Michael Roccati loopt met behulp van een rollator
Een aantal patiënten die verlamd waren door een beschadiging van het ruggenmerg (dwarslaesie) konden weer lopen nadat bij hun een implantaat was ingebracht en elektroden waren ingebracht. Al vele jaren wordt onderzoek gedaan naar herstel van de zenuwbanen na beschadiging, maar dit lijkt het eerste ‘werkzame’ resultaat daarvan te zijn.
Het implantaat moet de verstoorde verbinding tussen de hersens en die delen van het lichaam die door de beschadiging zijn afgesloten van communicatie met de hersens daar weer mee verbinden. Dankzij dat implantaat waren drie dwarslaesiepatiëntenpatiënten binnen een dag in staat te laten lopen, fietsen en zelfs te zwemmen. Een van de drie, de Italiaan Michel Roccati, zie je in een filmpje (zie foto) achter de rollator lopen en staand achter de bar een biertje drinken. Hij had de dwarslaesie opgelopen bij een motorongeluk. Voorlopig leggen de behandelde patiënten nog geen grote afstanden af, maar het verschil met daarvoor is opmerkelijk. Volgens de BBC zijn intussen negen dwarslaesiepatiënten voorzien van zo’n ‘gangmaker’. De onderzoekers, een groot aantal (ruim zestig), vooral uit Zwitserland), stellen dat de nieuwe techniek een realistische optie is voor alledaags gebruik, maar of dat echt zo is zal de praktijk nog moeten uitwijzen.
Het onderzoek stond onder leiding van neurowetenschappers Grégoire Courtine en Jocelyne Bloch, die in het Zwitserse Lausanne al jaren moeite doen om dwarslaesiepatiënten uit hun rolstoel te halen. Vier jaar geleden boekten ze succes bij drie patiënten met een onvolledige dwarslaesie, bij wie nog slapende zenuwverbindingen aanwezig waren. Dit keer richtten ze zich op drie patiënten met een volledige dwarslaesie. Ze ontwikkelden een nieuw systeem met meer en langere elektroden waardoor een betere controle over de zenuwbanen kon worden verkregen.
Computer
De ex(?)-dwarslaesiepatiënten kiezen nu op een computer welke beweging ze willen maken. Die informatie gaat naar de gangmaker in hun buik die vervolgens de elektroden op steeds wisselende wijze activeert. Zo ontstaat een samenspel tussen verschillende spieren die zich spannen en ontspannen op een manier waarop anders de hersenen dat zouden doen. Omdat de mannen ook de controle hervonden over hun romp konden ze bijvoorbeeld ook kanoën en krachttraining doen in de sportschool. Bij het lopen blijft de steun van een rollator wel nodig.
De programmatuur die nodig is voor de bewegingen wordt steeds verder ontwikkeld. De geplaatste elektroden worden tijdens de operatie getest. Bloch: “Soms zit er een niet op de goede plaats en dan zijn de zenuwbanen een beetje anders. Dan moeten we de elektrode en de timing bijstellen.” Het lijkt mij (=as) een ingrijpende operatie met mogelijke grote gevolgen. Het schijnt dat de gangmaker na een jaar of negen moet worden vervangen. Ook begrijp ik niet helemaal (of eigenlijk helemaal niet) of een patiënt steeds een computer nodig heeft om te kunnen bewegen met zijnhaar ondergestel.
Sommige wetenschappers merkten op dat bij twee van de drie patiënten gaandeweg weer enige communicatie tussen hersens en de lagere lichaamsdelen ontstonden. Het is onduidelijk of dat door oefening kwam of door het inzetten van de techniek of door beide. Dat restje contact zou een groot verschil maken voor het resultaat. Ook is het de vraag of de verbetering blijvend is. Voor de behandelde patiënten is het resultaat vooralsnog verbluffend. Of het een groots vervolg krijgt zal de tijd ons leren.
Bronnen: De Morgen, BBC, New Scientist