Pfas blijken toch afbreekbaar

Effecten blootstelling pfas

Pfa-stoffen lijken nogal wat op hun kerfstok te hebben (afb: WikiMedia Commons)

Polyfluoralkylstof-fen (pfas)
zitten ons mensen, de scheppers, nogal flink dwars. Inmiddels hebben ‘wij’ zo’n 15 000 polyfluoralkyl-verbindingen gesynthetiseerd, waarvan een groot aantal nogal ‘onaangenaam’ is en die voor een deel ook weigeren te ontleden. Pfas vind je bijna overal tot in de afgelegenste plekken in Tibet en op de Zuidpool. Om er vanaf te komen zijn al verschillende ideeën geopperd, onder meer wegvangen met actieve kool, maar die hebben allemaal zo hun minpunten. Nu schijnen er twee methoden ontwikkeld te zijn die meer in hun mars hebben om pfas te ‘ontmantelen’. Lees verder

Europese rivieren (on)behoorlijk smerig

De rivieren in Europa zijn vuil

De bemonsterde rivieren en beken en de aantallen gevonden  verbindingen (afb: Saskia Finckh et. al/Environment International)

Onderzoekers van het Helmholtzinstituut UFZ in Duitsland hebben 450 monsters genomen van 22 Europese rivieren en beken. Na analyse bleek dat die soms hoge concentraties aan stoffen bevatten die daar niet horen, tot in een monster met wel 241 chemische verbindingen van de 610 onderzochte stoffen. Dat zou vooral voor ongewervelde dieren een probleem kunnen zijn, stellen ze. De kennis over de schadelijkheid van die stoffen, vooral in combinatie, laat veel te wensen over.
Lees verder

We weten maar heel weinig of niets van de meeste stoffen

Blootstelling

Het aantal stoffen dat in 57 OA-studies is gevonden waaraan mens en milieu worden blootgesteld (afb: Saer Samanipour et. al)

DuPont, tegenwoordig Chemour geheten, fabriceert al tientallen jaren fluorverbindingen in zijn fabriek in Dordrecht en niemand maalde daarom. Nu blijkt dat die fluorverbindingen (omgedoopt in PFAS), of in ieder geval een aantal, ook nare kantjes hebben. Glyfosaat is al jaren als succesvolle onkruidbestrijder gebruikt, maar hoe veilig is glyfosaat? Wat weten we eigenlijk van die duizenden stoffen waar we mee in aanraking komen of die we gebruiken? Bitter weinig en we weten ook niet waarmee mens en milieu in aanraking komen. Die, zogeheten, ongerichte analyse (OA) van stoffen waaraan mens en milieu worden blootgesteld kan en moet beter, stellen onderzoekers. Lees verder

“Moderne scheikunde is rotzooi”

Perfluorcubaan

Per- of octofluorcubaan, in 2022 molecuul van het jaar, behoort tot de PFAS-familie (afb: WikiMedia Commons)

Promovenda Hannah Flerlage en Chris Slootweg  Van ’t Hoffinstituut van de universiteit van Amsterdam betogen in Nature Reviews Chemistry dat scheikundigen verder moeten kijken dan reactiekolf en  zuurkast. Ze vinden dat hun vakgebied zal moeten vergroenen om het hoofd te bieden aan de milieurampen die dreigen of de aarde al teisteren; mede het gevolg van het werk van hun vakgenoten. Net als de rest van de mensheid moeten scheikundigen streven naar doelmatigheid, veiligheid en kringlopen, aldus het tweetal. Lees verder

Alle per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) de wereld uit? Niet waarschijnlijk

Effecten van PFAS

Per- en polyfluorverbindingen worden in verband gebracht met vele aandoeningen, maar PFAS bestaat uit een grote verzameling stoffen die lang niet altijd gezondheids- en/of milieuschadelijk zijn (afb: ~WikiMedia Commons)

Afgelopen februari heeft het Europees ChemicaliënAgentschap (EChA) een voorstel gepubliceerd om een grote schoonmaak te maken met de stoffen die worden aangeduid met PFAS, ook wel, althans deels, voor-altijdmaterialen genoemd omdat ze nauwelijks afbreken. Het voorstel is opgesteld door milieuinstituten van Denemarken, Duitsland, Nederland, Noorwegen en Zweden.  Die fluorverbindingen – het zijn er zeker vele duizenden (want naar believen uit te breiden), waaronder PTFE (polytetrafluoretheen oftewel teflon) wel de bekendste is – hebben zich stevig die in de samenleving gevestigd.  Het probleem lijkt een beetje op dat van de cfk’s (chloorfluorlkoolwaterstoffen) die de ozonlaag aantastten en die inmiddels vrij effectief in de ban zijn gedaan. Hoe vervangbaar zijn ze? Lees verder

EU haalt bakzeil bij ban gevaarlijke stoffen onder druk industrie (?)

Tatiana Santod

Tatiana Santos van het Europees Milieubureau (afb: eeb.org)

Uit gelekte documenten zou zijn gebleken dat de Europese Unie zou zijn gezwicht voor de industrie. De EU zou gevaarlijke stoffen verbieden in consumentenproducten behalve in toepassingen waar die essentieel (?) voor zouden zijn. Dan hebben we over meer dan tienduizend stoffen waaronder ook de ‘vooraltijdverbindingen’ (slechts afbreekbaar) zoals de fluorverbindingen PFAS. Dat voornemen vormde een onderdeel van het groene akkoord dat de unie in 2020 had bereikt, maar daar zou nu nog maar een verwaterde versie van over zijn. Lees verder

PFAS zou simpel afbreekbaar zijn, maar….

Afbraak PFAS

Voorgestelde manier om sommige (?) per- en polyalkylverbindingen (PFAS) af te breken (afb: Nature/Northwestern Univ.)

Organische verbindingen met  halogenen als chloor en fluor zijn vaak lastig afbreekbaar en nogal eens gevaarlijk voor de gezondheid van de mens. Al langer geleden werden drijfgassen en koelmiddelen, bekend onder de afko’s cfk’s (chloorfluorkoolwaterstoffen) en hfk’s (fluorkoolwaterstoffen, verboden vanwege hun rol in de vernietiging van de tegen uv-straling beschermende ozonlaag in de hogere atmosfeer. De laatste jaren zijn ook de halogeenverbindingen die bekend zijn onder de verzamelnaam PFAS (per- en polyfluoralkylverbindingen) een steeds grotere bron van zorgen geworden. Nu zeggen onderzoekers een simpele methode gevonden te hebben die die moeilijke afbreekbare stoffen onschadelijk zou kunnen maken. Lees verder