Pfas blijken toch afbreekbaar

Effecten blootstelling pfas

Pfa-stoffen lijken nogal wat op hun kerfstok te hebben (afb: WikiMedia Commons)

Polyfluoralkylstof-fen (pfas)
zitten ons mensen, de scheppers, nogal flink dwars. Inmiddels hebben ‘wij’ zo’n 15 000 polyfluoralkyl-verbindingen gesynthetiseerd, waarvan een groot aantal nogal ‘onaangenaam’ is en die voor een deel ook weigeren te ontleden. Pfas vind je bijna overal tot in de afgelegenste plekken in Tibet en op de Zuidpool. Om er vanaf te komen zijn al verschillende ideeën geopperd, onder meer wegvangen met actieve kool, maar die hebben allemaal zo hun minpunten. Nu schijnen er twee methoden ontwikkeld te zijn die meer in hun mars hebben om pfas te ‘ontmantelen’. Lees verder

Is nanodiamantjes maken van kunststof oplossing van een probleem?

Diamantregen

In ijsgiganten als Neptunus en Uranus zou het diamanten regenen (afb: Blaurock/HZDR)

Als je kijkt naar het aantal mensen dat aan dit onderzoek hebben meegewerkt (meer dan veertig) dan moet dit wel een zeer belangwekkend onderzoek zijn. Dat ruime veertigtal denkt een oplossing te hebben bedacht voor het probleem van het kunststofafval. Maak daar nanodiamantjes van. Ik heb zo mijn twijfels, maar ik moet toegeven dat ze er in de eerste plaats achter wilden komen hoe de praktijk eruit ziet in ijsgiganten als Neptunus of Uranus. Daar zou het diamanten regenen en zou superionisch water worden gevormd. Lees verder

Geen Nobelprijs voor ontwikkeling coronavaccin wel voor ‘groenere’ scheikunde

Proline

Proline is een van de twintig aminozuren waarmee (natuurlijke) eiwitten worden opgebouwd (afb: WikiMedia Commons)

Scheikunde (ik heb het zelf ooit gestudeerd) is een raar vak. Bakken en braden noemden wij studenten het destijds wat oneerbiedig. Scheikundigen zijn op zoek naar methodes om nieuwe stoffen te synthetiseren, maar ook om betere methodes te vinden om die stoffen te maken, zoals ook elke kok zijn leven lang doet (m.m.) Nu hebben Benjamin List van het Max Planckinstituut en David MacMillan van Princeton de Nobelprijs voor scheikunde gekregen voor de ontwikkeling van een nieuwe route om verbindingen te maken. Daarmee zou de scheikunde een stukje groener zijn geworden. De Nobelprijs voor geneeskunde gaat niet naar de ontwikkelaars van coronavaccins en die voor natuurkunde naar drie ontwikkelaars van klimaatmodellen Lees verder

Nanosponsjes zetten kooldioxide en kunstafval om in iets nuttigs

Heilzame nanosponsjes?

Heilzame nanosponsjes? (afb: Tata)

‘Vaste zuren’ zijn heterogene katalysatoren die mogelijk iets kunnen betekenen voor het helpen oplossen van twee probleemstoffen: kooldioxide en kunststofafval. Daarmee zou CO2 kunnen worden omgezet in brandstof en polymeerafval in nuttige (?) chemicaliën. Lees verder

Eindelijk: de perfecte watersplitser (?)

Waterstofproductie

Waterstof zou een schone energiedrager zijn maar heeft ook prettige eigenschappen (afb: Shinshu-universiteit)

Al tientallen jaren zijn onderzoekers bezig om dé methode te vinden om water te splitsen om waterstof te produceren, de schone energiedrager. Daarbij lijkt het ’t handigst om de zon het werk te laten doen. Of waterstof echt zo handig is (hoogst explosief) is nog maar de vraag, maar onderzoekers van de Shinsu-universiteit in Japan hebben nu een methode ontwikkeld om met behulp van uv-licht katalysatoren

en zonnecellen water te splitsen met een kwantumrendement (wat dat ook moge betekenen) van bijna 100%.
Lees verder

