Zou NAD+ de ‘knop’ zijn om bij Alzheimer aan te ‘draaien’? (afb: Andrew Pieper et al./Cell Reports Medicine)
Hoewel nog steeds niet duidelijk is wat de ziekte veroorzaakt, lijkt het er op dat de laatste tijd steeds meer ‘doorbraken’ in het Alzheimeron-derzoek worden gemeld. Zo lijken onderzoekers in de VS bij muisjes te hebben ’teruggedraaid en zou een andere groep de bloed-doorstroming in de hersens hebben hersteld die een rol zou spelen in die ziekte. Zoals bij vele ‘doorbraken’ geldt echter: een zwaluw maakt nog geen zomer. Vooralsnog is een werkelijk geneesmiddel tegen/voor Alzheimer nog niet in zicht.Alzheimer werd lange tijd als onomkeerbaar beschouwd, maar nieuw onderzoek daagt die aanname uit. Wetenschappers ontdekten dat ernstige dalingen in de energievoorziening van de hersenen de ziekte helpen aanjagen, en dat het herstellen van dat evenwicht de schade kan terugdraaien, zelfs in gevorderde gevallen. Bij muisjes met een vorm van Alzheimer herstelde de behandeling de cognitieve functies en normaliseerde de biomerkers voor Alzheimer. Herstel zou mogelijk zijn, denken de onderzoekers rond Andrew Pieper van de Case-universiteit.
Door verschillende wat wetenschappers muismodellen noemen te bestuderen, samen met menselijk hersenweefsel van Alzheimerpatiënten, denken onderzoekers een cruciaal biologisch probleem te hebben ontdekt dat centraal zou staan in de ziekte. Ze zagen dat het onvermogen van de hersenen om gezonde niveaus van een essentieel cellulair energiemolecuul, NAD+ genaamd, te handhaven, een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van Alzheimer.
In dierproeven voorkwam het handhaven van normale NAD+-niveaus in de hersenen de ontwikkeling van Alzheimer. Nog opvallender is dat het herstellen van de NAD+-balans nadat de ziekte al vergevorderd was, de hersenen in staat stelde schade te herstellen en de cognitieve functies volledig te herstellen.
Deze resultaten suggereren dat behandelingen gericht op het herstellen van de energiebalans in de hersenen de therapie voor Alzheimer mogelijk verder kunnen brengen dan alleen het vertragen van de achteruitgang en kunnen leiden tot betekenisvol herstel.
Ouder worden
De NAD+-niveaus dalen van nature in het hele lichaam, inclusief de hersenen, naarmate mensen ouder worden. Wanneer die te laag worden, verliezen cellen het vermogen om essentiële processen uit te voeren die nodig zijn voor een normale werking en overleving. De onderzoekers ontdekten dat deze daling veel ernstiger is in de hersenen van mensen met Alzheimer. Hetzelfde patroon werd waargenomen bij muisjes met (een vorm van) die ziekte.
“We waren erg enthousiast en bemoedigd door onze resultaten”, zegt Pieper. “Het herstellen van de energiebalans in de hersenen leidde tot pathologisch en functioneel herstel bij beide muizenlijnen met gevorderde Alzheimer. Het zien van dit effect in twee zeer verschillende diermodellen, elk gedreven door verschillende genetische oorzaken, versterkt het idee dat het herstellen van de NAD+-balans in de hersenen patiënten kan helpen herstellen van Alzheimer.”
Gevaarlijk
Hij waarschuwde ervoor om deze strategie niet te verwarren met vrij verkrijgbare NAD+-voorlopers. Drgelijke supplementen in dierstudies verhoogden de NAD+-spiegel tot gevaarlijk hoge niveaus die kanker bevorderen. De methode die in dit onderzoek is gebruikt, is in plaats daarvan gebaseerd op P7C3-A20, een farmacologisch middel dat cellen helpt een gezonde NAD+-balans te behouden tijdens extreme stress, zonder de niveaus boven hun normale bereik te brengen.
“Dit is belangrijk bij de patiëntenzorg, en artsen zouden de mogelijkheid moeten overwegen dat therapeutische strategieën gericht op het herstellen van de energiebalans in de hersenen een weg naar herstel van de ziekte kunnen bieden,” aldus Pieper. Nu moeten klinische proeven bij mensen bewijzen of deze ‘doorbraak’ ook inderdaad een doorbraak is.
Bloeddoorstroming
De tweede ‘doorbraak’ gaat over het herstel van de bloeddoorstroming in de hersens. “Deze ontdekking is een enorme stap voorwaarts in onze inspanningen om dementie en neurovasculaire aandoeningen te voorkomen”, zegt hoofdonderzoeker Osama Harraz van de universiteit van Vermont. “We ontrafelen de complexe mechanismen van deze verwoestende aandoeningen en kunnen nu gaan nadenken over hoe we deze biologische inzichten kunnen vertalen naar therapieën.”
Het onderzoek richtte zich op de regulering van de bloedtoevoer naar de hersenen en de communicatie tussen bloedvaten via moleculaire signalen. Belangrijk daarin zou Piezo1, een eiwit dat voorkomt in de membranen van cellen die de bloedvaten bekleden. Piezo1 helpt de bloedtoevoer naar de hersenen te reguleren door de fysieke krachten te detecteren die ontstaan wanneer bloed door het vaatnetwerk van de hersenen stroomt. De naam is afgeleid van het Griekse woord voor ‘druk’. Eerder onderzoek toonde aan dat Piezo1 zich anders gedraagt bij mensen met bepaalde genetische varianten van het Piezo1-gen.
De onderzoekers ontdekten dat PIP2 normaal gesproken fungeert als een natuurlijke remmer van Piezo1. Wanneer de PIP2-spiegel daalt, wordt Piezo1 overactief, waardoor de normale bloedtoevoer naar de hersenen wordt verstoord.
Toen de onderzoekers PIP2 weer aan het systeem toevoegden, nam de activiteit van Piezo1 af en werd een gezonde bloedcirculatie hersteld. Deze resultaten suggereren dat het verhogen van de PIP2-spiegel de basis zou kunnen vormen voor een nieuwe behandelingsstrategie gericht op het verbeteren van de bloedtoevoer naar de hersenen en het ondersteunen van de hersenfunctie.
Nu wordt in verder onderzoek uitgevogeld hoe die twee eiwitten wisselwerken. Ik(=as) zou denken dat je dat eerst doet voordat je je verhaal publiceert, maar dat zal wel een naïeve gedachte zijn.
Bronnen: Science Daily, Science Daily