Fusiereactor ITER voorlopig nog niet actief

Iter

Het 42 ha grote bouwterrein van ITER nabij Cadarache (F) bij het begin van de bouw in 2010

De vele miljarden kostende (voorlopige stand 25 miljard euro) fusiereactor ITER in Frankrijk is technisch gezien af, maar pas over vijftien jaar zal deze proefreactor die zijn energie haalt uit kernfusie ook daadwerkelijk ‘in actie’ komen. In 2015 werd nog gesproken over 16 miljard euro en 2025. Oorspronkelijk werd gedacht dat ITER 5 miljard euro zou kosten en in 2020 aan de slag zou gaan.
Lees verder

Zonnecellen die nog effectiever zijn (?)

Merocyaninezonnecel

Een zonnecel van vier merocyanines zou een hoog rendement hebben (afb: Alexander Schulz et. al/Cell Chem)

Tot nu toe bevatten zonnesystemen over het algemeen silicium om zonlicht op te vangen en om te zetten in ladingsverschillen/stroom. Perovskietcellen zijn al een stuk efficiënter, maar die hebben vooralsnog problemen met stabiliteit/duurzaamheid. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Würzburg (D) een combinatie van lichtgevoelige, fotovoltaïsche stoffen gebruikt om zonnecellen (‘antennes’ zeggen ze zelf) te fabriceren met een hogere opbrengst dan de huidige. Lees verder

‘Lijm’eiwit verantwoordelijk voor overleven oude herinneringen(?)

KIBRA lijmt herinneringen vast

KIBRA zorgt samen met PKMzeta voor het ‘vastlijmen’ van herinneringen (afb: André Fenton et. al/Science Advances)

Ik(=as) heb het altijd vreemd gevonden dat het wel lijkt dat je oudste herinneringen het langste bewaard worden. Gaandeweg je leven verandert er van alles in je lijf, maar kennelijk zijn die oude herinneringen daar ongevoelig voor. Mensen die last krijgen van Alzheimer zien grote dele van de opgeslagen herinneringen en hun korte geheugen verdwijnen, maar oude herinneringen blijven lang bewaard. Nu denken onderzoekers rond André Fenton van de universiteit van New York een eiwit gevonden te hebben dat verantwoordelijk is voor die ‘koppigheid’ van oude herinneringen. Lees verder

‘Onkruid’ dient als gewasbescherming

Larve lieveheersbeestje met bladluizen

Larve lieveheersbeestje lust bladluizen rauw (afb: Séverin Hatt/Univ Bonn)

‘Onkruid’ is eigenlijk maar een raar woord. Daarmee wordt groen bedoeld dat mensen om wat voor een reden dan ook niet motten en juist dat ‘onkruid’ blijkt voor (biologische) boeren een prima middel tegen de bestrijding van ‘ongedierte’ (nog zo’n raar woord), zo bleek onderzoekers van de Friedrich-Wilhelmsuniversiteit in Bonn (D). In combinatie met andere landbouwmethodes zoals het aanplanten van ‘wildstroken’ en het telen van meer dan een gewas op een akker heeft ‘onkruid’ vooral gunstige effecten, stellen de onderzoekers. Lees verder

Verbranding uitgediende satellieten slecht voor ozonlaag

KNMI-Ozonlaag in oktober 2010

Het ‘ozongat’ is nog steeds aanwezig (1 oktober 2010) (afb: KNMI)

Er draaien steeds meer satellieten rond de aarde en dat is niet per se goed nieuws, want die duizenden satellieten raken steeds sneller ‘versleten’. Dan worden ze afgedankt en verbranden op weg naar beneden. Dat heeft gevolgen voor de aardatmosfeer. Zo raakt de ozonlaag aangetast, die aardbewoners beschermt tegen al te agressief uv-licht. Lees verder

Niet-dierlijk leer in de maak

Ananasleer

Het leermaakproces (afb: Taweechai Amornsakchai et. al/Sustainability)

Leer is geweldig materiaal, maar daar heb je wel dode dieren voor nodig. Al vaker is geprobeerd een groen en diervriendelijk alternatief voor leer te ontwikkelen, maar nu denken onderzoekersters van de Mahidoluniversiteit in Thailand dat alternatief gevonden te hebben: een combinatie van ananasvezels en natuurrubber. Lees verder

ChatGPT-4 slaagt voor de Turingproef

Turingproef

Turingproef: proefpersoon (poppetje) bepaalt of antwoord/tekst van een machine (computer) of mens (poppetje) komt (afb: WikiMedia Commons)

De Turingtest is een experiment  beschreven door Alan Turing beschreef de zogeheten Turingproef die machine-intelligentie en menselijke intelligentie met elkaar vergeleek. Als mensen niet meer wisten of iets van een machine of mens afkomstig was, dan had de machine de mens geëvenaard en was, zoals dat nu genoemd wordt, die machine geslaagd voor de Turingproef. Het verhaal gaat dat de vierde versie van ChatGPT dat kunstje heeft geflikt. Dat zou voor het eerst zijn, maar er zouden al veel eerder systemen voor die proef geslaagd zijn.. Lees verder

Rekenmodellen voor natuurbescherming negeren de factor mens

sojavelden

Er verdwijnt nogal wat tropisch regenwoud voor de verbouwing van soja

De mens is een dominante en destructieve diersoort. Toch blijkt dat onderzoekers die zich bezighouden met natuurbe-scherming rekenmodellen gebruiken waar de factor mens nauwelijks in voorkomt. Dat moet anders, vinden onderzoekersters van de universiteit van Michigan. Ze stellen voor als het om bedreigde soorten gaat realistischer modellen te gebruiken, waar de mens een factor van belang is. Lees verder

Jongeren in Duitsland minder begaan met milieu dan ouderen

TechnikRadarZich druk maken om milieu en klimaat is typisch iets voor jongeren. Ouderen houden zich vooral bezig met prozaïscher zaken zoals bestaanszekerheid en migratie. Dat blijkt niet helemaal te kloppen als de uitkomsten van de jaarlijkse TechnikRadar (sinds 2017) in Duitsland ook daarbuiten zouden gelden. Zo zijn jongeren minder bereid dan 64-plussers om te consuminderen voor een beter milieu. Lees verder

“Kooldioxide afvangen als klimaatoplossing is pure fantasie”

Rett Allain (Wired)

Rett Allain (afb: Wired)

Steeds weer komen wetenschappers maar vooral overheden en media met verhalen dat we CO2 uit de lucht kunnen halen en onder de grond kunnen stoppen. Dat lijkt een beetje op de oplossing die in de jaren ’80 Russische wetenschappers als oplossing voor alle milieuproblemen zagen: stop het maar onder de grond. Natuurkundige Rhett Allain van de universiteit van Zuidoost-Louisiana heeft eens op zijn mouw uitgerekend wat het aan energie kost om de overmaat aan kooldioxide uit de lucht te halen en de concentratie weer op voorindustrieel peil te brengen. Kijk/reken mee en huiver (ik=as heb het niet nagerekend). Lees verder