‘Huwelijk’ scheikunde en biologie lijkt vruchtbaar

Het synthetische enzym iridiummyoglobine

Iridiummyoglobine met porfyrine (rood). Het synthetische enzym katalyseert reacties zoals in het plaatje links en rechts, waarbij de uitgangsproducten boven aan staan en de producten onder (afb: Lawrence Berkeley-lab)

Scheikundigen hebben altijd met een jaloers oog gekeken naar het ‘gemak’ waarmee biologische systemen de ingewikkeldste verbindingen maken. Nu schijnen onderzoekers van het Lawrence Berkeley-lab in de VS de twee vakgebieden met elkaar ‘in de echt’ verbonden te hebben door in een spiereiwit, myoglobine, het ijzeratoom te vervangen door een iridiumatoom. Met zo’n synthetisch enzym zouden in het lab, en uiteindelijk wellicht in de fabriek, voorheen ‘onmogelijke’ organische verbindingen kunnen worden gemaakt.
Lees verder

Bionisch blad zet zonlicht om in brandstof

Daniel Nocera van het bionische blad

Daniel Nocera met echte planten (afb: Harvard)


Af en toe denk ik: dat heb ik toch al gelezen en een berichtje van gemaakt? Vaak is dat ook zo. Nu levert dit een berichtje op over een synthetisch blad dat allerlei chemicaliën produceert en een overlappende naam: Chong Liu. Liu werkte in dit onderzoek, onder meer, met Daniel Nocera van de Harvarduniversiteit samen. Ze maakten ook een systeem dat zonlicht gebruikt en samenwerkt met micro-organismen (waterstofetende bacteriën) die uiteindelijk de vloeibare brandstoffen produceren. Persoonlijk lijken me dit soort systemen met levende organismen problematisch, maar ik ben deskundig op geen enkel terrein en de onderzoekers zijn enthousiast (maar wat zegt dat?). Lees verder

Affakkelen aardgas onnodig met methanolproces

Affakkelen bij Shell Moerdijk

Affakkelen bij Shell Moerdijk (afb: Ferry Krauweel)

Ik heb het altijd hoogst belachelijk gevonden, maar nog steeds wordt bij oliewinning en -raffinage het meekomende aardgas afgefakkeld, verbrand. Volgens Jeroen van Bokhoven van de ETH in  Zürich is dat niet langer nodig als methaan, het belangrijkste bestanddeel van aardgas, direct wordt omgezet in het vloeibare methanol. Tot nu toe was dat geen praktische mogelijkheid, maar Van Bokhoven c.s. bedachten een oplossing. De truc is: verhoog de druk en het methaan wordt niet langer verspild. Nu nog de juiste katalysatoren voor de truc… Lees verder

Kobalt/grafeen-katalysator bijna net zo goed als platina

Kobal/grafeen-katalysator

Een 15 micron dun velletje kobalt/grafeen-materiaal (afb: Rice-universiteit)

Platina is een veel gebruikte katalysator in de chemische industrie, onder, veel, meer bij het splitsen van water in waterstof en zuurstof. Onderzoekers van, onder meer, de Amerikaanse Rice-universiteit hebben een kobalt/grafeen-katalysator in elkaar geknutseld, die dat bijna net zo goed zou doen als platina, maar alleen een stuk minder duur is. Lees verder

Kobalt maakt watersplitsing goedkoper

Kobaltfosfide/fosfaatelektrode

De zeer poreuze kobaltfosfide/fosfaatelektrode (foto: Rice-universiteit)

Onderzoekers van de Amerikaanse Rice-universiteit denken met een kobaltkatalysator (kobaltfosfide/-fosfaat) de splistsing van water in zuurstof en waterstof een stuk goedkoper te hebben gemaakt. Waterstof- en zuurstofgas vormen de ‘brandstof’ voor brandstofcellen. Volgens de onderzoekers is de nieuw ontwikkelde kat een stuk beter in het produceren van waterstof als de meeste nu voor de watersplitsing veel gebruikte platinakatalysatoren. Lees verder