Ons eten moet groener worden, bijna letterlijk

Het is opmerkelijk dat de groei van de wereldbevolking voor lief genomen wordt in klimaat- en duurzaamheidsdebatten, terwijl het toch de sprinkhaan mens is die de wereld ‘opvreet’. Willen we het in 2050 nog redden met, dan, 10 miljard aardbewoners, dan zullen we onze consumptie- en landbouwgewoontes drastisch moeten veranderen, zo laat een commissie van wetenschappers ons in het wetenschapsblad Lancet weten.

We moeten gezonder en ‘duurzamer’ eten en minder voedsel weggooien (dat is echt een wereldschande). Een gezond dieet, zowel voor de aarde als haar bewoners, bestaat voor zo’n 35% van de calorieën aan volkorengranen, eiwitten uit planten (maar ook 14 g rood vlees per dag), en 500 g groenten en fruit. Dat betekent dat dat de consumptie van rood vlees en suiker met zo’n 50% wordt verminderd, terwijl de consumptie van noten, fruit, groenten zou moeten worden verdubbeld, zo stelde de EAT-commissie van the Lancet. Kort samengevat: veel minder vlees en andere dierproducten en veel meer plantaardige voeding. Dat alles om ons mensen en de aarde gezond te houden.
Op het ogenblik kampt de mensheid met een groot voedselprobleem. Zo’n driemiljard (van de zeven-) mensen zijn slecht gevoed. Dan hebben we het zowel over onder- als overvoeding. Buiten dat we ons dieet drastisch moeten veranderen, zal ook de landbouw zijn bijdrage moeten leveren door duurzamer te produceren en ook de consument door minder voedsel weg te gooien (naast dat andere dieet, natuurlijk).
De EAT-commissie is een driejarig project waarin 37 deskundigen uit zestien landen zitting hebben. De leden verwachten dat ‘hun’ dieet de opname van de meeste voedingsstoffen verbetert. Ook denken ze dat de mens daarmee goed aan zijnhaar trekken komt wat betreft de noodzakelijke mineralen zoals ijzer en zink en vitamines. Uitzondering schijnt vitamine B12 te zijn.
Het groene dieet zou jaarlijks zo’n tienmiljoen voortijdige overlijdens voorkomen, waardoor het sterftecijfer onder volwassenen daalt met rond eenvijfde. De onderzoekers realiseren zich dat nooit eerder het voedingspatroon van de mens in zo’n korte tijd zo drastisch is veranderd, maar beklemtonen dat de tijd voor handelen niet te lang kan worden uitgesteld.

Achteruitgang

Sinds de jaren 50 is de situatie op het gebied van milieu en voedselproductie drastisch veranderd. De voedselproductie is de belangrijkste oorzaak voor de achteruitgang van het milieu (inclusief de natuur). De voedselproductie zal moeten worden afgestemd op de grenzen die de aarde stelt qua natuurbehoud, landgebruik, fosfor- en stikstofcycli, watervoorziening enzovoort. Binnen die grenzen moet de boer nog voedsel produceren voor een nog immer groeiende wereldbevolking. Dat laatste lijkt me ook op zijn minst een punt van aandacht. De onvermijdelijke generering van broeikasgassen zou niet meer mogen zijn dan nu het geval is (zo’n 5 miljard ton CO₂-ekwivalenten).

De Zweedse onderzoeker en commissiemedevoorzitter Johan Rockström denkt dat het realiseren van de plannen een gigantische maar haalbare uitdaging is. “Niet alleen dat, maar er is steeds meer bewijs dat een verduurzaming zowel boer als consument als planeet ten goede komt. De stabiliteit van onze planeet is in het geding. Dat komt door de mens. Dan is verduurzaming van het voedselsysteem een belangrijk doel. Voor een duurzame voedselproductie hebben we niet meer land nodig, beschermen we de huidige biodiversiteit, gaan we beter om met water, dringen de stikstof- en fosforvervuiling fors terug, produceren we geen kooldioxide meer en niet meer methaan en lachgas (beide broeikasgassen).”
Zo simpel is dat. En wat kan dat helemaal kosten? Ik hoor maar steeds vragen over wie al die veranderingen ten behoeve van het klimaat gaan betalen. Hoe je het wendt of keert dat is uiteindelijk altijd de burger, maar dat hebben we voor een niet onbelangrijk deel zelf in de hand. Ik heb vaker geroepen (maar nooit kunnen narekenen) dat als we ons voedselpatroon ‘vergroenen’ en die auto de deur uit doen dat we al ‘klaar’ zijn voor 2050. Het woord is aan de burger… (en nee, niet de hamburger).

Bron: EurekAlert