Giftig genoegen?
De milieueffecten van negen bestrijdingsmiddelen die veel worden gebruikt in de druiventeelt, worden mogelijk flink onderschat, blijkt uit recent onderzoek. De verblijfttijd in de (lage) atmosfeer is langer dan internationaal afgesproken. De onderzoekers waarschuwen dat de huidige criteria voor risicobeoordeling van pesticiden zouden moeten worden bijgewerkt.
In labproeven overschreden de negen pesticiden die worden gebruikt in de wijnbouw en bij andere gewassen, de tweedaagse drempelwaarde ruimschoots die het Verdrag van Stockholm over slecht afbrekende verontreinigende organische stoffen stelt voor de halfwaardetijd van chemicaliën in de atmosfeer. De onderzoekers ontdekten ook verschillende onbekende verbindingen toen ze keken naar de afbraakproducten van bestrijdingsmiddelen in de atmosfeer.
Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN, de FAO, is het wereldwijde gebruik van pesticiden sinds 1990 verdubbeld, wat aanleiding geeft tot bezorgdheid over de mogelijke gevolgen voor de gezondheid en het milieu. In het licht van hun nieuwe bevindingen stelt het onderzoeksteam dat de regelgeving inzake de veiligheid van deze stoffen voor mens en milieu dringend moet worden bijgewerkt.
Pesticiden komen met name in de atmosfeer terecht wanneer ze op gewassen worden gespoten, wat leidt tot luchtvervuiling. Als semi-vluchtige verbindingen kunnen de stoffen in verschillende vormen in de atmosfeer aanwezig zijn: als gas of damp of als deeltjes.
De deeltjes worden geadsorbeerd aan het oppervlak van zwevende deeltjes in de lucht, zoals stof of organisch materiaal dat in de lucht zweeft. Deze adsorptie kan leiden tot langere halfwaardetijden, wat betekent dat ze langer nodig hebben om af te breken en zich (dus) verder kunnen verspreiden.
De Europese regelgeving houdt momenteel alleen rekening met de atmosferische levensduur van pesticiden op basis van hun gasfase. Als een bestrijdingsmiddel een atmosferische halfwaardetijd van meer dan twee dagen heeft, wordt het beschouwd als vatbaar voor atmosferisch transport over langere afstanden, wat een belangrijke factor is bij de classificatie als persistente verontreinigende organische stof.
In hun onderzoek onderzochten Boulos Samia van de universiteit van Aix-Marseille en zijn collega’s in Frankrijk de atmosferische halfwaardetijden van negen pesticiden die veel worden gebruikt in de wijnbouw. Ze hechtten de pesticiden aan atmosferische deeltjes en stelden die bloot aan ozon en hydroxylradicalen, om te simuleren hoe ze zich zouden gedragen in de lagere atmosfeer van de aarde (de troposfeer).
Alle overschreden limiet
Ze lieten zien dat geen van de verbindingen een halfwaardetijd heeft die binnen de limiet van twee dagen valt die is vastgesteld in de Stockholmconventie. De halfwaardetijd varieerde van drie dagen (Cyprodinil) tot meer dan een maand (Folpet). Dat betekent dat alle negen verbindingen geherclassificeerd zouden moeten worden als persistente organische verontreinigende stoffen. Ze zijn veel schadelijker en persistenter dan eerder werd gedacht.
Samia: “Deze pesticiden worden in enorme hoeveelheden in heel Europa gebruikt en ons onderzoek toont aan dat we slechts beperkt inzicht hebben in hoe ze zich in de lagere atmosfeer gedragen. In het verleden zijn ze in de gasfase bestudeerd en zo is de EU-regelgeving nu vastgesteld. Ons onderzoek toont echter aan dat ze veel minder reactief zijn in hun deeltjesfase, wat betekent dat ze langzamer afbreken. Daarom moeten ze worden beschouwd als persistente organische verbindingen met potentieel voor langeafstandstransport. De modellen die gebruikt worden om hun veiligheid te testen gaan niet ver genoeg.”
In een tweede experiment bestudeerden de onderzoekers de afbraakmechanismen van de bestrijdingsmiddelen, waarbij ze verschillende giftige en niet-commercieel verkrijgbare stoffen waarnamen. Dat zou betekenen dat meer onderzoek nodig is om de giftigheid van deze pesticiden goed te kunnen beoordelen.
De onderzoekers keken ook hoe temperatuur en relatieve vochtigheid de verdeling van de pesticidemoleculen tussen de gas- en deeltjesfase beïnvloeden, waarbij ze afwijkingen ontdekten ten opzichte van de nu gebruikte modellen. Samia: “Deze experimenten suggereren dat pesticiden die in de landbouw worden gebruikt, geactualiseerde regelgeving nodig hebben die rekening houdt met hun deeltjesfasegedrag in de atmosfeer.”
Bron: phys.org