Fuctionele nabij-infraroodspectroscopie is nou ook niet echt draagbaar (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoekers in Texas zouden een kunstmatig intelligent systeem hebben ontwikkeld dat gedachten omzet in lopende tekst. Je hebt dan wel een functionele magneetreso-nantietomograaf nodig (beter bekend onder de Engelse afko fMRI).Bij deze methode wordt de hersenactiviteit gemeten door de (functionele) tomograaf. De ‘vertaler’, het ki-deel, moet eerst wijs gemaakt worden door de hersenactiviteiten te vergelijken met de teksten die de proefpersonen kregen te horen. Na die leerperiode kan die ‘vertaler’ een tekst oplepelen die de ‘patiënt’ in gedachten ‘vertelt’. Volgens Alexander Huth zou dit een grote sprong voorwaarts zijn voor een niet-invasieve methode. “Niet met enkele woorden of korte zinnetjes. Het model decodeert langere tijd achter elkaar ook complexe gedachten”, zegt hij.
De ‘gedachtenvertaler’ brengt niet woord voor woord over, maar het ki-systeem is zo ontworpen om de essentie van de gedachte of het gezegde door te geven, met onvolmaaktheden (erkent Huth). Meestentijds produceert het ki-systeem tekst die nauw aansluit, soms volledig, bij wat de persoon denkt, tot op het exacte woord, stellen de onderzoekers. Zo werd “Ik heb nog niet eens mijn rijbewijs” van een (vrouwelijke) proefpersoon omgezet in “Zij was nog niet eens begonnen met rijlessen.” Overigens zou de accuraatheid van het systeem nog wel omhoog moeten, denken colega’s van Huth.

Misbruik

Na een voorpublicatie, waarna werd gewezen op de risico’s van deze techniek, besteedden de onderzoekers ook aandacht aan dit aspect. Volgens hen kun je de techniek alleen toepassen als de persoon in kwestie meewerkt, al was het maar om de ‘gedachtenvertaler’ te leren welke hersenactiviteit in welke tekst moet worden omgezet.
Bij ongeoefend vertalen leverde de ‘vertaler’ weinig bruikbaars op. Ook zouden de deelnemers het systeem kunnen fnuiken. Medeonderzoeker Jerry Tang zegt deze zaak heel ernstig te nemen. “Deze techniek kan voor kwade doeleinden gebruikt worden en we hebben dat weten te voorkomen. Deze techniek werkt alleen als mensen dat willen en als die hen helpt.” Overigens is het systeem maar bij drie mensen uitgeprobeerd.

Daarnaast lieten de onderzoekers de proefpersonen in de tomograaf filmpjes zien. De ‘vertaler’ kon uit de hersenactiviteit opmaken wat zij zagen, stellen de onderzoekers.
Voorlopig is de techniek nog niet erg praktisch, aangezien je een (looiïge) magneetresoantietomograaf nodig hebt, maar de onderzoekers denken dat de techniek ook zou kunnen werken met een hanteerbaarder apparaat dat hersenactiviteit meet zoals functionele nabijinfraroodspectroscopie (in Engelse afko: fNIRS). Huth: “FNIRS meet de bloedstroming in de hersens op verschillende punten, wat precies hetzelfde signaal is wat fMRI in feite meet. Onze resultaten zouden dus naar fNIRS zijn te vertalen.”

Bronen: Science Daily, bdw