Ongelijkheid wordt duur betaald

SpaceX-baas Elon Musk

Elon Musk:..bonus van 50 miljard dollar… (afb: WikiMedia Commons)

In Nature staat een artikel van Richard Wilkinson en Kate Pickett over de vele kwalijke kanten van economische ongelijkheid. Volgens dat artikel zouden we ons die gigantische ongelijkheid niet langer kunnen veroorloven. Die kosten ons handen vol geld. De ‘bonus’ van 50 miljard dollar die Egon Musk zichzelf had toebedacht is een lelijke anekdote van een lelijk verschijnsel. De wereld zou een voorbeeld moeten nemen aan België, Nederland en de Skandinavische landen.
Lees verder

Zoetwatercyclus steeds instabieler. Gaat drinkwater op de bon?

Veranderingen zoetwaterkringloop tov voorindustriële periode

Veranderingen zoetwaterkringloop tov voorindustriële periode (afb: Vili Virkki et. al/Nature Water)

We gaan hier in het rijke deel van de wereld er maar van uit dat er steeds schoon drinkwater uit de kraan loopt als we die open draaien, maar in veel landen is de beschikbaarheid van schoon drinkwater niet vanzelfsprekend en door droogtes komt die vanzelfsprekendheid ook in Europa steeds vaker onder druk. Volgens onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Aalto (Fin) is de zoetwaterkringloop in de wereld steeds verder verwijderd van de, stabiele, situatie in het voorindustriële tijdperk. Lees verder

Herbebossing Afrika zou bedreiging voor graslanden zijn

GraslandenHerbebossing is een belangrijk wapen in de strijd tegen klimaatverandering, maar niet koste wat kost, vinden onderzoeksters. Ze analyseerden herbebossings-projecten in Afrika, zoals AFR100, en constateerden dat die bosprojecten ook werden uitgevoerd in graslanden, waarmee de natuur die daarmee verbonden is wordt bedreigd. Het zou gaan om een gebied zo groot als Frankrijk (550 500 km2). Lees verder

Vleescellen in rijstkorrels? Het moet niet gekker worden

Wetenschappers in Zuid-Korea denken een goed idee te hebben om de wereld van voedzaam, maar ook klimaatvriendelijk voedsel te voorzien: rijstkorrels impregneren met koecellen. Tikje problematisch is dat rijst niet bepaald vriendelijk is voor het klimaat. Bij de teelt ontstaat veel methaan, een ongemeen heftig broeikasgas, maar koeien blijken nog erger te zijn. Lees verder

Rijkdom heeft grote invloed op grootte ‘afvalberg’

De relatie tussen grootte steden en afvalproductie

De relatie tussen grootte steden en afvalproductie. Links staat het vloeibaar afval, in het midden (c) het vaste afval, met daarnaast de broeikasgasuitstoot (afb: Minzengh Lu et. al/Nature)

Mingzhen Lu  van Stanforduniversiteit in de VS en collega’s onderzochten de relatie tussen steden en afvalproductie. Dan hebben het over vast en vloeibaar afval, maar ook over broeikasgassen.  Ze vonden een verband tussen grootte en afval, maar boven alles was de rijkdom bepalend voor hoeveelheid afval. Seattle in de VS heeft ongeveer evenveel inwoners als Lilongwe in Malawi (rond 700 000), maar produceert acht maal zoveel afval. Lees verder

Meer tweehands- en huurkleding is goed voor klimaat en milieu

Kamila Krych

Kamila Krych (afb: NTNU.no)

Als de Noren 74% van hun kleding tweedehands zouden kopen of zouden huren dan zou de broeikasuitstoot voor kleding met 57% afnemen, het water- en energiegebruik voor de productie daarvan dalen met, achtereenvolgens, 62%  en 47%, stellen onderzoeksters  van de Noorse universiteit voor wetenschap en technologie (NTNU) onder aanvoering van Kamila Krych. Nu is dat aandeel nog maar 5% in Noorwegen. Lees verder

Effecten van helft van de mijnbouwgebieden niet (goed) onderzocht

Illegale goudwinning in Peru

Die illegale goudwinning in Los Amigos in Peru is ook vanuit de ruimte te zien (afb: NASA)

Blijmoedig worden er regelmatig allerlei prachtige, ‘groene oplossingen’ voorgesteld zonder dat er gekeken is waar de daarvoor benodigde grondstoffen vandaan moeten komen. De elektrisering van het personenverkeer (=de auto), bijvoorbeeld, zou goed zijn voor het klimaat, maar daarvoor is een onder meer gigantische hoop lithium nodig. Volgens een artikel in Nature is meer dan de helft van de mijnbouwgebieden, we praten over een gebied van 120 duizend km2, niet gedocumenteerd en dus ook niet bekend welke effecten die, ook verlaten, mijnen hebben. Lees verder

De meest voorkomende insecten gaan het hardst achteruit

InsectenAl veel langer is duidelijk dat het aantal insecten hard achteruit gaat, maar uit een overzichtonderzoek van 106 studies hebben wetenschappers rond Roel van Klink van het Duitse instituut voor biodiversiteit in Leipzig de conclusie moeten trekken dat voorheen veel voorkomende insecten het hardst achteruit zijn gegaan. Dat werd niet of minder geconstateerd voor weinig voorkomende insecten. Lees verder

Ozonveilige koelmiddelen kunnen extreem broeikasgas vormen

Gat in de ozonlaag (ESA)

Gat in de ozonlaag (afb: ESA)

Het protocol van Montréal wordt gezien als een van de weinige wereldwijde afspraken die ook tot succes hebben geleid. De wereld schakelde over op de ozonveilige koelmiddelen zoals hfk’s (fluorkoolwaterstoffen) en de wereld leek van zijn gat in de ozonlaag verlost te zijn. Nu blijkt dat die koelmiddelen in de atmosferen kunnen reageren en fluoroform (CHF3, de fluorvariant van chloroform) kunnen vormen, een stof die 14 800 maal erger is als broeikasgas dan kooldioxide. Tja. Lees verder

“Fossiele brandstoffen verantwoordelijk voor vijfmiljoen doden per jaar”

Luchtverontreinigingsdoden

Aantal doden door fijnstof (PM2.5) en ozon (O3) in 2019. Aantallen in vakken van 10 km×10 km. Vooral India en China lijken zwaar getroffen  (afb: Jos Lelieveld et. al/BMJ)

Vandaag begint in het olie-emiraatje Dubai de COP28, de 28ste klimaatconferentie van de VN. Daar in de Verenigde Arabische Emiraten waar fossiele brandstoffen de bron vormen van een uitzinnige rijkdom (voor enkelen). moet een einde gemaakt worden aan het fossiele tijdperk. Dat is niet alleen noodzakelijk voor het temperen van de aardopwarming, maar ook voor de wereldgezondheid. Volgens recent onderzoek zouden fossiele brandstoffen, vooral door het fijnstof die bij verbranding ontstaat, verantwoordelijk zijn voor de vroegtijdige dood van vijfmiljoen mensen per jaar. Lees verder