De bestrijdingsmiddelen neonicotnoïden zijn in Europa deels in de ban gedaan. Ze zouden (mede)oorzaak zijn van de grote bijensterfte. Het lijkt er echter op dat het gebruik van het nu nog toegestane neonicotinoïde  thiacloprid geen nadelige gevolgen heeft voor (aard)hommels. Sterker nog, de onderzoeksters suggereerden dat die hommels wel eens baat zouden kunnen hebben wat het gebruik van die pesticide. Voorlopig valt er nog een hoop uit te zoeken.
Bloemrijke landbouwgewassen leveren bijen mede hun gouden nectar. Bestrijdingsmiddelen daarentegen kunnen hun dood worden. Inmiddels zijn drie vertegenwoordigers van de neonicotinoïdefamilie in Europa verboden vanwege dit kwalijke bijeffect. Zo ver is het met thiacloprid nog niet. Dat middel mag in de EU nog tot april volgend jaar gebruikt worden maar het lijkt er op dat dat dan ook zal worden verboden.
Maj Rundlöf van de universiteit van Lund (Zwe) en Ola Lundin van de landbouwhogeschool in Uppsala (Zwe) vroegen zich af hoe gevaarlijk een, vermoedelijk, onschuldig neonicotinoïde is voor insecten. Misschien zouden die er zelfs wel baat bij kunnen hebben, doordat die bestrijdingsmiddelen er op zijn gericht de planten gezond te houden. Ze richtten hun onderzoek op de aardhommel, in de nabijheid op weide- en rode klavervelden. Ze bekeken het effect op 54 hommelpopulaties in verschillende gebieden in Zuid-Zweden. Ze bekeken klavervelden die met thiacolprid werden bespoten en die niet werden bespoten. Daarnaast bekeken ze ook nog populaties in een omgeving zonder klaver bij wijze van controle.

Baat?

Het bleek dat de hommels geen last hadden van het gebruikte neonicotinoïde. Hommels in de buurt van met het middel behandelde klavervelden ontwikkelden zich net zo goed als die in de buurt van de onbespoten klavervelden. “Dat is in sterk contrast met het effect van met het inmiddels verboden Clothianidine in hetzelfde gebied. Dat middel hinderde de groei en voorplanting van de hommels”, schrijven de onderzoeksters.
Het lijkt er dus op dat niet alle neonicotinoïden over een kam geschoren moeten worden. De onderzoeksters denken dat de insecten zelfs baat hebben bij het gebruik van thiacloprid. Het lijkt er op dat dat middel de klavervelden voor de hommels aantrekkelijker maakt. In de twee jaar dat ze de klavervelden bestudeerden noteerden Rundlöf en Lundin 13% meer bloemenbezoek van hommel op de met pesticide behandelde velden dan op de onbehandelde. In dat laatste geval zou, door vraat of ziekte, de kwaliteit van de bloemen slechter zijn geweest dan op de bespoten velden, waardoor ze minder vaak door hommels werden bezocht.

De onderzoeksters ontdekten nog opzienbarender zaken als ze ook naar de velden keken zonder klaver. De thiaclopridhommels deden het duidelijk beter dan de hommels die het zonder klaver moesten stellen. Ze verzamelden meer voedsel en kregen meer nageslacht. Velden met klaver schijnen de aardhommels duidelijk beter te bevallen dan zonder, of ze nou met thiacloprid zijn bespoten of niet.

De onderzoekers denken dat het voor de insecten wel eens nadelig zou kunnen zijn als dat neonicotinoïde in de ban zou worden gedaan. Ze denken dat landbouwers dan over zullen stappen op andere gewassen die minder pestgevoelig zijn en niet bloeien. In ieder geval zou de aardhommel baat hebben bij het gebruik van thiacloprid. Het middel vormt weinig gevaar voor in ieder geval de aardhommel en beschermt bloeiwijzen van landbouwgewassen die de insecten als voedsel dienen.

Andere insecten

Of dat ook voor andere insecten geldt zal nog moeten worden onderzocht. Wel is de gebruikte dosis hoogstwaarschijnlijk van belang. In Zweden is de aanbevolen dosis 72 g thiacloprid per hectare akkerland, in de VS 120 g en in Noorwegen 96. Dat zou volgens de onderzoekster wel eens de verschillen kunnen verklaren over de schadelijkheid van bestrijdingsmiddelen voor insecten. Ook zou de sproeiperiode van belang kunnen zijn. Er valt hoe dan ook nog een hoop te onderzoeken…

Bron: bdw