Twijfels aan jongste vondst oudste leven

De oudste levensvorm in gesteente in Canada?

De ‘levensdraadjes’ (rode pijlen) (afb: Nature)

Vorig jaar nog werd het tijdstip waarop het eerste leven op aarde zou zijn verschenen verschoven naar 3,7 miljard jaar, relatief vroeg na het ontstaan van de aarde. Nu wordt zou dat tijdstip nog verder teruggeschoven moeten worden met de vondst in Canada van levensvormen in minstens 3,77 miljard jaar oud gesteente: ergens tussen 3,77 en 4,3 miljard jaar. “Onze ontdekking ondersteunt het idee dat leven ontstond in hete onderwaterschoorstenen die zich kort na het ontstaan van de aarde vormden. Dat snelle verschijnen van leven op aarde past met het recente onderzoek”, zegt  onderzoeker Matthew Dodd van het University College in Londen. Er is veel skepsis over de conclusies die aan de vondst worden verbonden.
De onderzoekers onder leiding van geochemicus Dominic Papineau zouden de fossielen al bijna tien jaar geleden hebben geïsoleerd uit een plak van minstens 3,75 miljard jaar oud gesteente gevonden ten het noorden van Quebec (Can). In het gesteente zijn onder de microscoop buisjes te zien van enkele duizendsten millimeters dik, minuscule roestdraadjes. Dat zijn typisch structuren die hedendaagse eenvoudige micro-organismen maken rondom vulkanische heetwaterbronnen (schoorstenen) op de zeebodem, zo stellen de onderzoekers.
De indruk dat het om fossielen gaat, wordt nog eens versterkt doordat het gesteente restjes koolstof bevat, een cruciale bouwsteen voor het leven. Sommige van die beetjes koolstof zitten opgesloten in fosforrijke kristallen: alweer een belangrijk ingrediënt voor leven. Alles bij elkaar is dat een direct bewijs voor een van de oudste levensvormen op aarde, aldus Papineau in een persverklaring.

Skepsis

Bij zijn vakgenoten heerst veel skepsis. Zo denkt de Zuid-Afrikaanse Frances Westall, een deskundige op het gebied van vroege levensvormen, dat de buisjes in het gesteente te groot zijn voor oerorganismen. Andere onderzoekers wijzen er op dat de gesteenten een rondgang door het vloeibare en dus nogal hete binnenste van de aarde moeten hebben gemaakt. Het is ondenkbaar dat de broze structuurtjes die reis zouden hebben ‘overleefd’.

In the New York Times weet Wouter Bleeker van de Canadese geologische dienst het zeker. “Deze auteurs bouwen voort op speculatieve ideeën en lijken zich totaal niet bewust van het aanzienlijke bewijs tégen hun interpretatie.”
Andere onderzoekers zijn positiever. “Ik zou zeggen dat het fossielen zijn” stelt Martin Van Kranendonk van de universiteit van New South Wales (Au), die vorig jaar het oudste leven op 3,7 mljard jaar ‘zette’. “Het bewijs in het artikel is wat mager.” Abigail Allwood, een NASA-geolooggist, stelt dat de onderzoekers “een van de gedetailleerdste gevallen tot nu toe heeft geproduceerd voor leven dat ouder is dan 3,5 miljard jaar.

Vroeg leven

Veel wetenschappers op dit vakgebied zijn het er wel over eens dat het leven vrij snel na het ontstaan van de aarde (rond 4,5 miljard jaar geleden) een aanvang heeft genomen. Tot voor kort namen geologen aan dat de planeet een paar honderdmiljoen jaar na het ontstaan een onleefbare woestenij was, met een nog niet geheel gestolde aardkorst die nog eens werd bestookt door de vele meteorieten die in het jonge zonnestelsel rondzwierven. Inmiddels is het gangbaar te denken dat de eerste oerzeeën zich zo’n 4,4 miljard jaar geleden hebben gevormd.

Bronnen: de Morgen, EurekAlert, ABC News

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.