ook niet waarmee mens en milieu in aanraking komen. Die, zogeheten, ongerichte analyse (OA) van stoffen waaraan mens en milieu worden blootgesteld kan en moet beter, stellen onderzoekers. Lees verder

De aarde is ‘doodziek. Oorzaak is de mens

Gezondheid aarde 2023 volgens aardgrensmodel Rockström

De negen gezondheidsfactoren van de aarde volgens het Rockströmmodel (afb: Johan Rockström et. al/Science)

In een nieuw onderzoek naar de gezondheid van de aarde moesten de onderzoekers constateren dat zes van de negen gezondheids-aspecten van de aarde zijn overschreden: klimaatver-andering, biodiversiteit, verandering landgebruik (verlies aan natuur), stikstof- en fosforcycli, milieuvervuiling (kernafval, kunststofafval e.d.) en zoetwatervoorraden.
Alleen met de ozonvernietiging in de atmosfeer, luchtvervuiling en oceaanverzuring blijft de aarde nog net binnen de veilig geachte grenzen van dit door van dit door klimaatwetenschapper Johan Rockström bedachte houdbaarheidsmodel van de aarde, maar ook daar naderen bij twee de grenzen snel: verzuring oceanen en luchtvervuiling. Dat betekent dat de mens zijnhaar veilige manoeuvreerruimte op de meeste cruciale punten meer dan heeft verspeeld. Lees verder

Zeezandwinning verwoestend voor zeeleven

beton

Zand wordt onder meer gebruikt voor de productie van beton

Jaarlijks wordt er zo’n zesmiljard ton zand uit de oceanen gebaggerd. Volgens het milieuprogramma van de VN (UNEP) is dat zowel slecht voor het zeeleven als voor de (menselijke) kustbewoners. Deze bedreiging komt nog eens bovenop de andere door de mens veroorzaakte bedreigingen zoals verzuring, opwarming en kunststofvervuiling. Ook het veertiende duurzame-ontwikkelingsdoel van de VN, de bescherming en het duurzame gebruik van de oceanen, lijkt steeds verder uit het zich te verdwijnen. Lees verder

‘Nieuwe’ dunnelaaglithiumbatterijen overklassen lithiumionbatterijen

seriegeschakelde lithiummetaalbatterijen

Twee seriegeschakelde lithiummetaalbatterijen (afb: Abdessalem Aribia et. al/Nature)

Lithiummetaa-lbatterijen zijn niet nieuw. Die bestaan al zo’n veertig jaar. Probleem was dat die dunnelaag-batterijen maar weinig energie konden bevatten. Onderzoekers van het Zwitserse Empa zouden er nu in geslaagd te zijn door die dunnelaagbatterijen te stapelen, waardoor die ook voor ‘volwassen’ toepassingen geschikt zijn. Die zouden snel te laden (en ontladen) zijn, langer meegaan, milieuvriendeljker te produceren  zijn dan hun lithiumioncollega’s en bovendien niet brandgevaarlijk zijn. Klein probleempje is dat ze aan de dure kant zijn, maar de Empa-onderzoekers zoeken al wegen die lithiumbatterijen te gaan produceren. Lees verder

Er is een verband tussen antibioticaresistentie en luchtvervuiling

Hong Chen

Hong Chen (afb: Zhejianguniversiteit)

Steeds meer bacteriën worden ongevoelig voor steeds  meer antibiotica en er dreigt een (nieuwe) gezondheidscrisis. Die toenemende antibioticaresistentie is mede het gevolg van overmatig gebruik van antibiotica, niet alleen bij mensen maar ook bij vee (nota bene als preventieve maatregel). Volgens recent onderzoek zou ook luchtvervuiling (met name fijnstof) een rol spelen bij de de resistentie van micro-organismen voor bacteriebestrijders. Lees verder

“Moderne scheikunde is rotzooi”

Perfluorcubaan

Per- of octofluorcubaan, in 2022 molecuul van het jaar, behoort tot de PFAS-familie (afb: WikiMedia Commons)

