Categorie archieven: wetenschap

Het heelal doet maar wat, lijkt het of we begrijpen het niet

Geplaatst op door
Beantwoorden
James Webb-ruimteteleskoop

De James Webb-ruimteteleskoop (afb: Wikimedia Commons)

Het heelal is oneindig, maar toch dijt het uit. Waarin, vraag je je dan af. Wat is er buiten de oneindigheid? Dat mag je niet vragen, heb ik me ooit laten vertellen. Nee? Nicole Granucci van de Quinnipiacuniver-siteit probeert het uit te leggen, maar uit haar verhaal kan ik niet meer opmaken dan dat het mogelijk is dat er meer heelallen bestaan, een multiversum. Welke krachten zorgen ervoor dat al die sterrenstelsels zich tegen de zwaartekracht in naar ‘buiten’ bewegen of zit het toch heel anders? Lees verder →

Natuur kiest zijn tien jaarfavorieten

Geplaatst op door
Beantwoorden

Er zit een fraudeonderzoeker bij, een atoomklokmaker en een virusjager. Dit zijn de tien opmerkelijkste wetenschappers van het jaar 2024 volgens Nature (ja ja, het is weer lijstjestijd). De lijst is opgesteld door Natureredacteuren op het gebied van wetenschap en technologie die de wereld dit jaar vorm zouden hebben gegeven

Ekkehard Peik: Vadertje tijd
De (atoom)klokkenmaker aller atoomklokkenmakers.
Ekkehard Peiks profiel
Kaitlin Kharas: Kampioen eerlijk loon
Een promovenda leidde een campagne die resulteerde in de grootste loonsverhoging van promovendi en postdocs in Canada in twintig jaar.
Kaitlin Kharas’ profiel
Li Chunlai: Maanrotsspecialist
De geoloog bestudeerde de rotsmonsters die waren verzameld tijdens de Chinese Chang’e-6 missie op de ‘achterkant’ van de maan.
Li Chunlai’s profiel
Anna Abalkina: Fraudebestrijder
De Russische onderzoekster is voortdurend op zoek naar misleiding, nep en ‘gekaapte’ tijdschriften in de wetenschap.
Anna Abalkina’s profiel
Huji Xu: Durfarts
Een arts en onderzoeker die een opmerkelijk aanpak van een autoimmuunziekte voorstond en toepaste.
Huji Xu’s profiel
Wendy Freedman: Kosmisch wonder
Een jarenlange strijd over het uitdijende heelal lijkt voorlopig in rustig vaarwater terecht te zijn gekomen dankzij haar.
Read Wendy Freedmans profiel
Muhammad Yunus: Natiebouwer
Econoom en Nobelprijswinnaar die nu interimleider is van Bangladesh op de schouders van de studenten van dit land.
Read Muhammad Yunus’ profiel
Placide Mbala: Virusjager
Hij luidde de alarmklok over de mpox-uitbraak. Wanneer luistert de wereld echt?
Read Placide Mbala’s profiel
Cordelia Bähr: Klimaatstrijder
Een advocaat en een heleboel oude vrouwen in Zwitserland wonnen een historisch proces tegen de regering van een land met een falend klimaatbeleid.
Read Cordelia Bährs profiel
Rémi Lam: Ki-weerverbeteraar
Zij ontwikkelde algoritmes om de weersvoorspelling aanzienlijk te verbeteren.
Read Rémi Lams profiel

Bron: Nature

Ki is koning voor het Zweedse Nobelcomité natuurkunde

Geplaatst op door
Beantwoorden
Nobelprijswinnaars natuurkunde 2024

De Nobelprijswinnaars natuurkunde 2024 (afb: Nobelprijscomité)

De Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen heeft de Nobelprijs voor de Natuurkunde 2024 toegekend aan twee vroege onderzoekers van kunstmatige intelligentie John Hopfield (1933) van de Princetonuniversiteit en Geoffrey Hinton (1947) van universiteit van Toronto “voor fundamentele ontdekkingen en uitvindingen die leersystemen met kunstmatige neurale netwerken mogelijk maken”. Lees verder →

Ik kan door de muis heen kijken! Nou ja

Geplaatst op door
Beantwoorden

'Doorzichtige' muis

Met tartrazine ietwat doorzichtig gemaakte muis (afb: Zihao Ou et al./Science)

Veel kranten en (ook wetenschappelijke) tijdschriften hadden het over de muisjes die doorzichtig waren geworden door ze met de officieel voor mensen toelaatbare kleurstof tartrazine in te smeren. Mijn (=as) eerste reactie was toen ik nog niet wist dat om het insmeren met een kleurstof ging: het moet niet gekker worden. Het bleek echter dat de muisjes weer ondoorzichtig kunnen worden als je de doorzichtigmaker verwijdert. In Science heeft bioloog Phillipp Keller van het Howard Hughesinstituut het over een belangrijke doorbraak, maar als ik lees dat de truc maar tot zo’n 3 mm diep werkt heb ik daar zo mijn twijfels over.

