Wordt grafeen het nieuwe silicium?

epigrafeenchips

Epigrafeenchips (afb: gatech.edu)

Het zou onderzoeksters voor het eerst gelukt zijn om geïntegreerde circuits (ic’s of ‘chips’) te maken van grafeen, een verschijningsvorm van koolstof (naast, bijvoorbeeld grafiet en diamant). Die al jaren als uiterst veelzijdig en veelbeloven gepresenteerde koolstofvorm zou, in combinatie met silicium, de ic’s zo’n tien keer sneller maken dan de huidige kiezelchips en twintig keer sneller dan ic’s van tweedimensionale halfgeleiders. Daar worden die chips niet alleen sneller van, maar warmen ook minder snel op en moeten dus minder gekoeld worden. Kortom: veelbelovend. Lees verder

Robot- en ki-systeem vervangen laborant (?)

Coscience: ki plus robotlab

De architectuur van het systeem met onder een (slechte) foto van een deel van het robotlab (afb: Gabe Gomes et. al/Nature)

Aan de Carnegie Mellonuniversiteit in de VS hebben onderzoekers een systeem opgezet, dat niet alleen de bereiding van scheikundige verbindingen kan plannen, maar die planning ook kan uitvoeren met behulp van labrobots. Als je Coscience, zo wordt dat systeem genoemd, vraagt om ibuprofen te synthetiseren, zoekt het ki-systeem de benodigde stoffen en reactieomstandigheden op en vertelt de robotassistent wat die moet doen. De laborant kan wel inpakken of…? Lees verder

‘Synaptische’ transistoren werken nu ook bij kamertemperatuur

synaptische transistor

Dubbellaags grafeen (paars) met boornitride (BN) levert een synaptische transistor op (afb: Mark Hersam)

Zogeheten ‘synaptische’ transistoren (de synaps is het contactpunt tussen uitlopers van hersencellen) zouden alles ‘verslaan’ wat er tot nu toe op het gebied van kunstmatige intelligentie (ki) is vertoond. Tot voor kort werkten die alleen bij lage temperaturen en dat is energetisch niet erg aantrekkelijk.
Lees verder

Hersencellen mogelijk bruikbaar voor energiearme ki-systemen

Onderzoekers rond Feng Guo van de universiteit van Indiana hebben van klompjes hersencellen een primitief ki-systeem gemaakt voor spraakherkenning. Voorlopig is het alleen nog maar een bewijs dat dat zoiets ook kan.”We hebben nog een lange weg te gaan.” Lees verder

EP wil repareren kapotte apparatuur aantrekkelijker maken

Repair caféSchoenmakers (of eigenlijk schoenherstellers) kun je nog wel vinden en reparateurs van wasmachines zijn er ook nog wel, maar het wordt moeilijker als je elektronische apparatuur wil laten herstellen. Het Europese Parlement heeft nu voorstellen gedaan om reparatie aantrekkelijker te maken. Een groot deel van hun kiezers (77%) in de unie zou daar een voorstander van zijn. Lees verder

Datacentra slurpen niet alleen veel energie maar ook veel water

Waterwagen

De waterwagen ergens in Peru (afb: SuSanA Secretariat. (CC BY 2.0 DEED))

Digitale activiteiten vergen niet alleen een hoop energie, maar ook veel (koel)water. Door de groeiende populariteit van kunstmatige intelligentie groeit dat probleem alleen maar en zou zelfs kunnen leiden tot drinkwater-tekorten in een periode van klimaatverandering waarin de drinkwatervoorziening toch al onder steeds zwaardere druk komt te staan. Nu al hebben zo’n tweemiljard mensen geen toegang tot schoon drinkwater in huis. “We moeten zorgen dat de milieukosten van ki rechtvaardig verdeeld wordt over de wereld”, zegt Mohammad Atiqul Islam van de universiteit van Texas en medeopsteller van het rapport over het waterverbruik van datacentra door SciDev.Net. Lees verder

Licht maakt chipmateriaal (niet) supergeleidend

Supergeleiding en licht

Links het effect niet erg ver boven het absolute nulpunt (0 K). Rechts het effect met schakelaars (wit) die met picopulsjes laserlicht worden bestraald. Daaronder het effect op de spanning (in verschillende schakelcombinaties) (afb: A. Cavalleri/Nature)

Het schijnt dat je met behulp van (laser)licht materialen supergeleidend kunt maken. Nu hebben onderzoekers van het Max Planckinstituut voor structuur en dynamica (MPSD) in Hamburg aangetoond dat dat ook werkt op een geïntegreerd circuit. Dat opent mogelijkheden om elektronica en optica te combineren en (dus?) voor nieuwe toepassingen. Ze toonden ook aan dat de reactie van K₃C₆₀ niet rechtevenredig is, maar afhangt van de toegepaste stroom. Lees verder

Licht maakt stroomgeleider isolerend (?)

Lab

Lab van Fausti (afb: univ. v. Triëst)

Onderzoekers uit Duitsland, Slovenië en Italië hebben aangetoond dat een stroomgeleidend materiaal, tantaalsulfide, onder invloed van licht zich ontpopt als isolator. Dat proces is omkeerbaar. Dat biedt mogelijkheden op tal van terreinen zoals energieopslag en kwantumrekenen, stelt het persbericht. Lees verder

Analoge chips zouden ki sneller en minder energieintensief maken

Een oudere analoge chip van IBM

Een (oudere) analoge chip (midden) van IBM (afb: ibm.com)

Een groot probleem bij kunstmatige intelligentie is dat die technologie aanzienlijke hoeveelheden energie vergt. Dat heeft vooral te maken met de ‘leerperiode’ van die ki-systemen, waarin ze gevoed worden met een hoop informatie, beelden e.d. (afhankelijk van het onderwerp). Analoge chips, die de opslag en het ‘rekenwerk’ combineren, zouden dat met aanzienlijk minder energie en veel sneller (zo’n veertien keer) kunnen doen, is de gedachte van onder meer IBM. Daarmee zouden veel beter de neurale netwerken te maken zijn die meestal bij ki worden gebruikt, waarbij ze geen last hebben van het Von Neumannknelpunt van systemen waar gegevensopslag en rekeneenheden zijn gescheiden (anders dan in onze hersens, zo stellen we ons voor). Lees verder

Alle per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) de wereld uit? Niet waarschijnlijk

Effecten van PFAS

Per- en polyfluorverbindingen worden in verband gebracht met vele aandoeningen, maar PFAS bestaat uit een grote verzameling stoffen die lang niet altijd gezondheids- en/of milieuschadelijk zijn (afb: ~WikiMedia Commons)

Afgelopen februari heeft het Europees ChemicaliënAgentschap (EChA) een voorstel gepubliceerd om een grote schoonmaak te maken met de stoffen die worden aangeduid met PFAS, ook wel, althans deels, voor-altijdmaterialen genoemd omdat ze nauwelijks afbreken. Het voorstel is opgesteld door milieuinstituten van Denemarken, Duitsland, Nederland, Noorwegen en Zweden.  Die fluorverbindingen – het zijn er zeker vele duizenden (want naar believen uit te breiden), waaronder PTFE (polytetrafluoretheen oftewel teflon) wel de bekendste is – hebben zich stevig die in de samenleving gevestigd.  Het probleem lijkt een beetje op dat van de cfk’s (chloorfluorlkoolwaterstoffen) die de ozonlaag aantastten en die inmiddels vrij effectief in de ban zijn gedaan. Hoe vervangbaar zijn ze? Lees verder