Promovenda Hannah Flerlage en Chris Slootweg  Van ’t Hoffinstituut van de universiteit van Amsterdam betogen in Nature Reviews Chemistry dat scheikundigen verder moeten kijken dan reactiekolf en  zuurkast. Ze vinden dat hun vakgebied zal moeten vergroenen om het hoofd te bieden aan de milieurampen die dreigen of de aarde al teisteren; mede het gevolg van het werk van hun vakgenoten. Net als de rest van de mensheid moeten scheikundigen streven naar doelmatigheid, veiligheid en kringlopen, aldus het tweetal. Lees verder

Alle per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) de wereld uit? Niet waarschijnlijk

Effecten van PFAS

Per- en polyfluorverbindingen worden in verband gebracht met vele aandoeningen, maar PFAS bestaat uit een grote verzameling stoffen die lang niet altijd gezondheids- en/of milieuschadelijk zijn (afb: ~WikiMedia Commons)

Afgelopen februari heeft het Europees ChemicaliënAgentschap (EChA) een voorstel gepubliceerd om een grote schoonmaak te maken met de stoffen die worden aangeduid met PFAS, ook wel, althans deels, voor-altijdmaterialen genoemd omdat ze nauwelijks afbreken. Het voorstel is opgesteld door milieuinstituten van Denemarken, Duitsland, Nederland, Noorwegen en Zweden.  Die fluorverbindingen – het zijn er zeker vele duizenden (want naar believen uit te breiden), waaronder PTFE (polytetrafluoretheen oftewel teflon) wel de bekendste is – hebben zich stevig die in de samenleving gevestigd.  Het probleem lijkt een beetje op dat van de cfk’s (chloorfluorlkoolwaterstoffen) die de ozonlaag aantastten en die inmiddels vrij effectief in de ban zijn gedaan. Hoe vervangbaar zijn ze? Lees verder

EU haalt bakzeil bij ban gevaarlijke stoffen onder druk industrie (?)

Tatiana Santod

Tatiana Santos van het Europees Milieubureau (afb: eeb.org)

Uit gelekte documenten zou zijn gebleken dat de Europese Unie zou zijn gezwicht voor de industrie. De EU zou gevaarlijke stoffen verbieden in consumentenproducten behalve in toepassingen waar die essentieel (?) voor zouden zijn. Dan hebben we over meer dan tienduizend stoffen waaronder ook de ‘vooraltijdverbindingen’ (slechts afbreekbaar) zoals de fluorverbindingen PFAS. Dat voornemen vormde een onderdeel van het groene akkoord dat de unie in 2020 had bereikt, maar daar zou nu nog maar een verwaterde versie van over zijn. Lees verder

Japan gaat radioactief water rampreactoren in zee lozen

Fukusjimaramp

Werknemers van Tepco op het rampterrein


Het zat er natuurlijk al een tijd aan te komen dat Japan het radioactief afvalwater dat er is ontstaan naar de kernramp in Fukushima uiteindelijk in de zee zou lozen. Het ziet er naar uit dat die lozing de volgende week zal beginnen. Volgens de autoriteiten zou de radioactiviteit van het water zo laag zijn dat het geen gevaar voor mens en dier zal opleveren, maar Japanse vissers zijn niet overtuigd. Op 22 augustus 2023 heeft de Japanse eerste minister Fumio Kishida eigenaar Tepco de opdracht gegeven zo snel mogelijk radioactief water te lozen, als de omstandigheden dat toestaan. Lees verder

Franse senatoren hebben nogal wat rare stoffen in hun haren

Vergaderzaal Franse senaat

De halve cirkel waar de Franse senatoren vergaderen (afb: WikiMedia Commons)

Kwik, bestrijdings-middelen, weekmakers en ook zeldzame aarden, je kunt allerlei stoffen aantreffen in de haren van Franse senatoren (m/v). Zo’n 26 socialistische (??) senatoren hadden plukjes haar ter onderzoek meegegeven aan onderzoekers van toxSeek, dat haarmonsters zegt te kunnen analyseren op 49 metalen en 1800 organische stoffen. Lees verder