Het embryonale proces in wiskundige vorm gegoten

Muizenembryo

Muizenembryo. De chromosomen en celmembranen zijn zichtbaar gemaakt voor de microscoop met behulp van lichtgevende eiwitten (afb: PNAS)

Op de een of andere manieren ontwikkelen zich in een embryo op verschillende plaatsen ander cellen (en dus weefsels) in een sublieme vorm van zelforganisatie. David Brückner en Gašper Tkačik van het Instituut voor Wetenschap en Technologie Oostenrijk (ISTA) hebben nu een wiskundige aanpak ontwikkeld waarmee ze dit proces kunnen doorgronden en de optimale parameters ervan kunnen voorspellen. Lees verder

Helpt het beruchte Softenon tegen kanker?

CBRN 'verlijmd' met BCL-2

C6, een van de drie Thalomidederivaten van Cheng c.s., bindt merker CBRN ook aan gemuteerde BCL-2-eiwitten (afb: Xinlai Chen et. al/Cell)

Er is waarschijnlijk geen medicijn dat in de lage landen meer turbulentie en angst heeft veroorzaakt dan Softenon (‘zondagse’ naam thalidomide), Softenon is een merknaam), het slaapmiddel en de pijnstiller die het ongeboren leven drastisch verminkte. Overigens wordt het middel nog steeds tegen een groot aantal ziektes ingezet ook tegen kanker. Zo zou het middel de bloedvataanwas in tumoren remmen en daarmee de kankercellen doden. Thalodomide zou zeer effectief zijn tegen multipele myeloom  (ook wel ziekte van Kahler genoemd) en andere beenmergkankers. Nu hebben onderzoekers in Duitsland drie thalidomideachtige verbindingen ontwikkeld die effectief zouden kunnen zijn tegen kanker.
Lees verder

‘Vies doen’ maakt chemische processen effectiever

De mondiale chemische industrie is een belangrijke verbruiker van fossiele brandstoffen en levert daardoor een grote bijdrage aan de klimaatverandering; Onderzoek van de Curtin-universiteit zou hebben uitgewezen dat die bedrijfstak wat minder milieu- en klimaatverstorend kan worden door de boel te verontreinigen. Lees verder

Evolutionair ki-systeem ‘voorspelt’ eigenschappen van stoffen

Evolutionair algoritme voor moleculen

Het evolutionaire algoritme voor moleculen zou voor vele toepassingsgebieden te gebruiken zijn (afb: Frank Glorius et. al/Cell)

Een groep onderzoekers rond Frank Glorius van de universiteit van Münster (D) heeft een (evolutionair) algoritme ontwikkeld waarmee de structuur van verbindingen is te ‘voorspellen’, maar ook de kwantummechanische of therapeutische eigenschappen van een molecuul en zelfs of die stof giftig zou kunnen zijn voor de mens. Het gebruik van het systeem zou geen bijzondere vakkennis vereisen, stellen de onderzoekers. Ze zou in feite bruikbaar zijn in combinatie met vrijwel alle chemische (moleculaire) databestanden Lees verder

Moleculaire pikhouweel slaat kankercellen aan gort

Aminocyaninepikhouweel

De aminocyaninepikhouweel (afb: James Tour et. al/Nature Chemistry)

Ja en weer is er een nieuwe ‘revolutionaire’ manier gevonden om kanker uiteindelijk de doodklap te geven, maar daar hebben we er zoveel val. Ik (=as) wil niet zeggen dat ze allemaal nutteloos zijn, maar telkens weer blijkt dat er vele kankers zijn met een vaak heel ‘slimme’ manieren om bestrijding tegen te gaan. Deze techniek zorgt voor het vernietigen van het membraan van kankercellen door een moleculaire ‘pikhouweel’ die geactiveerd woord door licht uit het nabije infrarood.
Lees verder

Robot- en ki-systeem vervangen laborant (?)

