Golfer Greg Norman (afb: WikiMedia Commons)
Bepaalde liefhebberijen zoals golfen, tuinieren of jagen zouden bij mannen wel eens de kans kunnen verhogen om de ongeneeslijke en dodelijke spierziekte ALS (amyotrofe laterale sclerose) te krijgen, denken wetenschappers. Golfende mannen zouden een drie keer hogere kans op de ziekte geven. Lees verder
Na verlamming of ziektes kunnen mensen soms niet meer praten. Nu zijn onderzoekers er in geslaagd twee van die mensen weer hun ‘spraakvermogen’ (via de computer) terug te geven. Er zijn zelfs twee verschillende methodes zijn: een met een hersenimplantaat en een met een elktrode’muts’. Lees verder
Hawking in 2015 voor de Royal Albert Hall in Londen met de speciaal voor hem ontworpen ‘communicatiedoos’ (afb: ABC News)
Stephen Hawking, zonder twijfel een van de bekendste wetenschappers, is overleden in zijn woning in Cambridge (Eng). Hij werd 76 jaar. Daarvan zat hij een groot deel in een rolstoel, grotendeels geveld door de ziekte amyotrofe laterale sclerose, beter bekend als ALS, die zich in 1963 openbaarde. Natuurkundige Hawking leek van alle markten thuis. Hij gaf zijn mening over kunstmatige intelligentie, schreef een boek over zwarte gaten (Een korte geschiedenis van de tijd) dat een bestseller werd, hield zich bezig met singulariteiten in de kosmologie en voorspelde dat mensen zouden emigreren naar andere planeten. Hij communiceerde met de buitenwereld door met zijn oogleden te knipperen. ALS had een groot deel van zijn lichaamsfuncties had gesloopt, maar niet zijn gezichtsspieren. Kortom, een opmerkelijk mens. Lees verder
Stercellen vervullen veel nuttige taken, maar lijken niet alleen bij MS-patiënten in de fout te gaan.
Stercellen of astrocyten komen in onze hersens veel meer voor dan de neuronen, de ‘gewone’ hersencellen. Ze doen daar allerlei goed werk, maar kunnen zich ontpoppen tot doders die aan de basis (zouden kunnen) liggen van allerlei hersensziektes, denken onderzoekers. De onderzoekers zien mogelijkheden voor behandeling. Lees verder
Het cytomegalovirus
Virussen worden door veel biologen niet als levende organismen beschouwd. Desalniettemin kunnen die niet-beestjes het ons aardig lastig maken. Virussen stellen ook weinig voor. Ze bestaan uit een omhulling, genetisch materiaal en een paar voorzieningen om bij cellen in te breken. Daarbinnen in die cellen kapen ze de ‘genetische machine’ om duizenden kopieën van zichzelf te laten maken. Veel virussen onderdrukken boodschappen van de cel die de activiteiten aansturen die ze niet nodig hebben en versterken andere.
Sommige virussen bespelen hun gastheer subtieler, ontdekten onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego onlangs. Die blokkeren geen boodschappen van cellen, maar veranderen ze. Lees verder
Antioxidanten te kust en te keur in gezonde voeding (afb: Wiki Commons)
Er is een hoop te doen over antioxidanten, stoffen die de zogeheten oxidatieve stress in cellen tegengaan, die (mede)oorzaak zou zijn van ziektes, waaronder hersenziektes zoals Alzheimer of Parkinson. In een overzichtsartikel beschrijven drie Europese onderzoekers de mogelijkheden van antioxidanten voor behandeling van deze hersenziektes, van amyotrofe laterale scelorose (ALS) en multiple sclerose. Daarbij zijn hier en daar wel degelijk lichtpuntjes te vinden.
Lees verder
Stercellen van ratten (links) en van de mens (foto: Ye Zhang en Steven Sloane)
Stercellen of astrocyten zijn hersencellen. Ze behoren tot de gliacellen, de ‘lijm’ in het hersenweefsel. Zonder die stercellen zou er niet veel terecht komen van dat belangrijke orgaan. Ze spelen een belangrijke rol bij het tot stand komen van de communicatie van de hersencellen, repareren beschadigd weefsel en spelen een rol in de bloed/hersenbarrière. Dat is allemaal duidelijk geworden uit onderzoek bij dieren (vooral muizen en ratten), maar hoeveel zegt dat over het functioneren van stercellen in menselijke hersens? Onderzoekers van, onder meer, de Stanford-universiteit in de VS zijn eens gaan kijken hoe dat zit en waren in staat moleculaire of genprofielen te schetsen van gezonde en van zieke hersens. Lees verder
Het kernmembraan van een normale hersencel van een fruitvliegje (links) en van een fruitvliegje met ALS. Duidelijk zijn de samenklonteringen van porie-eiwitten te zien. De groene stip is een opeenhoping van een andere eiwit: poly(GP), een belangrijk kenmerk van de ziekte (foto: Yubing Lu van de universiteit van Massachusetts)
NRC-journalist Pieter Steinz heeft amyotrofe laterale sclerose net als zijn veel beroemdere ziektegenoot Stephen Hawking, die alleen nog maar met de wereld kan praten via oogbewegingen en de computer. Die zenuwziekte verwoest motorneuronen in hersens en ruggenmerg, maar hoe dat gebeurt is tot nu toe een mysterie. Recent onderzoek lijkt nu enig zicht te geven over het mechanisme van de ziekte, waar in Nederland zo’n 1000 mensen lijden. Het lijkt er op dat de poriën in het membraan rond de celkern verstopt raken, waardoor belangrijke moleculen dat niet meer kunnen passeren en er in de cel een dodelijke verkeersopstopping plaatsvindt. Lees verder
GM6 behoort tot de familie van de MNTF-regulatoren die bij de ontwikkeling van de vrucht een rol spelen (foto: Genervon)
Het komt natuurlijk vaker voor dat er bij patiënten met een ongeneeslijke ziekte groot ongenoegen ontstaat als blijkt uit proeven dat een bepaald middel effect heeft, maar dat nog niet door de instanties is goedgekeurd en dat middel dus nog niet verstrekt mag worden. Recent bij de uitbraak van het ebolavirus speelde dat. In Amerika schijnt grote ophef te zijn ontstaan onder patiënten met de nu nog ongeneeslijke motorneurale ziekte ALS. De eerste proeven met het GM6 betitelde middel van Genervon Biopharmaceuticals lijken te wijzen op een vertragende werking op het voortschrijden van de hersen/spierziekte. Oproer onder de patiënten die willen dat het middel snel wordt toegelaten. Lees verder
Stephen Hawking (foto: the Guardian)
De Engelse astrofysicus Stephen Hawking maakt zich zorgen over kunstmatige intelligentie. Volgens Hawking kan ki de mens overvleugelen en daarmee het begin van het einde van de mens betekenen, zo zei hij tegen de Britse omroep BBC. Lees verder