Ki maakt ook de blitz bij Nobelprijs scheikunde

RoseTTAFold

Niet alleen de structuur van de eiwitten is belangrijk maar ook de wisselwerking met andere biomoleculen (afb: github.com/baker-laboratory)

De Nobelprijs voor natuurkunde werd dit jaar toegekend aan twee pioniers op het gebied van kunstmatige intelligentie. Die voor scheikunde gaat naar de grondleggers van ki-systemen die de vorm van eiwitten voorspellen, een belangrijk gegeven voor de werking van de ‘werkpaarden’ van het leven. John Jumper en Demis Hassabis van Google Deepmind (AlphaFold) delen de helft van de prijs, de andere helft gaat naar de Amerikaan David Baker van de universiteit van (de staat) Washington in Seattle. Lees verder

Een koolstofkoolstofbinding met maar een elektron gevonden

Covalente eenelektronbinding tussen koolstofatomen

Een covalente eenelektronbinding tussen koolstofatomen (afb: univ. van Hokkaido)

Normaal bestaan de covalente bindingen in koolstofmoleculen uit twee elektronen. Nu schijnen er ook stabiele bindingen te bestaan tussen koolstofatomen die maar uit een elektron bestaan, zagen Japanse onderzoekers. Lees verder

Eindelijk: stikstofvervuiling omgezet in nuttig (?) product

Ik(=as) heb in dit blog al vaker mijn verbazing uitgesproken over de rare situatie dat ammoniak in boerderijen als (stikstof)vervuiling wordt gezien, terwijl elders met misbruik van veel energie ammoniak wordt geproduceerd als uitgangsproduct voor kunstmest. Waar is de rede in deze? Nu schijnen onderzoekers in China een elektrochemisch proces gebruikt te hebben om stikstofverbindingen (nitraten) om te zetten in ammoniak. Hoera! Een kind kan de was doen (alhoewel).
Lees verder

Bacterie als organel van gistcel maakt nieuwe wegen mogelijk

Glucose van bacteriegist

Uitgaande van kooldioxide maakt de bacteriegistcel glucose (afb: Angad Mehta et al./Nature Comm.)

Onderzoekers van de universiteit van Illinois hebben een fotosynthetische cyanobacterie ‘gedegradeerd’ tot organel van een gistcel om met dat fusieproduct energie op te wekken of de gistcel te laten groeien zonder de normaal noodzakelijke energierijke voedingsstoffen zoals glucose of glycerol. Dat zou bijvoorbeeld (ook) koolwaterstofverbindingen kunnen produceren uitgaande van kooldioxide en water, bijvoorbeeld. Lees verder

Ammoniak is goed te maken uit met nitraten vervuild afvalwater

Galerij

Deze galerij bevat 1 foto.

Met nitraten verontreinigd afvalwater kan eenvoudig met een elektrochemisch driekamerprocédé worden omgezet in ammoniak. Lees verder

Ammoniak als weldoener (?) en bedreiger (een overweging)

Ammoniakuitstoot Nederland

Ammoniak komt vrijwel geheel van de landbouwsector (afb: clo.nl)

Ik(=as) ben, zoals vaker betoond, een leek op alle terrein. Veel dingen begrijp ik gewoon niet zoals kwan-tummechanica, het uitdijende heelal of menselijk gedrag. Ook de betekenis van ammoniak (NH3) ontgaat me. Ik meen te weten dat die stof belangrijk is voor de landbouw als uitgangsproduct voor kunstmest, maar ook dat wij mensen het voor elkaar hebben gekregen het milieu te bezoedelen met stikstof (zeggen we dan, maar we bedoelen stikstofverbindingen zoals ammoniak). Waarom maken van de nood geen deugd en gebruiken het in de veeteelt ontstane ammoniak niet als uitgangsproduct voor kunststof of is dat heel erg naïef gedacht? Lees verder

Het embryonale proces in wiskundige vorm gegoten

Muizenembryo

Muizenembryo. De chromosomen en celmembranen zijn zichtbaar gemaakt voor de microscoop met behulp van lichtgevende eiwitten (afb: PNAS)

Op de een of andere manieren ontwikkelen zich in een embryo op verschillende plaatsen ander cellen (en dus weefsels) in een sublieme vorm van zelforganisatie. David Brückner en Gašper Tkačik van het Instituut voor Wetenschap en Technologie Oostenrijk (ISTA) hebben nu een wiskundige aanpak ontwikkeld waarmee ze dit proces kunnen doorgronden en de optimale parameters ervan kunnen voorspellen. Lees verder

Helpt het beruchte Softenon tegen kanker?

CBRN 'verlijmd' met BCL-2

C6, een van de drie Thalomidederivaten van Cheng c.s., bindt merker CBRN ook aan gemuteerde BCL-2-eiwitten (afb: Xinlai Chen et. al/Cell)

Er is waarschijnlijk geen medicijn dat in de lage landen meer turbulentie en angst heeft veroorzaakt dan Softenon (‘zondagse’ naam thalidomide), Softenon is een merknaam), het slaapmiddel en de pijnstiller die het ongeboren leven drastisch verminkte. Overigens wordt het middel nog steeds tegen een groot aantal ziektes ingezet ook tegen kanker. Zo zou het middel de bloedvataanwas in tumoren remmen en daarmee de kankercellen doden. Thalodomide zou zeer effectief zijn tegen multipele myeloom  (ook wel ziekte van Kahler genoemd) en andere beenmergkankers. Nu hebben onderzoekers in Duitsland drie thalidomideachtige verbindingen ontwikkeld die effectief zouden kunnen zijn tegen kanker.
Lees verder

‘Vies doen’ maakt chemische processen effectiever

De mondiale chemische industrie is een belangrijke verbruiker van fossiele brandstoffen en levert daardoor een grote bijdrage aan de klimaatverandering; Onderzoek van de Curtin-universiteit zou hebben uitgewezen dat die bedrijfstak wat minder milieu- en klimaatverstorend kan worden door de boel te verontreinigen. Lees verder

Evolutionair ki-systeem ‘voorspelt’ eigenschappen van stoffen

Evolutionair algoritme voor moleculen

Het evolutionaire algoritme voor moleculen zou voor vele toepassingsgebieden te gebruiken zijn (afb: Frank Glorius et. al/Cell)

Een groep onderzoekers rond Frank Glorius van de universiteit van Münster (D) heeft een (evolutionair) algoritme ontwikkeld waarmee de structuur van verbindingen is te ‘voorspellen’, maar ook de kwantummechanische of therapeutische eigenschappen van een molecuul en zelfs of die stof giftig zou kunnen zijn voor de mens. Het gebruik van het systeem zou geen bijzondere vakkennis vereisen, stellen de onderzoekers. Ze zou in feite bruikbaar zijn in combinatie met vrijwel alle chemische (moleculaire) databestanden Lees verder