Chimpansees hebben net als mensen een spraakcentrum verbonden via de boogbundel (FA). STG is de bovenste temporaalkwab en MTG de middelste (afb: Yanneck Becker et al./Nature Communications)
Al heel lang vlijt de mens zich met de gedachte dat het de enige diersoort is die kan spreken (met de uitzondering van een paar vogels. Nu blijkt dat ook chimpansees ook een spraakcentrum in hun hersens hebben. Dat netwerk van hersencellen zou informatieuitwisseling mogelijk maken tussen hersencellen. Chimpansees zouden dus, in aanleg, moeten kunnen praten.
Spraak van de mens is nogal overschat ofwel verkeerd gedefinieerd. Dieren hebben talloze manier om via geluiden met elkaar te kunnen communiceren en dat is dan kennelijk geen spraak. Waarom niet?
Het gaat om zenuwvezelbundel, Fasciculus arcuatus en ook wel boogbundel genoemd, die de taalgebieden bij mensen verbindt. Die heeft (dus) niet alleen bij mensen een verbinding met de temporaalkwab maar ook bij chimpansees, zoals nu is ontdekt. “Onze resultaten suggereren dat de neurale architectuur die cruciaal is voor taal bij mensen niet uit het niets is ontstaan”, stelt hoofdonderzoeker Yannick Becker van het Max Planckinstituut voor cognitie en neurowetenschap. “Het is waarschijnlijk geëvolueerd uit een evolutionair oudere, reeds bestaande structuur. De verbinding is bij chimpansees veel zwakker dan bij mensen en laat daarom mogelijk geen complexe menselijke taal toe.”
Voor hun studie konden de onderzoekers ook de hersenen van wilde chimpansees uit de rimboe, die een natuurlijke dood waren gestorven, onderzoeken met behulp van magnetische resonantiebeeldtechniek met hoge resolutie. “Met een tot nu toe ongekende precisie konden we het gedetailleerde verloop van de zenuwvezels tussen de verschillende hersengebieden visualiseren”, zegt medeonderzoeker Alfred Anwander. Bij alle twintig onderzochte chimpanseehersenen bleek een dergelijke verbinding van de zenuwvezelbundel met de middelste temporale kwab waarneembaar, een kenmerk dat voorheen werd beschouwd als uitsluitend menselijk.
Complexe communicatie
Volgens de onderzoekers is het waarschijnlijk dat deze hersenarchitectuur, die complexe communicatie ondersteunt, al zeven miljoen jaar geleden aanwezig was bij de laatste gemeenschappelijke voorouder van mensen en chimpansees en dat deze architectuur de evolutie van taal bij mensen mogelijk maakte. Er blijkt echter dat heel wat dieren en zelfs planten min of meer complexe communicatievormen kennen, dus hoe onderscheidend zijn die van die van de mens?
Aangezien de hersenen van de gemeenschappelijke voorouder van mens en chimpansee niet bewaard zijn gebleven, kan de evolutionaire ontwikkeling van de basis van onze taal alleen worden verklaard door een vergelijking met onze naaste verwanten, de chimpansees.
Bron: idw-online.de