Zwartvoetindiaan Pioch-Kiäiu door Karl Bodmer (afb: ~WikiMedia Commons)
De oorspronkelijke bevolking van de VS en Canada stellen alles in het werk om de bizon zijn oude plaats in die contreien terug te geven, meer dan een eeuw nadat emigranten uit, voornamelijk, Europa de bizon aan de rand van uitsterving hadden gebracht.
Ooit liepen er in het Noorden van het Amerikaanse continent vele miljoenen bizons rond. Het dier is van uitsterving behoed. Nu stellen afstammelingen van de oorspronkelijke bevolking van dit werelddeel alles in het werk om weer een nieuwe gezonde populatie op te bouwen. Daarvoor worden die dieren wel van hot naar her gesleept opdat ze kunnen gedijen in optimale omstandigheden.
De meeste bizonkuddes op het ogenblik worden commercieel geëxploiteerd. Troy Heinert een lokale politicus in Zuid-Dakota (Democraat) stelt dat die ‘buffel’ in twee werelden leeft: in de commerciële en in de natuurlijke. “Vanuit het stammenperspectief beschouwden we ze altijd als wild of zelfs als een familielid.”
Nu hebben 82 stammen in de VS, van New York tot Alaska meer dan 20 000 bizons in 65 kuddes. Die groeien de laatste jaren in omvang. De Amerikaanse inheemsen willen m.m. proberen de oude situatie van voor de emigratieinvasie in het noorden van Amerika te herstellen, die millenia stabiel zou zijn geweest. Al eerder deden ‘indianen’ pogingen in die richting, maar die werden vaak gedwarsboomd, niet in de laatste plaats door natuurbeschermers, of node geduld. Het tij schijnt wat dat betreft gekeerd te zijn.
Heinert, zelf een afstammeling van de oorspronkelijke bewoners, vindt dat de bizon weer teruggebracht moet worden naar pre-Europese tijden, naar stammen die ze willen hebben. Hij doet daar zijn best voor als directeur van de intertribale raad van Buffalo. Dit jaar zijn ruim 2000 bizons verhuisd naar 22 stammen in tien VS-staten.
Een goede indiaan is een dode indiaan
De massamoord op de bizon zou een vooropgezet plan zijn om de indiaan (indirect) uit te moorden en hun land in te pikken. Dat was bijna gelukt, alleen de indianen bleken taaier, zij het dat ze sedertdien in de rafelrand van de Amerikaanse samenleving terechtkwamen.
Het verwijderen van hekken van de boerderijen zal wal niet lukken, maar de Sioux zien de kuddes in hun Rozenknopreservaat in het zuiden van Zuid-Dakota als een betrouwbare voedselbron. Andere stammen hebben grootsere plannen. De Zwartvoetindianen in Montana en stammen in Alberta (Can) hebben plannen voor ‘grensoverschrijdende’ kuddes. Andere stammen zijn voorstander van bizonmeenten (gemeenschappelijke gronden) op federaal land in Montana.
De vraag groeit. Dit jaar worden er nog duizend bizons van de Badlands (slecht land) overgebracht naar het nationale park Grand Canyon.
De 73-jarige Hoornbeer was erg jong toen zijn grootouders hem scheppingsverhalen vertelden die zich afspeelden in de bizonwereld, totdat hij gedwongen werd naar kostschool voor indianen te gaan, waar de Indiaanse gewoontes er vaak letterlijk uit werden geslagen. De bizon was al verdwenen en die scholen wilden ook die bizonverhalen laten verdwijnen. De bizon brengt terug van wat bijna geheel verloren was gegaan: de cultuur, de omgang en het sociale weefsel van een volk. Het is als thuiskomen, zegt Hoornbeer.
Bron: ABC News