De uitstoot van het broeikasgas distikstofmono-oxide (lachgas) is de laatste tijd zo snel gestegen dat we dreigen af te stevenen op een aardopwarming van 3°C in deze eeuw, zo stellen onderzoekers. Het broeikaseffect van dat gas is driehonderd groter dan van kooldioxide. Het schijnt dat vooral de landbouw daar schuld aan is.
Elk jaar wordt zo’n 100 miljoen ton stikstof gebruikt in de landbouw in de vorm van kunstmest. Eenzelfde hoeveelheid komt terecht op weilanden en gewassen in de vorm van veemest. Die gigantische hoeveel stikstof bevordert de groei, maar zorgt ook voor de ontwikkeling van grote hoeveelheden lachgas en het lijkt er op dat dat niet zal veranderen, stellen onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Auburn in de VS.
Landbouw is de voornaamste bron van dat broeikasgas. De wetenschappers vinden dat industrie en landbouw die uitstoot zullen moeten verminderen als we de klimaatverandering binnen redelijke grenzen (onder de 2°C opwarming) willen houden.
De N₂O-uitstoot uit natuurlijke bronnen, zoals oceanen en bodem, is de laatste decennia niet veel veranderd. De stijging is bijna uitsluitend door de mens veroorzaakt. De concentratie van lachgas in de atmosfeer lag in 2018 op 331 delen per miljard, 22% hoger dan in de voorindustriële periode. De landbouw is in het decennium tot 2016 verantwoordelijk voor bijna 70% van de uitstoot. Die is weer het gevolg van bacteriële processen in de bodem. De bronnen (kunstmest en mest) zijn al genoemd. Daarnaast ‘produceren’ ook de chemische industrie, afvalwater en de verbranding van fossiele brandstoffen in, onder meer, verbrandingsmotoren distikstofoxide.

Dat gas ontleedt in de bovenste luchtlagen onder invloed van de zonnestraling, maar de mens produceert meer lachgas dan dat er uit de atmosfeer verdwijnt. Lachgas is niet alleen een broeikasgas, maar tast ook de ozonlaag aan. Gemiddeld blijft lachgas zo’n 116 jaar in de atmosfeer. Na kooldioxide en methaan is lachgas het belangrijkste broeikasgas. De gevonden lachgasconcentraties in de atmosfeer zijn hoger dan in alle scenario’s die het VN-klimaatforum heeft beschreven.

Reductie

De onderzoekers vinden dat er gewerkt moet worden aan de reductie van de lachgasuitstoot en in de industrie is er al het een en ander gedaan. Zo is de uitstoot van N₂O bij de productie van nylon sinds eind vorige eeuw gedaald in de VS, Europa en Japan

Het terugdringen van de uitstoot in de landbouw zal een stuk lastiger zijn, maar er zijn wel degelijk opties, stellen de onderzoekers. In Europa is de landbouwproductie de laatste twintig jaar gestegen terwijl de lachgasuitstoot is gedaald. Dat is vooral bereikt door de vervuiling van waterwegen te verminderen en door efficiënter mestgebruik. Andere mogelijkheden tot reductie zijn een beter mestbeheer, het toepassen van wisselgewassen met gewassen die hun eigen ‘mest (stikstof) produceren.

Efficiënter gebruik van (kunst)mest is niet alleen goed voor het klimaat maar vermindert ook de watervervuiling en verhoogt de opbrengst voor de boer. (Kunst)mest lijkt onvermijdelijk. Om uit te komen op een nuluitstoot zijn nieuwe technieken nodig.

Bron: phys.org (overgenomen van the Conversation)