De IUCN, de natuurorganisatie van de VN voegt de micro-organismen toe aan haar aandachtsveld (afb: Jack Gilbert et al./Sustainable Microbiology)

Zoiets heb ik wel eens horen verzuchten toen het nietige coronavirus de mensheid met uitroeiing bedreigde. Overbodige vraag natuurlijk. Je zou met veel meer recht kunnen vragen waartoe de mens op aarde is (als je niet in God gelooft). Die micro-organismen zijn wezenlijk voor het systeem aarde, stellen onderzoekers (en die zouden het moeten weten). Het overgrote deel van het leven op aarde is voor de mens onzichtbaar, maar desalniettemin onmisbaar. Binnen de VN-organisatie IUCN is nu een aparte groep opgericht die zich met het wel en wee van micro-organismen gaat bezighouden.
Door nieuwe meetmethoden, beleid en herstelmethoden te ontwikkelen, streven de wetenschappers er naar microbieel leven een kernonderdeel te maken van wereldwijde natuurbeschermingsacties. De routekaart schetst ook toekomstige doelen, zoals kaarten van microbiële leefgebieden en nieuwe microbe-gebaseerde oplossingen voor natuurbehoud, stelt het persbericht.
Afgelopen juli heeft de IUCN, de VN-organisatie voor de natuur formeel de micro-organismegroep MCSG opgericht binnen de commissie soortoverleving. De groep wordt gezamenlijk geleid door Jack Gilbert (UCSD) en Raquel Peixoto (KAUST/ISME). De oprichting volgde op een cursus in mei onder leiding van Gilbert, waar natuurbeschermingsspecialisten en microbiologen samen onderzochten hoe traditionele natuurbeschermingsdoelen van toepassing zijn in een wereld die wordt aangestuurd door microbiële processen.
Gilbert: “Dit is de eerste wereldwijde coalitie die zich inzet voor het beschermen van microbiële biodiversiteit, de ‘onzichtbare 99% van het leven’, om ervoor te zorgen dat microben worden erkend als essentieel voor de ecologische, klimaat- en gezondheidssystemen van de planeet.”
“Ik denk dat dit het natuurbehoud verlegt van het redden van individuele soorten naar het behouden van de netwerken van onzichtbaar leven die zichtbaar leven mogelijk maken, een paradigmaverschuiving op weg naar planetaire gezondheid. Het geeft ons ook een goed inzicht in de microbiële instrumenten die natuurbescherming kunnen ondersteunen, zodat we microbiologie kunnen gebruiken om ’s werelds grootste problemen op te lossen.”

Belangrijke rol

Micro-organismen spelen een cruciale rol in de bodemvruchtbaarheid, de koolstofcyclus, de productiviteit van de zee en de gezondheid van planten en dieren. Desondanks komen ze zelden voor in het natuurbehoudbeleid.
Gilbert wijst er op dat het negeren van microbiële diversiteit de klimaatbestendigheid, voedselzekerheid en inspanningen voor ecosysteemherstel ondermijnt. “De MCSG (die microbengroep;as) vult deze lacune direct door te integreren in de natuurbehoudsmechanismen van de IUCN, d.w.z. door gebruik te maken van Rode Lijst-criteria, ecosysteembeoordelingen en herstelprogramma’s om micro-organismen zichtbaar te maken in het beleid, niet alleen in de wetenschap.”

De afgelopen twee jaar hebben de oprichters een internationale gemeenschap van microbiologen, ecologen, juristen en inheemse kennisdragers uit meer dan 30 landen bijeengebracht. Samen creëerden ze de eerste routekaart voor microbiële natuurbehoud, met vijf kerncomponenten van de IUCN soortenbehoudcyclus:
Beoordeling: het ontwikkelen van Rode Lijst-compatibele meetmethoden voor microbiële gemeenschappen en biobanken.
Planning: ethische en economische kaders creëren voor microbiële interventies.
Actie: proefprojecten uitvoeren voor herstel met behulp van microbiële oplossingen (koraalprobiotica, bodemkoolstofmicrobiomen, pathogeenresistente wilde dieren).
Netwerken: wetenschappers, cultuurcollecties en inheemse beheerders wereldwijd met elkaar verbinden.
Communicatie & Beleid: publieks- en beleidscampagnes lanceren, waaronder “Onzichtbaar maar onmisbaar”.
De eerste fase richt zich op het in kaart brengen van microbiële aandachtspunten, het ontwikkelen van instandhoudingsindexen en het koppelen van bestaande microbiële biobanken aan een gecoördineerd wereldarchief.
Gilbert: “Microbiële bescherming moet omgaan met een enorme, ongeziene diversiteit en zeer dynamische gemeenschapsstructuren die de klassieke soortenconcepten tarten. Taxonomische instabiliteit, gebrek aan langetermijnbasislijnen en de ethische omgang met microbiële monsters vereisen allemaal nieuwe definities van ‘verlies’, ‘herstel’ en ‘rechten van microben’.”

Bron: Science Daily