Stuwdammen zorgen ervoor dat de aardas verschuift (afb: WikiMedia Commons)

Stuwdammen hebben ervoor gezorgd dat de polen op aarde verschuiven (dan gaat het om de polen van de aardas en niet de magnetische polen maar om de plaats op aarde waar de aardas zich bevindt). In de eerste helft van de twintigste eeuw zou die gemiddeld 0,3 cm per jaar hebben bedragen, in de tweede helft 0,95 cm per jaar. De gegevens zijn gebaseerd op ongeveer 72% van de watervoorraad die worden vastgehouden door stuwdammen. Die ontbrekende 27% zou volgens de onderzoekers rond Jerry Mitrovica van de Harvarduniversiteit geen noemenswaardige invloed op het berekende resultaat hebben gehad.Elke beweging van massa binnen de aarde of op het aardoppervlak verandert de oriëntatie van de rotatieas ten opzichte van de aardkorst, een proces dat werkelijke poolverschuiving (TPW) wordt genoemd. In deze studie berekenen de onderzoekers  die verschuiving die wordt veroorzaakt door de opstuwing van water in wereldwijd verspreide dammen tussen 1835 en 2011.
De berekening is gebaseerd op een recente, uitgebreide databank van wateropslag. Het pad en de omvang van die verschuiving zou aanzienlijk afwijken  van een eerdere schatting. De onderzoekers zagen dat de verschuiving tussen 1835 en 1954 20,5 cm bedroeg in de richting 103.4° oosterlengte (richting Oost-China) en tussen 1954 en 2011 57,1 cm in de richting 117° westerlengte (richting West-Amerika). Dat heeft alles te maken met de aanleg van de stuwdammen: Noord-Amerika en Europa liepen voorop en daarna kwamen Afriks en vooral Azië. China schijnt met zo’n 24 200 stuwdammen nummer 1 in de wereld te zijn.
Overigens hebben die stuwdammen niet alleen gevolgen voor de plaats van de draaias van de aarde, maar ook voor de zeespiegel, al is het effect daarvan klein (geschat op -22 mm). De zeeespiegel stijgt alles bij elkaar door een ander systeem dat de mens in de war heeft geschopt: het klimaat. In de 20ste eeuw zou de zeespiegel met zo’n 12 tot 27 cm zijn gestegen door het wegsmelten van gletsjers en, vooral, poolijs. Die ijsmassa op de polen, of althans het wegsmelten daarvan, heeft ook gevolgen voor de verschuiving van de draaias.
Samen met collega Mostafa Kiani Shahvandi heeft Benedikt Soja van de ETH in Zürich berekend wat die klimaatverandering voor de poolverschuiving in de rest van deze eeuw betekent. Zij komen tot 10 m aan het eind van deze eeuw

Bron: der Spiegel