In principe is wetenschap een eerlijk ‘spel’. Wetenschappers doen onderzoek waaraan ze conclusies verbinden en sommige andere onderzoekers proberen (vooral) spraakmakende onderzoeken over te doen om te kijken of het allemaal in orde is. Repliceren of reproduceren heet dat. Dat is niet echt populair, maar het blijkt dat nogal wat onderzoek die replicatie niet doorstaat. Nu hebben onderzoekers in de economie en sociale wetenschappen oktober vorig jaar een replicatieinstituut ingericht dat replicatie (en reproductie) serieus wil gaan aanpakken en schrijven daar in het blad Nature over. Lees verder
Categoriearchief: onderzoek
Supergeleiderdeskundige Rangas Dias in zwaar weer
Ranga Dias heeft vrij recent in een paar artikelen gemeld dat hij met collega’s materialen heeft gevonden die bij kamertemperatuur supergeleidend zijn. Nou waren dat niet heel praktische vindingen aangezien de hoeveelheden minimaal waren en de druk nogal hoog moest zijn. Die artikelen oogstten een hoop kritiek en het imago van de onderzoeker raakte nogal besmeurd. Nu lijkt het befaamde Physical Review Letters een artikel mede van Dias te hebben teruggetrokken. Dat ging niet over supergeleiding, maar die terugtrekking is allesbehalve goed voor zijn toch al ondermijnde reputatie. Lees verder
De Franse viroloog Didier Raoult maakte in 2020 in de coronatijd nogal naam met zijn bewering dat hydroxychloroquine in combinatie met antibioticum azithromicine een probaat middel was tegen het coronavirus. Malloot Trump geloofde het onmiddellijk en propageerde die, gebleken nutteloze, bestrijdingsmethode. Nu wordt zijn instituut waar Raoult tot augustus 2022 directeur was, het IHU, beschuldigt van malversaties met onderzoeksregels. Lees verder
Terugtrekking artikelen blijft Ranga Dias achtervolgen
Het wordt een beetje een vervolgverhaal. Ranga Dias is op zoek, zoals velen van zijn collega’s, naar supergeleiders die werken bij kamertemperatuur, maar zijn succesverhaal (hij zou het voor elkaar hebben) wordt regelmatig verstoord door kritiek van collega’s en teruggetrokken artikelen. Nu trekt het gerenomeerde blad Physical Review Letters een artikel van Dias (en collega’s) uit 2021 terug over de overgang van mangaansulfide (MnS2) van isolator naar geleider. Er zou zijn geknoeid met de gegevens, niet door Dias, overigens, maar door co-auteur Ashkan Salamat van de universiteit van Nevada. Dias gelooft echter in zijn co-auteur.
Bron: Nature
Nieuwe beoordelingsproces artikelen door eLife roept weerstand op
Zichzelf respecterende wetenschappelijke tijdschriften laten de ingezonden artikelen die de redactieleden interessant vinden beoordelen door vakgenoten van de auteurs. Dat leidt vaak tot veranderingen of zelfs terugtrekkingen maar meestal ook tot ergernis bij de auteurs. ELife heeft het, bij wijze van proef, over een andere boeg gegooid: publiceer het artikel zoals de auteurs dat ingediend hebben, maar meteen ook het commentaar van de beoordelaars.
Dat heeft bij een artikel over een tot voor kort onbekende menssoort, de Homo naledi, meteen tot gemor bij collega’s geleid. Deze manier zou wetenschappelijke fabeltjes in het leven schoppen. Paleoarcheologe Jamie Hodgkins van de universiteit van Colorado, een van de beoordelaars, vond zelfs dat er geen wetenschap in het artikel stond. Lees verder
Conclusies milieustudies vaak niet goed onderbouwd
Er hapert vaak nogal wat aan milieuonderzoek en de conclusies die onderzoekers daaraan verbinden. Volgens een, nog niet beoordeeld, onderzoek van de universiteit Hasselt (B) is 59% van de gerapporteerde conclusies niet gebaseerd op deugdelijk statistisch bewijs. “Ons onderzoek impliceert dat in die studies dingen beweerd worden die (statistisch;as) onvoldoende zijn onderbouwd”, stelt milieueconoom en statisticus Stephan Bruns. Lees verder
‘Open’ wetenschapstijdschriften fors duurder

De ‘verwerkingskosten’ (APC in Engelse afko) voor ‘open’ tijdschriften (afb: rapport HAL Open Science)
Als wetenschappers hun resultaten wereldkond willen maken dan gebeurt dat vrijwel altijd via wetenschaps-tijdschriften. Niet zo vreselijk lang geleden waren de meeste daarvan abonnements-bladen. Instituten, bedrijven en particulieren moesten daarvoor stevig in de buidel tasten.
De laatste jaren zijn vooral door druk vanuit Europa maar ook ondersteund door veel wetenschappers de ‘open’ bladen in opkomst met die van PLOS als een van de belangrijkste. Iedereen kan de artikelen lezen, maar dat kost wel wat voor de auteurs of liever gezegd hun werkgevers. Die betalen voor publicatie. Nu blijkt dat die ‘open’ bladen de laatste jaren fiks duurder zijn geworden. Tijd voor een revolutie.(?) Lees verder
Wat als ChatGPT wetenschappelijke artikelen gaat schrijven?
Ik had begrepen dat het ki-algoritme ChatGPT een tamelijk slechte, althans niet beste programmeur is, maar intussen duikt het progje op als spiekhulp voor studenten en middelbareschoolleerlingen, maar ook als leraar. Microsoft is er helemaal weg van.
Ondanks de matige programmeercijfers lijkt de ki-code nu op de nominatie te staan als heuse ‘geleerde’. Sommige onderzoekers willen ChatGPT als medeauteur bij wetenschappelijke artikelen, maar voorlopig lijken hoofdredacteurs van belangrijke bladen de boot af te houden. Inmiddels hebben uitgevers van duizenden wetenschappelijke bladen ChatGPT als (mede)auteur gebannen (toevoeging 27jann23).
Lees verder
Verhoudingsgewijs steeds minder ‘doorbrekende’ wetenschap
Lees verder
Menselijke hersencellen in rattenhersens zorgen voor opwinding

Kweekorgaantjes worden verkregen uit embryoale of pluripotente stamcellen (afb: Standforduniversiteit)
Het schijnt niet netjes te zijn om hersens van mensen grondig te bestuderen, dus dan gebruiken we maar proefdieren om menselijke hersencellen in werking te bestuderen. Ratten kun je naar believen doden om hun hersens onder de ‘loep’ te leggen. Nu blijkt dat de invoeging van menselijke hersencellen in rattenhersens die beesten tot opwinding kunnen aanzetten. Wat zegt dat over de functie van menselijke hersencellen? Lees verder