Sarah Sallon (l) met ‘voorloper’ Methesulah die al in 2005 ontkiemde uit 2000 jaar oud zaad (afb: israel21c.org)

Tweeduizend jaar oude zaadjes van een verdwenen palmsoort bleken nog steeds te kunnen ontkiemen en leverden zeven palmbomen op in de woestijn in de buurt van Jeruzalem. Eerder in 2005 waren Sarah Sallon van het Louis Borickcentrum in Jeruzalem en haar medeonderzoeksters er al in geslaagd een enkele dadelpalmboom (Phoenix dactylifera) te kweken uit oud zaad. Voor zover bekend zijn dit de oudste zaadjes die ooit weer zijn ontkiemd. De zaadjes waren gevonden in grotten en een oud paleis van koning Herodus de Grote, die in de laatste eeuw voor Christus leefde.
De zaadjes werden eerst doordrenkt met water. Vervolgens werden er hormonen toegevoegd om de ontkieming te bevorderen. Daarna werden de kiemen gepoot in een beschermd gebied. Met behulp van de koolstof-14-methode werd de ouderdom van de zaadjes bepaald. Uit genetische analyses van de zaadjes bleek dat ze afkomstig waren van vrouwelijke dadelpalmen die waren bestoven door mannelijke. Dat zou er op wijzen dat de mensen die destijds in Judea woonden bomen kweekten en behoorlijk geavanceerde kweektechnieken hadden ontwikkeld.
De dadels van die palmbomen vielen op, naar oude geschriften beweerden, door hun grootte en zoetheid. Ze zouden ook geneeskundige waarde hebben. De Romeinse militair en amateur-wetenschapper Plinius de Oudere schreef dat de dadels een zoete wijnsmaak hadden die op honing leek. Anders dan Egyptische dadels konden deze lang bewaard worden. Ze werden dan ook verscheept naar andere delen van het grote Romeinse rijk waar Judea toen deel van uitmaakte.
De onderzoekers constateerden inderdaad dat de dadels van die palm groter zijn dan de moderne varianten. Ze willen de palmsoort nu een nieuw leven geven door voort te kweken. Het Louis Boriickcentrum onderzoekt planten op geneeskundige krachten.

Verdwenen

De dadelpalmplantages in Judea verdwenen steeds meer in de eerste en tweede eeuw na Christus toen er heftige strijd werd geleverd met de Romeinse bezetters. Sallon denkt dat de droogte in de Judese woestijn waarschijnlijk heeft bijgedragen aan de overleving van de zaadjes. Overigens lijkt het er op dat die palmsoort nog driftig gekweekt wordt (althans onder de Phoenix dactylifera).
Tot nu toe stond het ouderdomsrecord op naam van Chinees lotuszaad van 1300 jaar oud, dat werd gevonden in de bodem van een opgedroogd meer. In 2012 slaagde Russische onderzoekers bloemzaad te laten ontkiemen dat 30 000 in bevroren bodem had gelegen in Siberië.

Bron: New Scientist