De uitersten van de zeespiegelstijging bij een temperatuurstijging van 2 en van 5°C (afb: Jevrejeva et.al.)
Een zeespiegelstijging van 20 cm, dat is toch geen probleem? Meestal niet, maar die 20 cm die onderzoekers berekenen voor een aardopwarming met 2°C is een gemiddelde. Bij driekwart van de kusten zal volgens deze schattingen de stijging in 2050 duidelijk meer zijn, andere minder. Bij de eerste ‘groep’ horen de oostkust van de VS, van Noorwegen en veel kusten bij grote steden in Zuidoost-Azië.
In het Marokkaanse Marrakesj hebben afgevaardigden van bijna 200 landen zich verzameld om deel te nemen aan de 22ste VN-wereldklimaatconferentie, bijna een jaar na het akkoord van Parijs. Een paar dagen geleden (4 november) is het akkoord in werking getreden, omdat voldoende landen de overeenkomst hebben geratificeerd. Die landen zijn samen goed voor 55% van de wereldbroeikasgasuitstoot.
Het akkoord van Parijs gaat er van uit dat de doelstellingen die daarin neergelegd zijn, indien gehaald de aardopwarming beneden de 2°C kunnen houden. Verschillende deskundigen betwijfelen dat en ook de milieuorganisatie van de VN, de UNEP, stelt dat er nog een tandje bij moet om die 2°C-grens niet te overschrijden.
Boven de 2°C-grens zouden de klimaatveranderingen, inclusief de zeespiegelstijging, leiden tot te grote verslechtering van de leefomstandigheden van de mens en van de natuur en ecosystemen. Op het ogenblik is de gemiddelde wereldtemperatuur al een graad hoger dan voor de industriële revolutie. De in Parijs afgesproken maatregelen zouden de aardopwarming beperken tot 3 en niet tot 2°C (laat staan tot 1,5°C, zoals hier en daar in Parijs is geroepen).
Bodemdaling
Onderzoekers van het nationale oceanografiecentrum in Liverpool (GB) rond Svetlana Jevrejeva hebben nieuwe prognoses berekend over de zeespiegelstijging. Daarmee komen ze niet alleen tot een algemene stijging van het zeepeil, maar ook op de lokale verschillen. De onderzoekers berekenden wat die 20 cm stijging in 2050 zou betekenen voor 136 kuststeden. Daarvoor gebruikten ze de uitkomsten van 33 rekenmodellen en 5000 simulaties, waarbij ze het scenario van het Internationale Klimaatforum van de VN gebruikten, waarbij niets tegen de klimaatverandering wordt gedaan. Dat zou in 2050 leiden tot een temperatuurstijging van 2°C en van 4°C in 2083.
In dat scenario zal in het midden van deze eeuw de zeespiegel met, zoals gezegd, 20 cm stijgen. Zoals ook al gesteld zullen de verschillen lokaal vrij groot zijn. Zo zal, in hun schatting, de zeespiegel bij Noorwegen en de Amerikaanse oostkust met 40 cm stijgen, rond de Noordzeekust met 25 cm.
In Zuidoost-Azië speelt bij verschillende grote steden zoals Jakarta, Bangkok (Thailand) en Manilla (Filipijnen) nog eens het probleem van de bodemdaling, die het effect van de zeespiegelstijging versterkt. “De bodem in Jakarta zal met 1,8 m dalen, Manilla met 40 cm, Bangkok met 19 cm en New Orleans met 20 cm”, stellen de onderzoekers. Delen van die steden zullen, als er niets gebeurt, in 2050 onder water liggen.
Nog ernstiger zullen de gevolgen van klimaatverandering aan het eind van deze eeuw zijn en de temperatuur gemiddeld zo’n 5°C warmer is dan voor de industriële revolutie. De meeste kuststeden zouden de stijging van ‘maar’ 90 cm wel overleven, maar de variatie is groot. Plaatselijk kan de stijging wel 2 m bedragen (zie kaartje). Eilanden in de Stille en Indische Oceaan, die maar net boven de zeespiegel liggen, zullen het moeilijk krijgen het hoofd boven water te houden.
“Dat zal leiden tot volksverhuizingen”, stellen de onderzoekers. “2,5 miljoen mensen op de laagliggende delen van Miami (VS), 2,1 miljoen mensen uit Guanzhou (China) en meer dan eenmiljoen mensen uit steden als Osaka, Tokio, New Orleans, New York en Ho Tsji Min-stad (Vietnam).”
Het verhaal van de onderzoekers is duidelijk: als we er niet in slagen de aardopwarming een halt toe te roepen door het behalen van de gestelde doelen, dan is dit naar alle waarschijnlijkheid wat we kunnen verwachten van de stijging van de zeespiegel.
Bron: bdw