Kunststof in onze hersens

Kunststofafval

Kunststofafval (afb: Osama Mansoor/UNICEF)

Microkunst-stofdeeltjes kunnen door muizenhersenen bewegen en bloedvaten blokkeren met alle kwalijke gevolgen daarvan, concluderen onderzoekers. Ze zouden voor het eerst een techniek hebben gebruikt om die microdeeltjes te volgen. Lees verder

We hebben geavanceerd navigatiesysteem in de hersens (lijkt het)

Navigerende ratZe zouden in 2005 zijn ontdekt door Nobelprijswinnaars May-Britt en Edvard Moser, de ‘rastercellen’ in je hersens die je een idee geven waar je je in de ruimte bevindt. Nu zouden beide prijswinnaars en collega’s van het Noorse Kavli-instituut ook hebben ontdekt dat die ‘rastercellen’ snelle, ritmische ‘bewegingen’ maken als een soort antennes om de ruimte voor de hersenbezitter te onderzoeken. Lees verder

Geprinte nanopilaartjes bevorderen groei neuronen

Nanopilaartjes als groeiomgeving hersencellen

Op de nanopilaartjes vormden zich ruimtelijke netwerken van hersencellen (afb: Angelo Accardo et al./Advanced Functional Materials)

Hersencellen zijn wezenlijk voor het functioneren van meercellige organismen. Hoe hersens functioneren is allesbehalve bekend, maar duidelijk is dat ze, onder meer, via stroomstootjes met elkaar communiceren. Onderzoekers van de TU Delft hebben met nanopilaartjes een, kennelijk, ideale groeiomgeving voor hersencellen gevormd die erg veel zou lijkt op wat er in het echt gebeurd. Lees verder

Muisjes ‘spoelen’ hersens tijdens diepe slaap

Spoelen van hersens tijdens diepe slaap

Slaapmiddelen verstoren het hersenspoelen tijdens de diepe slaap (afb: Maiken Nedergaard et al./Cell)

Een goede nachtrust doet meer dan alleen je uitgerust laten voelen. Die kan (vrijwel) letterlijk je geest leegmaken. Nieuw onderzoek maakt aannemelijk dat diepe slaap de ophoping van afvalstoffen in de hersens tijdens de wakkere uren kan wegspoelen, een essentieel proces voor de gezondheid van de hersenen. Als dat ‘hersenspoelsysteem’ wordt verstoord met, bijvoorbeeld slaapmiddelen, kan dat op de lange termijn mogelijk de hersenfuncties beïnvloeden. Lees verder

Lood heeft Romeinen ‘dommer’ gemaakt. Zou het?

lood en domheidAlle kranten en andere media doken er boven op: de Romeinen zouden dommer zijn geworden door loodvergiftiging. De NRC had het in de kranteneditie over een achteruitgang van 3 punten in de iq-schaal. In de webeditie zouden ze alleen dommer zijn geworden. Ach ja, alsof die iq-schaal een keiharde, onomstotelijke meetschaal is. Lees verder

Meer inzicht in de gezondheidsrisico’s van PFAS (?)

Effecten PFAS op genactiviteit van hersencellen

Zes onderzochte PFAS veranderen de activiteit van elf genen in hersencellen (afb: Ekin Atilla-Kokcumen et al./ACS Chemical Neuroscience)

Onderzoeksters denken wat meer inzicht te hebben gekregen in de gezondheids-risico’s van polyfluoralkyl-verbindingen (PFAS), de groep organische fluorverbindingen die onder ernstige verdenking staat en vaak wordt aangeduid voor-altijd-verbindingen omdat ze vrijwel niet afbreken. Die zouden door de bloed/hersenbarrière niet gehinderd worden om het centraal zenuwstelsel (en dus de hersens) binnen te dringen. De onderzoeksters hebben elf genen gevonden waarvan de activiteit zou veranderen door die fluorverbindingen, maar ook honderden andere genen reageerden op de aanwezigheid van PFA-stoffen. Lees verder

Bestaat er een relatie tussen een virus en Alzheimer?

beta-amyloïde-plaques.

Beta-amyloïdeplaques (rood) en de microgliacellen (lichtblauw en paars) (afb: Jason Drees/univ. van Arizona)

Het is wellicht mogelijk dat een vrij normaal virus, het cytomegalovirus (HCMV), van de ingewanden naar de hersens verhuist. Daar zou het virus het afweersysteem kunnen veranderen die zouden kunnen leiden tot de ziekte van Alzheimer, veronderstellen onderzoekers. Lees verder

Kijk minder tv en lees meer om minder kans op A. te hebben

Daan leest

Daan leest (afb: as)

Geloof het of niet, maar het lijkt er op dat je kans om Alzheimer te krijgen daalt als je minder tv kijkt en vaker een boek leest. Dat zouden onderzoekersters van de universiteit van Zuid-Australië hebben uitgevogeld. Lees verder

Is Alzheimer een autoimmuunziekte?

Processen en eiwitten die bij Alzheimer een rol spelen

Processen en eiwitten die bij Alzheimer een rol spelen (afb: Donald Weaver et al./ Alzheimer’s Journals)

Jaarlijks worden er vele miljoenen aan onderzoek uitgegeven om een werkend geneesmiddel te vinden tegen de ziekte van Alzheimer maar tot nog toe hebben al die jaren onderzoek vrijwel niets opgeleverd. Het is nog steeds niet bekend waardoor de ziekte ontstaat. Al weer begin dit jaar stelde Donald Weaver van de universiteit van Toronto in een lezing dat Alzheimer noch wordt veroorzaakt door beta-amyloïdeplaques noch door tauknopen, maar dat de ziekte een auoimmuunaandoening is. Hij lijkt er dat ander onderzoek, waar microgliacellen als ‘boosdoeners’ worden genoemd, dit idee ondersteunt. Gliacellen zou je de afweercellen van de hersens kunnen noemen.
Lees verder

Het hart heeft eigen ‘hersens’

Hart zebravisje

Hartje van een zebravisje (afb: Konstantinos Ampatzis et al./Nature Communications)

Onderzoekers in Zweden en de VS stellen dat het hart een eigen, apart ‘commandacentrum’ heeft, dat ze hersens noemen, die de hartslag regelt. Ze komen tot die conclusie op basis van onderzoek zebravisjes, Een beter inzicht hoe deze ‘hersens’ werken zou een basis kunnen zijn van andere behandelingen van hartziektes, stellen die onderzoekers dan meteen maar. Lees verder