Insecten

De helft van alle  planten- en dierensoorten die met uitsterven worden bedreigd, dat zijn er zo’n miljoen, bestaat uit insecten. Onderzoekers waarschuwen dat uitsterving van insecten een katastrofe zou zijn voor de mensheid. De werkelijke situatie kan nog veel erger zijn aangezien we naar schatting maar eenvijfde van alle insectensoorten kennen. De onderzoekers doen er ook maar meteen een recept bij om de katastrofe te voorkomen.
“De huidige toestand van insecten is alarmerend”, zegt Pedro Cardoso van het Finse natuurhistorische museum en de universiteit van Helsinki. “Wat we weten is maar de top van een ijsberg.” Het verdwijnen van al dat kruipende, wriemelende, vliegende en springende gedierte is onderdeel van een massale uitsterving van soorten, de zesde in de laatste 500 miljoen jaar. De laatste deed zich zo’n 66 miljoen jaar geleden voor toen de gigantische dino’s en de meeste landdieren van de aardbodem verdwenen.

Dit keer is de mens de schuldige. Cardoso: “Menselijke activiteit is verantwoordelijk voor vrijwel alle achteruitgang en uitstervingen van insectenpopulaties.” Dat komt doordat insecten steeds meer van hun natuurlijke leefomgeving kwijtraken. Ook bestrijdingsmiddelen spelen een belangrijke rol in het verminderen en verdwijnen van insectensoorten. Dan staan nog eens zo’n 2000 insectensoorten op onze menulijst en ook de klimaatcrisis doet een duit in het zakje.
Het verdwijnen van vlinders, kevers, mieren, bijen, wespen, vliegen, krekels en libellen heeft grote consequenties. Lang niet al die beestjes zijn bekend en hebben namen. Geschat wordt dat er zo’n 5,5 miljoen insectensoorten zijn, waarvan er nu zo’n miljoen zijn geïdentificeerd en ingedeeld. Aangezien een groot deel van de insecten onbekend is, wordt het aantal met uitsterven bedreigde insectensoorten volgens Cardoso ernstig onderschat. “Met het uitsterven verliezen we veel meer dan een soort.”
Veel insecten leveren vitale diensten die onvervangbaar zijn zoals bestuiving, afvalverwerking en plaagbeheersing.” In de VS alleen al wordt de waarde van die ‘diensten’ geschat op 57 miljard dollar per jaar (52 miljard euro).

Grote waarde

Wereldwijd wordt de waarde van de landbouwgewassen geschat op tussen de 235 en 577 miljard dollar per jaar (211 tot 520 miljard euro). Veel (ook gewervelde) dieren leven van insecten. Een scherpe daling van de vogelbevolking in de VS en Europa wordt mede toegeschreven aan het gebruik van insecticiden.

Op de Rode Lijst van de internationale vereniging voor natuurbehoud (IUCN in Engelse afko) staan maar 8400 insectensoorten van de eenmiljoen waarvan we het bestaan kennen. Sedert het begin van het industriële tijdperk, zo’n 200 jaar geleden, zou 5 tot 10% van alle insectensoorten zijn verdwenen.
De helft van de plant- en gewervelde-diersoorten komen maar op een paar plekken op aarde voor. “Op die plekken bevinden zich hoogstwaarschijnlijk eenzelfde percentage endemische (aan een bepaalde plaats gebonden; as) insectensoorten”, speculeren de onderzoekers in hun artikel.

Laatste waarschuwing

Vijfentwintig jaar geleden waarschuwden de onderzoekers al eens in Nature. In 2017 deden ze dat nog eens vergezeld van handtekeningen van 15 000 onderzoekers. Dit is de laatste waarschuwing om te voorkomen dat de katastrofe zich voltrekt. Kan het de mens wat schelen?

Bron: phys.org