Coscience: ki plus robotlab

De architectuur van het systeem met onder een (slechte) foto van een deel van het robotlab (afb: Gabe Gomes et. al/Nature)

Aan de Carnegie Mellonuniversiteit in de VS hebben onderzoekers een systeem opgezet, dat niet alleen de bereiding van scheikundige verbindingen kan plannen, maar die planning ook kan uitvoeren met behulp van labrobots. Als je Coscience, zo wordt dat systeem genoemd, vraagt om ibuprofen te synthetiseren, zoekt het ki-systeem de benodigde stoffen en reactieomstandigheden op en vertelt de robotassistent wat die moet doen. De laborant kan wel inpakken of…? Lees verder

Ozonveilige koelmiddelen kunnen extreem broeikasgas vormen

Gat in de ozonlaag (ESA)

Gat in de ozonlaag (afb: ESA)

Het protocol van Montréal wordt gezien als een van de weinige wereldwijde afspraken die ook tot succes hebben geleid. De wereld schakelde over op de ozonveilige koelmiddelen zoals hfk’s (fluorkoolwaterstoffen) en de wereld leek van zijn gat in de ozonlaag verlost te zijn. Nu blijkt dat die koelmiddelen in de atmosferen kunnen reageren en fluoroform (CHF3, de fluorvariant van chloroform) kunnen vormen, een stof die 14 800 maal erger is als broeikasgas dan kooldioxide. Tja. Lees verder

We weten maar heel weinig of niets van de meeste stoffen

Blootstelling

Het aantal stoffen dat in 57 OA-studies is gevonden waaraan mens en milieu worden blootgesteld (afb: Saer Samanipour et. al)

DuPont, tegenwoordig Chemour geheten, fabriceert al tientallen jaren fluorverbindingen in zijn fabriek in Dordrecht en niemand maalde daarom. Nu blijkt dat die fluorverbindingen (omgedoopt in PFAS), of in ieder geval een aantal, ook nare kantjes hebben. Glyfosaat is al jaren als succesvolle onkruidbestrijder gebruikt, maar hoe veilig is glyfosaat? Wat weten we eigenlijk van die duizenden stoffen waar we mee in aanraking komen of die we gebruiken? Bitter weinig en we weten ook niet waarmee mens en milieu in aanraking komen. Die, zogeheten, ongerichte analyse (OA) van stoffen waaraan mens en milieu worden blootgesteld kan en moet beter, stellen onderzoekers. Lees verder

“Moderne scheikunde is rotzooi”

Perfluorcubaan

Per- of octofluorcubaan, in 2022 molecuul van het jaar, behoort tot de PFAS-familie (afb: WikiMedia Commons)

Promovenda Hannah Flerlage en Chris Slootweg  Van ’t Hoffinstituut van de universiteit van Amsterdam betogen in Nature Reviews Chemistry dat scheikundigen verder moeten kijken dan reactiekolf en  zuurkast. Ze vinden dat hun vakgebied zal moeten vergroenen om het hoofd te bieden aan de milieurampen die dreigen of de aarde al teisteren; mede het gevolg van het werk van hun vakgenoten. Net als de rest van de mensheid moeten scheikundigen streven naar doelmatigheid, veiligheid en kringlopen, aldus het tweetal. Lees verder

Franse senatoren hebben nogal wat rare stoffen in hun haren

Vergaderzaal Franse senaat

De halve cirkel waar de Franse senatoren vergaderen (afb: WikiMedia Commons)

Kwik, bestrijdings-middelen, weekmakers en ook zeldzame aarden, je kunt allerlei stoffen aantreffen in de haren van Franse senatoren (m/v). Zo’n 26 socialistische (??) senatoren hadden plukjes haar ter onderzoek meegegeven aan onderzoekers van toxSeek, dat haarmonsters zegt te kunnen analyseren op 49 metalen en 1800 organische stoffen. Lees verder