In principe is wetenschap een eerlijk ‘spel’. Wetenschappers doen onderzoek waaraan ze conclusies verbinden en sommige andere onderzoekers proberen (vooral) spraakmakende onderzoeken over te doen om te kijken of het allemaal in orde is. Repliceren of reproduceren heet dat. Dat is niet echt populair, maar het blijkt dat nogal wat onderzoek die replicatie niet doorstaat. Nu hebben onderzoekers in de economie en sociale wetenschappen oktober vorig jaar een replicatieinstituut ingericht dat replicatie (en reproductie) serieus wil gaan aanpakken en schrijven daar in het blad Nature over. Lees verder
Categoriearchief: economie
Hoeveel spul heeft iemand nodig? Ongeveer zes ton per jaar

De materiaalbehoefte per mens per jaar om de armoede te bannen. In westerse landen ligt die hoeveelheid op 70 ton per persoon per jaar (afb: Stefan Pauliuk et. al)
Zes ton per persoon per jaar om netjes en zonder honger te kunnen levenhebben onderzoekers uitgerekend. Dan gaat om kleren, eten, brandstof en wat mensen zoals nodig (denken te) hebben. Dat betekent dat als we iedere (menselijke) aardbewoner een goed en gezond leven zouden gunnen er miljarden tonnen grondstof nodig zijn om van de armoede af te komen. Dat zou zonder schade kunnen als de graaiers (het rijke deel van de wereld dat zo’n 70 ton verbruikt) zouden inschikken. Het zou voor het eerst zijn dat die noodzakelijke behoefte is berekend. Lees verder
Worden de techbedrijven eindelijk in de VS aangepakt

Google dreigt (ook) het onderzoek op het gebied van kunstmatige intelligentie te gaan overheersen (afb: Google)
In het begin van de vorige eeuw vond de Amerikaanse overheid dat Standard Oil een monopoliepositie had verworven als oliemaatschappij en het bedrijf werd gedwongen zich op te splitsen in maar liefst 34 bedrijven. Nu lijkt het er op dat de geschiedenis zich herhaalt nu de Amerikaanse federale overheden Google willen aanklagen wegens misbruik van zijn (monopolie)positie: de VS tegen Google. Volgen de andere techbedrijven? Lees verder
“Sommige banen zijn ook echt nuttelozer dan andere banen”
Het mooie van de coronaperiode was de erkenning dat er ineens essentiële (en dus ook niet-essentiële) bedrijven bleken te zijn. De Amerikaanse antropoloog David Graeber zou die niet-essentiële bedrijven flauwkulbedrijven (‘bullshit firms’) hebben genoemd (schat ik=as zo). Nu zou Simon Walo van de universiteit van Zürich aannemelijk hebben gemaakt dat nogal wat mensen vinden dat hun werk nutteloos is. Vooral mensen in de financiële sector, de verkoop en leidinggevenden hebben dat idee. Volgens Walo blijft Graeber grotendeels overeind staan.
Werelduitputtingsdag 2023: 2 augustus

De uitputtingsdag verschilt sterk per land. Rijke landen leven een groot deel van het jaar op krediet (afb: Global Footprint Network)
Al vele jaren souperen de mensen de natuurlijke hulpbronnen eerder op dan de natuur kan opbrengen. De laatste jaren was die uitputtingsdag elk jaar weer vroeger. Het vorig jaar was de koek al op op 28 juli. Dit jaar passeren we ‘pas’ op 2 augustus die gevaarlijke kaap. Overigens hebben vele rijke landen die uitputtingsdag al veel eerder bereikt met als treurige kampioenen Qatar en Luxemburg. Die ‘winst’ blijkt overigens vooral te komen door de verbetering van de berekening van deze voor de mensheid droevige dag. De rest van het jaar leven op krediet, dat wil zeggen: we knijpen de aarde steeds verder uit. Lees verder
Cryptomunt ethereum verlaagt zijn energiehonger met 99,99% oid
Het vorig jaar heeft de in belangrijkheid tweede cryptomunt (na bitcoin) ethereum zijn blokketentechniek zo aangepast dat die nog maar een fractie is van voorheen. Tot die overgang kostte de technologie om de transacties netjes te laten verlopen meer energie dan Zwitserland in een jaar verbruikt (58 tegen 56 TWu). Na de overgang op ‘bewijs-van-inzetmethode (proof-of-stake, in het Engels) zou dat daar nog maar 0,01% van zijn. Ter vergelijking: bitcoin vreet jaarlijks 144 TWu, volgens cijfers van het centrum voor alternatieve financiën in Cambridge (CCAF). Volgens onderzoeker Alexander Neumüller, die bij CCAF werkt, zou de overgang een succes zijn. Lees verder
Programmatuur kan duurzaamheid apparaten bekorten

