Mars had ooit 300 m diepe zeeën

MarslandschapMars wordt de rode planeet genoemd, maar ooit was die blauw als de aarde nu, de waterplaneet. Dat er ooit water op Mars was lijkt een vaststaand feit, maar hoeveel is/was (?) nog zeer de vraag. Volgens onderzoekers van de universiteit van Kopenhagen zouden er zo’n 4,5 miljard jaar geleden genoeg water zijn geweest om er zeeën met een diepte van 300 m te vormen. Lees verder

De Mont Blanc is nog maar 4 807,81 m hoog

Mont Blanc-groep

Mont Blanc-groep in de Alpenmet links de Mont Blanc (afb: WikiMedia Commons)

Het schijnt dat de Mont Blanc, de hoogste berg in Europa, sedert 2017 met bijna een meter is ‘gekrompen’. Het lijkt een voortzetting van een proces. In 2017 was de berg nog 4 808,72 m, in 2007 4 810,90 m. De hoogte en andere omstandigheden van de berg  worden al zo’n twintig jaar elke twee jaar gemeten ten behoeven van glaciologen, klimaatonderzoekers en dergelijke. De meting uit 2019 (4 806,03 m) lijkt niet correct te zijn geweest. Het ziet er naar uit dat de Mont Blanc afstevent op 4 792 m, stellen de onderzoekers.

Bron: Le Monde

Oceanen en ijswereld lijden ernstig onder klimaatverandering

IJsberg bij Groenland

Een ijsberg op 16 augustus jl. voor de zuidoostkust van Groenland (afb: AP)

Het jongste rapport (pdf-bestand van de samenvatting) van het VN-klimaatforum gaat over de (verwachte en waargenomen) gevolgen van de klimaatverandering op de oceanen en op de ijswereld (de polen, gletsjers e.d.). Het zal je niet verbazen als je daarin leest dat ook in die contreien de aardopwarming nare gevolgen heeft: het ijs verdwijnt in steeds rapper tempo met als gevolg een stijgende zeespiegel (+ 84 cm aan het eind van deze eeuw), de oceanen verzuren en raken zuurstof kwijt. Ondertussen zitten wij op onze handen en vergroten de mogelijkheden van luchtverkeer in Nederland en verwelkomen de formule 1-races in Zandvoort. Lees verder

Water gedraagt zich vreemd omdat er twee waters zijn

Watermolecuul

Het watermolecuul is uiterst simpel…

Water is een vreemd goedje, terwijl een watermolecuul maar heel petieterig is: een zuurstofatoom met daaraan, een beetje scheef, twee waterstofatomen. Normaal wordt een stof als die wordt afgekoeld steeds ‘zwaarder’ (de dichtheid wordt groter. Bij water gebeurt dat niet. Beneden de 4°C wordt water weer lichter. Dat is maar goed ook, anders werd schaatsen op natuurijs een probleem. Onderzoekers in Zweden hebben nu achterhaald dat dit abnormale gedrag van water doorgaat tot -44°C. Het goedje schijnt tussen twee toestanden te fluctueren, zeggen die geleerden dan.  Lees verder

De polinia, een gat in het (Pool)ijs, beïnvloedt het klimaat

Volgens de WikiPedia is dit zo'n wak (polinia)

Volgens de WikiPedia is dit zo’n wak (polinia) (afb: WikiMedia Commons)

De polinia (Russisch voor wak) bevindt zich op de Zuidpool. De ijsvrije plek zou invloed hebben op de temperatuur, de wind en de neerslag op aarde, stellen onderzoekers. Het fenomeen is geen gevolg van de klimaatverandering, maar kan die wel degelijk beïnvloeden. Lees verder

Er zijn twee soorten vloeibaar water

fasediagram water

Op het wereldwijde web zijn nogal wat afwijkende fasediagrammen van water te vinden (afb: Wiki Commons)

Ondanks dat het watermolecuul maar uit drie atomen bestaat, is water een vreemd goedje met allerlei afwijkende eigenschappen. Nu schijnt vloeibaar water nog eens in twee vormen voor te komen, zo melden onderzoekers van het Duitse instituut Desy in Hamburg. Dat gebeurt dan wel bij zeer lage temperaturen, wat op zich weer zeer opmerkelijk is. Er schijnen ook meer dan tien verschillende kristalvormen van water te zijn. Ook schijnt er amorf, dat wil zeggen ‘kristalloos’, ijs te zijn Lees verder

IJsgeheugen Mont-Blanc wordt gestald op de Zuidpool

IJskernen van het Mont Blancmassief

Een ijskern opgeboord op 120 m diepte (afb: CNRS)

Met de aardopwarming en het verdwijnen van het ‘eeuwige’ sneeuw op de toppen van hoge bergen en gletsjers verdwijnt ook de geschiedenis die is opgeslagen in die ijslagen. Om dat voor te zijn wordt ijs van het Mont-Blancmassief verplaatst naar een bergplaats op de Zuidpool. De ‘verhuiswerkzaamheden’ zijn begonnen op 15 augustus. “In de komende decennia of misschien zelfs eeuwen, zal dat verijsde erfgoed van onschatbare waarde zijn voor wetenschappelijke vondsten of om de ontwikkeling van de omgeving te leren begrijpen. Ik ondersteun het project van harte”, zegt Jean Jouzel, vice-voorzitter van het internationale klimaatforum van 2002 tot 2015. Lees verder

Doemscenario’s Zuidpool ‘niet aannemelijk’

Amundsenzee

De Amundsenzee op de Zuidpool

Onderzoekers  rond Catherine Ritz van de universiteit van Grenoble (F) denken dat de bijdrage van smeltend ijs aan de zeepspiegelstijging deze eeuw beduidend zal zijn, maar ze verwachten niet dat de doemscenario’s zullen uitkomen. Zij komen uit bij een stijging van 10 cm in 2100 bij een matige tot hoge toename van broeikasgassen in de atmosfeer. Een stijging van 30 cm of meer geven ze een kans van een op de twintig. Let wel, we hebben het alleen over de bijdrage van de Zuidpool. De voorspellingen zouden stevig leunen op satellietwaarnemingen. Lees verder

Vierkant ijs

Vierkant ijs

Vierkant ijs, gevormd tussen twee grafeenlagen, ‘gekiekt’ met een transmissie-elektronmicroscoop. De donkere vlekken zijn zuurstofmoleculen, die de plaats van het watermolecuul markeren. Rechtsboven een vergroting (afb: univ.v.Ulm)

Water is een gekke stof. De chemische samenstelling is uiterst simpel: twee waterstofatomen en een zuurstofatoom. Toch heeft water een groot aantal vreemde eigenschappen. Zo is vast water lichter dan vloeibaar water, waar vaste stoffen meestal zwaarder zijn dan hun vloeibare vorm. Met behulp van grafeen hebben onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Ulm (D) vierkant ijs gemaakt. Dat ontbrak er nog aan.
Lees verder