Bij LMD sterven cellen in de gele vlek van het netvlies (macula) (afb: WikiMedia Commons)

Wetenschapsters van, onder meer, universiteit van Californië in Irvine (UCI) hebben mogelijk een manier gevonden om leeftijdsgebonden verlies gezichtsvermogen terug te draaien door zich te richten op het ELOVL2-‘verou-deringsgen’ en de door de concentraties aan essentiële vetzuren in het netvlies te herstellen. Hun experimen-ten met muisjes zouden hebben aangetoond dat specifieke meervoudig onverzadigde vetzuren, niet alleen docosahexaeenzuur (DHA), de visuele functie kunnen herstellen en zelfs tekenen van celveroudering kunnen terugdraaien.
Is dat verlies te voorkomen of althans te vertragen? UCI-onderzoeksters hebben deze vraag nader onderzocht en een mogelijke behandeling onderzocht die gericht is op het vertragen of zelfs ongedaan maken van ‘veroudering’ in het oog en tegelijkertijd leeftijdsgebonden aandoeningen zoals leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD) kan voorkomen.
“We tonen aan dat leeftijdsgebonden gezichtsverlies mogelijk kan worden teruggedraaid”, zegt oogheelkundige Dorota Skowronska-Krawczyk.
Dit onderzoek bouwt voort op eerder werk met het eiwit Elongation of Very Long Chain Fatty Acids Protein 2 (ELOVL2), een bekende biovlag voor veroudering. “We hebben aangetoond dat we een slechter zicht hebben wanneer dit ELOVL2-enzym (gen; as) niet actief is”, zegt Skowronska-Krawczyk. In die eerdere studie verhoogde het stimuleren van de ELOVL2-activiteit bij oudere muisjes de concentraties van het omega-3-vetzuur docosahexaeenzuur in het oog, wat leidde tot een beter zicht.
Het nieuwe onderzoek was gericht op het vinden van een manier om vergelijkbare voordelen te behalen zonder afhankelijk te zijn van het ELOVL2-enzym/-gen.

Naarmate mensen ouder worden, verminderen veranderingen in het lipidenmetabolisme de hoeveelheid zeer langketenige meervoudig onverzadigde vetzuren (VLC-PUFA’s) in het netvlies. Deze afname kan het zicht belemmeren en bijdragen aan AMD. Het ELOVL2-gen speelt een cruciale rol bij de productie van zowel VLC-PUFA’s als DHA.

Niet alleen DHA

Toen onderzoeksters oudere muisjes injecteerden met een specifiek meervoudig onverzadigd vetzuur, verbeterden hun gezichtsvermogen. “Het is een bewijs van het idee om lipide-injecties om te zetten in een mogelijke therapie”, zegt Skowronska-Krawczyk. “Wat belangrijk is, is dat we niet hetzelfde effect zagen met DHA.”
Vakgenoten hebben ook hun twijfels geuit over het vermogen van DHA om de progressie van AMD te vertragen. “Ons werk bevestigt echt dat DHA alleen niet voldoende werkt, maar we hebben een ander vetzuur dat schijnbaar wel werkt en het zicht verbetert bij oudere dieren. We hebben ook op moleculair niveau aangetoond dat het de verouderingsverschijnselen daadwerkelijk omkeert.”

Daarnaast zagen de onderzoeksters genetische varianten in het ELOVL2-enzym die te maken kunnen hebben met een snellere voortgang van LMD. “Nu hebben we daadwerkelijk een genetisch verband met de ziekte en het verouderingsaspect ervan”, zegt de oogheelkundige, “dus we zouden mogelijk mensen kunnen aanwijzen met een hoger risico op progressie van gezichtsverlies.” Dat zou niet alleen kunnen leiden tot therapeutische behandelingsopties, maar ook tot gerichte preventie.
Deze bevindingen hebben Skowronska-Krawczyks visie op het belang van het ELOVL2-enzym alleen maar verder versterkt. “Ik ben er vrij zeker van dat het een van de belangrijkste verouderingsgenen is waar we naar moeten kijken als we nadenken over antiverouderingstherapieën.”

Afweer

In samenwerking met onderzoekers van UC San Diego is Skowronska-Krawczyk ook begonnen met het onderzoeken van de rol van lipidenmetabolisme bij de veroudering van het afweersysteem. Uit die studie bleek dat het ontbreken van het ELOVL2-enzym een ​​versnelde veroudering van afweercellen uithaalt, wat er op kan wijzen dat systemische lipidentoediening mogelijk de effecten van leeftijd op het afweersysteem zou kunnen tegengaan. Dat lipidenmetabolisme zou ook een rol kunnen spelen bij bloedkankers.

Bron: Science Daily