Chunyu Han van de Hebei-universiteit werd al de Nobelprijs toegedacht

China wil in 2049 in de wereld aan de top van de wetenschap en technologie staan. Er zijn momenteel meer wetenschappers in China dan in welk ander land ook en daarbij moet nog eens worden bedacht dat er nogal wat Chinese wetenschappers in het buitenland werken (vooral de VS) en China produceert op de VS na meeste wetenschappelijke artikelen. Chinese onderzoekers blijken ook meesters te zijn in sjoemelen: sedert 2012 zijn er meer wetenschappelijke artikelen teruggetrokken dan van alle andere landen bij elkaar, zo meldt de organisatie Retraction Watch. Dat is toch wel een nare smet voor een land dat streeft naar de top van de wetenschap.
“China wil de wereldleider in de wetenschap worden”, zegt Zhang Lei, hoogleraar toegepaste natuurkunde aan de Xi’an Jiaotong-universiteit, “maar hoe doe je dat terwijl je ook de kwaliteit wilt behouden? Dat hebben we nog niet bedacht.” In april trok een biologisch tijdschrift 107 artikelen over biologie terug, waarvan het merendeel van Chinese onderzoekers.
Deze zomer werd een Chinese geneticus, die Nobelprijswaardig werd geacht, gedwongen een artikel terug te trekken. Andere onderzoekers waren onmachtig gebleken zijn onderzoek te reproduceren. Tegelijkertijd zou uit onderzoek door de overheid zijn gebleken dat op de zwarte markt in China alles te koop is: van positieve boordelingen voor artikelen tot hele artikelen aan toe. Leider Xi Jinping wil dat China in 2049 leidend is in de wetenschap en technologie. Dat zal met al dat sjoemelwerk lastig worden (of juist niet, het is maar hoe je het bekijkt).

China is ontzettend vooruit gegaan op het gebied van wetenschap en technologie. China wil niet het lage-lonen-land zijn dat goedkoop laagwaardige producten maakt, maar steekt honderdden miljarden in de ontwikkeling van geavanceerde industrieën zoals die voor halfgeleiders, zonnepanelen, kunstmatige intelligentie, medische technologie en elektrische auto’s. Daarnaast heeft China zijn infrastructuur stevig vertimmerd: wegen, spoorwegen, havens en bruggen.
Dat kan allemaal niet verhelen dat de zwarte kant van de Chinese economie volop in bloei staat met als ‘producten’ de piraterij en de slechte kwaliteit van de producten. China wil geld in onderzoek steken op een moment dat die bereidheid in andere delen van de wereld op een (bedenkelijk) laag pitje staat. Daarmee wil dit mensenrijke land ook de breinstroom naar het buitenland tegengaan en hopen dat die vele, westers opgeleide Chinezen weer terugkeren naar het eigen vaderland.

Artikelschijterij

In het westen lijkt de hoeveelheid artikelen belangrijker dan de kwaliteit, maar zijn ze redelijk streng bij wetenschappelijke fraude. In China is de dwang tot artikelschijterij nog extremer. Het is daar echter een groot probleem bij de handhaving van de integriteit. De instituten en universiteiten hebben vaak weinig kijk op de werkzaamheden van de wetenschappers en zijn ook niet al te streng voor wetenschappelijke sjoemelaars. Met de ethiek in de wetenschap wordt nogal eens de hand gelicht.
Zhang: “Als je in Amerika opzettelijk je gegevens aanpast, dan is je academische loopbaan voorbij. In China is de straf op bedrog erg laag. Je wordt niet ontslagen. Je zal niet meteen bevorderd worden, maar als de mensen je misstap eenmaal vergeten zijn kun je gewoon verder met je carrière.”

De Chinese overheden zijn erg in de ban van de citatie-index. Als iemand in een goedscorend tijdschrift publiceert dan kan dat leiden tot bevorderingen en geldelijke beloningen. Zo kregen onderzoekers van een landbouwhogeschool in Ya’an $ 2 mln nadat onderzoekers van dat instituut een artikel geplaatst hadden in het tijdschrift Cell

“Alles gaat om de citatie-index”, zegt Chen Li, hoogleraar aan de Fudan-universiteit in Sjanghai. Hij en collega’s vergeleken de fascinatie van de Chinese academische autoriteiten voor de citatieindex met die van de overheid voor het bruto binnenlands product als maat voor economisch succes. “We zeggen soms wel eens voor de gein dat om een Chinese faculteit te evalueren je alleen een basisschoolleerling nodig hebt die kan optellen. Tel de impactfactoren van de verschillende bladen gewoon op.”

De terugtrekking van de 107 biologieartikelen, de grootste terugtrekking in de geschiedenis bij één blad, had te maken met nepbeoordelingen door referenten (peer reviews). Veel van de auteurs waren artsen, die in China onder grote druk staan om te publiceren. Ze deden hun voordeel met de omstandigheid dat veel tijdschriften in de overweging om al of niet te publiceren afgaan op eerdere beoordelingen door referenten. Het blad in kwestie, Tumor Biology, gaat zover de auteurs te vragen zelf voor referenten te zorgen. Dat is vragen om fraude (zou je kunnen zeggen).
De Chinese regeringsonderzoekers vonden dat veel van de auteurs namen van echte wetenschappers hadden genoemd, maar valse e-@dressen hadden opgegeven. Dat gaf de auteurs of, vaker nog, ingehuurde bureaus de gelegenheid positieve beoordelingen over de artikelen te schrijven. Volgens de regeringsonderzoekers was dat bij 101 van de 107 teruggetrokken artikelen zo gegaan.

Vraag en aanbod

Beoordelingen van artikelen of het schrijven van wetenschappelijke verhandelingen, het is al langer bekend, is in China een kwestie van vraag en aanbod. Zoek een beetje rond op internet met ‘hulp bij de publicatie van artikelen’ en je vindt bedrijven die hun diensten aanbieden voor prijzen variërend van enkele honderden tot tienduizend euro’s. “We hebben hoogleraren met allerlei achtergronden geholpen”, schrijft zo’n bedrijf. “Wees niet bang, we houden het geheim.”

Toch stellen mensen die het weten kunnen dat het wetenschappelijke klimaat in China verbetert. Plagiaat wordt steeds minder populair nu er methodes zijn die te ontdekken en onderzoekers die terugkomen naar China nemen de mores van ‘daar’ mee naar huis.
De druk om origineel doorbrekend onderzoek te doen blijft echter groot. Zoiets zou er gespeeld hebben met Chunyun Han van de Hebei-universiteit die zei een manier gevonden te hebben om mensen van genetische ziektes af te helpen of kinderen te ‘fokken’ met een hoog iq. Hij kreeg dat artikel in Nature Biotechnology gepubliceerd, waarmee hij een beroemdheid werd en € 30 miljoen voor zijn onderzoek kreeg.
Eind vorig jaar bleken andere onderzoekers niet in staat Hans onderzoek te reproduceren. Dat deed Han en zijn collega besluiten het artikel terug te trekken.
“Het gaat allemaal om zelfdiscipline”, zegt Yuehong Zhang, redacteur van het tijdschrift van de Zhejiang-universiteit, die plagiaat in wetenschappelijke artikelen heeft bestudeerd. “We moeten harder werken om een cultuur van integriteit te ontwikkelen.” Maar dan nog…

Bron: New York Times