De programmatuur van producten zou niet de beperkende factor moeten zijn voor hun gebruiksduur (afb: Fraunhoferinstituut)
Steeds vaker hebben apparaten en gebruiksvoorwerpen een elektronische component en daarmee meestal ook programmatuur om die elektronica te laten functioneren. De mens maakt zich steeds afhankelijker van zogenaamd ‘slimme’ oplossingen, maar daarmee ook van de programmatuur die die dingen ‘slim’ maken. Die bepaalt dan mede de duurzaamheid, in de betekenis van gebruiksduur, van machines en apparaten. Onderzoekers in Duitsland waarschuwen ervoor daar bij het ontwerp al degelijk rekening mee te houden. De overheid zou ervoor moeten zorgen dat de programmatuur niet de beperkende factor wordt/is in de levensduur van producten, vinden ze.
Lees verder
‘Open’ wetenschapstijdschriften fors duurder

De ‘verwerkingskosten’ (APC in Engelse afko) voor ‘open’ tijdschriften (afb: rapport HAL Open Science)
Als wetenschappers hun resultaten wereldkond willen maken dan gebeurt dat vrijwel altijd via wetenschaps-tijdschriften. Niet zo vreselijk lang geleden waren de meeste daarvan abonnements-bladen. Instituten, bedrijven en particulieren moesten daarvoor stevig in de buidel tasten.
De laatste jaren zijn vooral door druk vanuit Europa maar ook ondersteund door veel wetenschappers de ‘open’ bladen in opkomst met die van PLOS als een van de belangrijkste. Iedereen kan de artikelen lezen, maar dat kost wel wat voor de auteurs of liever gezegd hun werkgevers. Die betalen voor publicatie. Nu blijkt dat die ‘open’ bladen de laatste jaren fiks duurder zijn geworden. Tijd voor een revolutie.(?) Lees verder
Waarom gaan ‘we’ naar de maan?
Waarom gaan ‘we’ naar de maan, vroeg de Franse krant Le Monde zich in een video af (maar dan natuurlijk in het Frans). Precies die vraag had ik bij het gedoe rond het Artemis-project van de Yankees. Niet alleen de Amerikanen (willen) gaan, maar ook China, Japan, de EU, India en misschien ook Noord-Korea. Die landen, van Noord-Korea ben ik niet zeker, hebben vergaande plannen naar dat onherbergzame ‘bijplaneetje’ van die kleine planeet aarde te vertrekken. Lees verder
Weg met de ‘economie’ die natuur en klimaat schaadt
Staathuishoudkunde heette het vroeger, maar tegenwoordige behelpen we ons met ‘economie’, maar wat wij onder ‘economie’ verstaan beslaat maar een klein gedeelte van wat staathuishoudkunde inhoudt. Met een dreigende klimaatkatastrofe in aantocht beseffen we dat die ‘economie’ ons naar die katastrofe heeft geleid. De ‘economie’ compleet met de meetlat brutobinnenlands product moet op de schop. Ik (=as) zou zeggen ‘Weg met het kapitalisme met zijn allesvernietigende winstmaximalisering’, maar moet bekennen dat ik geen redelijk alternatief heb anders dan strenge regulering. Lees verder