Actie tegen dierproeven (afb: openverse)
Al jaren proberen dierenbeschermers het gebruik van proefdieren terug te dringen, maar voorlopig worden er vooral bij geneeskundig en farmaceutisch onderzoek nog steeds veel proefdieren ‘verbruikt’
, vooral ratten en muisjes. Kweekorgaantjes en organen-op-chip kunnen het proefdiergebruik terugdringen, maar er zijn ook informatische hulpmiddelen zoals rekenmodellen die de proefdieren minder noodzakelijk maken. De Amerikaanse gezondheidsautoriteiten stellen dierproeven niet langer verplicht voor het testen van (kandidaat)medicijnen.
Rekenmodellen zouden onderzoekers behoeden voor het volgen van ‘onbegaanbare’ paden (en dus het nodeloos verspillen van proefdierlevens). Die hulpmiddelen zijn er al een tijdje, maar die zijn beter geworden met het vorderen van de techniek waarin vooral de zogenaamde kunstmatige intelligentie een voorname plaats opeist.
Er schijnt ook zoiets te bestaan als virtuele cellen, rekenmodellen die een wiskundige nabootsing zouden zijn van de biologische cel. Volgens Elisa Passini van de Britse organisatie NC3Rs voor vermindering proefdiergebruik zouden die beter zijn dan diermodellen (gebruik van proefdieren) om te bepalen of medicijnen voor hartproblemen zouden zorgen. Dit onderzoek stamt uit 2017. Nu schijnen onderzoekers al hele virtuele organen te bouwen. Die zijn overigens in diverse stadia van ontwikkeling.
Voorlopig zouden die systemen en modellen nog geen goede vervangers zijn voor proefdieren, maar ze zouden wel degelijk overweg kunnen met antwoorden op simpele vragen als ‘Is deze stof giftig of niet?’. De vraag of een stof kankerverwekkend is, is dan voorlopig nog een brug te ver.
Onderzoekers in dit veld hebben er vertrouwen in dat op den duur proefdieren niet meer nodig zullen zijn, maar dat zal nog wel wat jaren zo niet decennia duren. Anderen zien die informatische technieken als ondersteuning. Me dunkt met een voortschrijdende ontwikkeling op het gebied van kweekorgaantjes en organen-op-chip moet het toch lukken geneeskundig en farmaceutisch onderzoek proefdiervrij te maken. Uiteindelijk zijn dierproeven ook geen garantie dat een geneesmethode ook bij mensen veilig en/of (goed) werkt.
Bron: New York Times