Het darmgevoel? (afb: Science)
In de darmen zitten zo’n 100 miljoen zenuwcellen. In vergelijking met de hersens is dat een schijntje, maar die 100 miljoen (b)lijken de hersens van ons spijsverterings-kanaal te zijn. Ze zorgen voor de hormoonhuishouding en sturen waarschuwingen over de voedselinname. De darmen schijnen echter ook een directe verbinding met de hersens te hebben via een neuraal netwerk dat in seconden boodschappen doorgeeft naar ons brein.
In 2010 ontdekte neurowetenschapper Diego Bohórquez van de Amerikaanse Duke-universiteit dat zogeheten enteroendocriencellen, cellen in de darmwand, een soort voetachtige uitstulpingen hebben die lijken op de synapsen waarmee zenuwcellen met elkaar communiceren. Hij wist dat die enteroendocriencellen hormoonboodschappen konden doorgeven aan het centraal zenuwstelsel, maar hij vroeg zich af of ze ook via elektrische signalen met de hersens konden ‘praten’ zoals zenuwcellen.
Bohórquez en medeonderzoekers injecteerden in een nieuw onderzoek bij muisjes een fluorescerend hondsdolheidsvirus in de darmen en keken of de enteroendocriencellen en hun ‘partnercellen’ daar op reageerden. Die partnercellen bleken onderdeel van de vaguszenuw (nervus vagus) te zijn.
De onderzoekers zagen in een celkweek in een petrischaaltje in het lab dat de enteroendocriencellen contact maakten met de vagale neuronen via een synaptische verbinding. De darmwandcellen produceerden zelfs glutamaat, een signaalstof voor reuk en smaak, die in eentiende seconde werd geabsorbeerd door de zenuwcellen. Dat is veel sneller dan hormonen kunnen doen, want die reizen via de bloedbaan naar de hersens. Die traagheid zou er wel eens verantwoordelijk voor kunnen zijn dat eetlustonderdrukkers (voor zwaarlijvigen) vaak niet werken, zegt Bohórquez. Het is nu zaak voor hem om uit te zoeken of die directe darm/hersenverbinding het brein informatie verstrekt over voedingsstoffen en calorische waarden.
Er zitten belangrijke voordelen aan een snelle darm/breinverbinding. Dat geldt voor het ontdekken van gifstoffen, maar de onderzoekers denken dat er nog wel meer voordelen aan die snelle verbinding zitten. Ze vermoeden dat die verbinding evolutionair gezien al honderden miljoenen jaren bestaat.
Darmzenuwen
In een ander onderzoek ‘kietelden’ de onderzoekers met een laser de darmzenuwen van muisjes. Dat vonden de muisjes prettig en ze haakten naar herhaling. Het bleek dat die laser’kieteling’ de dopamineproductie in dopaminecellen in de hersens stimuleerde.
Beide onderzoeken zouden een verklaring biden voor het feit dat het prikkelen van de nervus vagus met elektrische pulsjes effect heeft bij mensen met een ernstige depressie, denkt Ivan de Araujo die dit tweede onderzoek leidde. Het zou ook kunnen verklaren waarom eten ons een goed gevoel geeft. “Hoewel die neuronen buiten onze hersens zitten, voldoen ze volledig aan de definitie voor beloningsneuronen.”
Bron: Science