Alfred Nobel (afb: WikiMedia Commons)

De Nobelprijs voor de natuurkunde gaat dit jaar naar een drietal wetenschappers voor de de ontdekking van het macroscopische kwantumtunneleffect en de kwantificering van energie in een elektrisch circuit. De gelukkigen zijn John Clarke (1942, VK) van de universiteit van Californië in Berkeley, Michel Devoret (1953, Frankrijk) verbonden aan de Yale-universiteit en aan de universiteit van Californië in Santa Barbara en John Martinis (1958, VS) van de universiteit van Californië in Santa Barbara. Opmerkelijk is dat dit werk al in de jaren ’80 werd gedaan.
Het drietal toonde aan dat het kwantumtunneleffect ook in de macrowereld kan worden waargenomen. Het is altijd weer de vraag of al die vaak voor ons vreemde kwantumverschijnselen zich ook kunnen voordoen in ‘onze’ wereld. Het tunneleffect  in de kwantummechanica doet zich voor als een deeltje door een potentiaalbarrière heen gaat, terwijl het (klassiek gezien) niet voldoende energie heeft om die barrière te nemen (dus door die barrière ’tunnelt’). Ze toonden ook aan dat dat systeem energie opnam en uitzond in kwanten net zoals de kwantumechanica voorschrijft.
Die ontdekkingen, die al dateren uit de jaren ’80 zouden, zoals het Nobelprijscomité stelt, de weg  hebben vrijgemaakt voor de ontwikkeling van de volgende generatie kwantumtechnologieën, waaronder kwntumcryptografie, kwantumcomputers en kwantumsensoren.

Steeds vaker lijken Nobelprijzen te gaan naar onderzoekersters die vele jaren geleden hun belangrijkste werk deden waarvoor ze gelauwerd worden. Alfred Nobel, dynamietfabrikant en insteller van de prijs, had die bedoeld voor wetenschappelijke kunststukjes in het  jaar voor uitreiking.

Bron: le Monde