Bron: Science

Eindelijk: databank met replicaties van eerder onderzoek

Geplaatst op door
Beantwoorden
Lukas Röseler, uni Münster

Lukas Röseler (afb: uni Münster)

Studies die de bevindingen van gepubliceerd onderzoek proberen te repliceren, zijn lastig te vinden. Het is moeilijk financiers te vinden die dergelijke onderzoeken ondersteunen of tijdschriften die ze publiceren. Als deze artikelen eenmaal worden gepubliceerd, is het niet eenvoudig om ze te vinden, omdat ze zelden aan de originele studies worden gekoppeld. Een nieuwe databank (FORRT) moet daar verandering in brengen. Lees verder →

Kunstmatige intelligentie fopt haar makers (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden
De kunstmatige wetenschapper

De kunstmatige wetenschapper (?) (afb: Sakana AI)

Het Japanse ki-bedrijf Sakana AI heeft een systeem ontwikkeld dat bedoeld is op het wetenschappelijk bedrijf te automatiseren. Opmerkelijk genoeg bleek dat ki-systeem in staat de eigen code te veranderen (om uit de greep van zijn makers komen?)… Ki is alomtegenwoordig en vooral ook onvoorspelbaar. Dat zou zorgen moeten baren, zeker nu ki oprukt in de beslishiërarchie. Lees verder →

Gevolgen ineenstorting ‘vervormingsaandrijving’ gesimuleerd

Geplaatst op door
Beantwoorden

Zwaartekrachtgolven als gevolg instorting van een vervormingsaandrijving

Zwaartekrachtgolven als gevolg instorting van een vervormingsaandrijving er uit kunnen zien volgens een ki-systeem (afb: Kathy Clough/QM-universiteit)


Natuurkundigen onderzoeken al tientallen jaren de theoretische mogelijkheid dat ruimteschepen worden aangedreven door de vervorming van vierdimensionale ruimte-tijd. Deze ‘vervormingsaandrijving’ komt uit de wereld van wetenschapsfictie, maar is wel degelijk gebaseerd op een deugdelijke natuurkundige theorie:  de algemene relativiteitstheorie. Een nieuwe studie simuleerden onderzoeksters  zwaartekrachtgolven die een stuwraket met een vervormingsmotor zou kunnen versturen als die ontploft (oid). Lees verder →

Alcohol is altijd slecht voor de gezondheid

Geplaatst op door
Beantwoorden

DrankmisbruikAl jaren woedt er een discussie of alcohol goed of slecht is voor de mens. Uit die discussie leek de opvatting te ontstaan dat matig gebruik van alcohol voordelen zou hebben, maar nieuw onderzoek veegt met die opvatting de vloer aan. Die onderzoeken waren een lachertje volgens de onderzoekers, in feite slordig onderzoek. Alcohol zou louter negatieve effecten hebben voor de gezondheid. Lees verder →

Jongeren in Duitsland minder begaan met milieu dan ouderen

Geplaatst op door
Beantwoorden

TechnikRadarZich druk maken om milieu en klimaat is typisch iets voor jongeren. Ouderen houden zich vooral bezig met prozaïscher zaken zoals bestaanszekerheid en migratie. Dat blijkt niet helemaal te kloppen als de uitkomsten van de jaarlijkse TechnikRadar (sinds 2017) in Duitsland ook daarbuiten zouden gelden. Zo zijn jongeren minder bereid dan 64-plussers om te consuminderen voor een beter milieu. Lees verder →

“Wetenschappers overschatten eigen eerlijkheid”

Geplaatst op door
Beantwoorden
(On)eerlijkheid

Vrijwel iedereen vindt zich net zo goed als of beter dan de rest… (afb: Gustav Tinghög et. al/Nature)

Wetenschappers overschatten eigen eerlijkheid staat er boven dit artikel, maar daar had zeer waarschijnlijk ook kunnen staan: Vrijwel iedereen overschat eigen eerlijkheid. Zo’n gekke uitspraak is dat natuurlijk niet, wetenschappers zijn geen betere menssoort. Misschien dat je zou mogen hopen of wellicht verwachten dat wetenschappers objectiever naar eigen handelen kijken, maar waarom eigenlijk? Het feit ligt er dat onderzoekers van de universiteit van Linköping tot de conclsuie gekomen zijn dat wetenschappers hun eigen eerlijkheid overschatten, aangezien ze niet een doorsnee van de wereldbevolking tegen het licht hebben gehouden. Lees verder →