Een gezwel (geel) bij een 84-jarige vrouw.
Cuba zou al een aantal jaren een veelbelovend vaccin tegen longkanker hebben. Nu de handelsrelaties tussen de Verenigde Staten en Cuba min of meer zijn genormaliseerd, zijn onderzoeksinstituten er als de kippen bij om het spul in handen te krijgen. Onlangs heeft het Roswellpark-kankerinstituut een akkoord getekend met het Cubaanse centrum voor immunologie om het vaccin verder te ontwikkelen en om in de VS klinische proeven met het zogeheten Cimavax-vaccin te beginnen.
Candace Johnson, baas van het Amerikaanse instituut, zegt opgewonden te zijn (maar dat zijn Amerikanen vaak) bij het vooruitzicht met het vaccin te kunnen werken. Het zou weinig giftig zijn en makkelijk te produceren en te bewaren. Johnson hoopt met een maand of acht, negen de toestemming voor de klinische proeven in huis te hebben en daar nog dit jaar mee te kunnen beginnen. Voor Cuba is bio- en medische technologie de laatste dertig jaar een speerpunt geweest, met de nadruk op preventie. De aandacht was een gevolg van een uitbraak van knokkelkoorts in 1981, waardoor 350 000 Cubanen werden getroffen. Eerder kwamen de Cubanen al met een methode om interferon te produceren op de proppen, een eiwit, of eigenlijk een van de, dat een belangrijke rol speelt in ons afweersysteem. Sedertdien produceerden de Cubaanse immunologen verschillende vaccins voor hersenvliesontsteking (meningitis B) en hepatitis B en monoklonale antilichamen voor niertransplantaties.
Longkanker is in Cuba, het land van grote sigaren, de vierde doodsoorzaak. Er is 25 jaar aan het longkankervaccin gewerkt, voor het in 2011 ook daadwerkelijk is ingezet. Uit een klinische proef uit 2008 bleek dat longkankerpatiënten die het vaccin kregen toegediend vier tot zes maanden langer leefden dan een controlegroep. Niet echt spectaculair, dunkt me, maar ook Japan en verschillende Europese landen zouden het vaccin testen.
Cimavax geneest niet direct, maar zet, zoals een vaccin hoort te doen, het afweersysteem van het lichaam aan het werk. Het pakt een eiwit aan dat kankercellen produceren en vervolgens in het bloed terecht komt. Dat heeft tot gevolg dat het lichaam van de patiënt antilichamen gaat aanmaken tegen het hormoon EGF, een normale groeifactor die echter kan ‘ontsporen’ en dan kanker bevordert. Cimavax zou er voor zorgen dat de kankergezwellen niet groeien en/of uitzaaien. In de VS en Europa hebben oncologen al middelen die op een soortgelijke manier werken. Het Amerikaanse Roswellpark-instituut denkt het vaccin in te kunnen zetten als preventief middel. De groeifactor, EGF, speelt ook bij andere kankersoorten een rol, zoals prostaat-, borst-, darm- en alvleesklierkanker, maar het vaccin is bij die andere kankertypen niet getest. “Al die zaken zijn mogelijke doelen voor dit vaccin”, zegt Kelvin Lee van het instituut.
Cimavax zou niet het enige beloftevolle product uit de Cubaanse immunologiestal zijn. Hetzelfde immunologische instituut zou ook een ander longkankervaccin hebben ontwikkeld, Racotumomab, dat werkt volgens een heel ander mechanisme.
Bron: Wired