De laatste der steppezebra’s? (afb: Wiki Commons)

De oostelijke gorilla, de grootste nog levende primaat, staat op een rode lijst van de natuurbeschermingsorganisatie IUCN van de ernstig bedreigde diersoorten, vooral door de illegale jacht. Vier van de zes mensenapen worden bedreigd met uitsterving in het wild, zo maakte de IUCN in Hawaii bekend. Ook de andere twee soorten hebben het moeilijk. De eens alom aanwezige steppezebra gaat snel in aantal achteruit. Ook bij dit dier is de illegale jacht daar de oorzaak daarvan.
Het zal/mag niet verrassen: het gaat niet goed met de in het wild levende diersoorten en planten. De grote schuldige is de mens, direct of indirect. Achtendertig van de 415 inheemse plantensoorten in Hawaii zijn verdwenen en vier komen alleen nog maar in collecties voor. De Rode Lijst van de IUCN houdt de populatie van 82 954 soorten bij, waarvan er 23 928 met uitsterven/verdwijning worden bedreigd.
De oostelijke gorilla Gorilla beringei) is verhuisd van de categorie bedreigd naar de categorie ernstig bedreigd. Het aantal van die mensapen is in 20 jaar met 70% afgenomen. Er zouden er nu nog minder dan 5000 zijn. Een ondersoort, de oostelijke laaglandgorilla, zag zijn populatie in 2015 met 77% teruglopen. Er zouden nog maar 3800 laaglandgorilla’s in het wild leven.
Het doden of vangen van mensapen is illegaal. Toch is de jacht de grootste bedreiging van de oostelijke laaglandgorilla’s. De tweede ondersoort, de berggorilla, doet het beter en is enigszins in aantal toegenomen (880). Vier van de zes grote mensapen (de oostelijke gorilla, de westelijke gorilla, de Borneose oerang oetan en de Sumatraanse oerang oetan) staan op de lijst van de ernstige bedreigde diersoorten. De bonobo’s en chimpansees zijn bedreigd.

“Om de oostelijke gorilla, een van de dichtst bij de mens staande diersoorten, te zien uitsterven is werkelijk schokkend”, zegt Inger Andersen, algemeen directeur van de IUCN . “We leven in een tijd van grote veranderingen en elke nieuwe Rode Lijst drukt ons met de neus op de feiten hoe snel de ontwikkeling bergafwaarts gaat. Natuurbescherming werkt zo blijkt. Het is onze verantwoordelijkheid onze inspanningen te vergroten om het tij te keren en de toekomst van onze planeet veilig te stellen.”

Steppezebra

De eens veel voorkomende steppezebra (Equus quagga) is verhuisd van de categorie weinig zorgen naar bijna bedreigd. Het aantal steppezebra’s, de gewone zebra, is in 14 jaar met 24% afgenomen tot zo’n 500 000. In veel landen wordt de steppezebra alleen nog maar gevonden in reservaten. Toch melden 10 van de 17 landen een achteruitgang sedert 1992. De steppezebra wordt bejaagd om zijn vlees en huid.
Drie antiloopsoorten in Afrika (de zwartrugduiker,Cephalophus dorsalis), de witbuikduiker (Cephalophus leucogaster) en de geelrugduiker (Cephalophus silvicultor)) zijn ook in de categorie bijna bedreigd terechtgekomen. De aantallen daarvan zijn in de reservaten redelijk stabiel, maar daarbuiten neemt hun aantal af door illegale jacht en het verlies van leefruimte.
“Illegale jacht en het verlies van leefruimte zijn nog steeds de belangrijkste oorzaken van de achteruitgang van zoogdierpopulaties”, zegt bioloog Carlo Rondinini van de Sapienza (=Wijsheid)-universiteit in Rome die meewerkt aan de totstandkoming van de Rode Lijst. “We hebben nu bijna de helft van de zoogdieren beoordeeld. Er zijn wat succesjes te melden, maar over het algemeen is de nieuwe lijst een waarschuwing dat vele soorten nog steeds bedreigd worden.”

Hawaiiaanse flora

Binnendringers als varkens, geiten, ratten, naaktslakken en niet-inheemse planten zouden bezig zijn met de vernietiging van de oorspronkelijke Hawaiiaanse flora. Van de tot toe geïnventariseerde 415 Hawaiiaanse inheemse plantensoorten (van de totaal 1093) wordt 87% bedreigd met uitsterving/verdwijning, zoals de ohe kiko’ola (Polyscias waimeae) een prachtig bloeiende boom die alleen op het eiland Kauai is te vinden. Achtendertig inheemse soorten zijn uitgestorven zoals de ‘Oha Wai (Cyanea eleeleensis) en de Hibiscadelphus woodii. Vier inheemse soorten komen alleen nog maar in collecties voor. De binnendringers zijn schuld. Er zouden nog meer inheemse planten in hun voortbestaan worden bedreigd, zo verwachten onderzoekers van IUCN.
“Hawaii is een voorbeeld van een natuur met spectaculaire voorbeelden van de evolutie en toch gaat het een onzekere toekomst tegemoet. Dat toont dat menselijk handelen, onbewust, leidt tot vernietiging van de natuur”, zegt Matt Keir, lid van de speciale Hawaii-plantengroep van de IUCN.”Wat we op Hawaii zien gebeuren voorspelt wat er op andere eilanden of in geïsoleerde ecologische systemen zal gebeuren. Hawaii en andere landen zullen actie moeten ondernemen om de verspreiding van invasieve soorten te stoppen om de weinig voorkomende soorten te beschermen.”

Reuzenpanda

Er is ook nog wat goed nieuws te melden. Zo is de reuzenpanda (Ailuropoda melanoleuca) langer meer direct bedreigd, maar nog wel kwetsbaar. Het aantal reuzenpanda’s is gegroeid als gevolg van effectieve bescherming en herbebossing door de Chinese overheid, maar er dreigt een nieuw gevaar: klimaatverandering. Daardoor, wordt verwacht, zal in de komende 80 jaar eenderde van de bamboehabitat van de reuzenpanda verdwijnen.
Ook met de Tibetaanse antiloop (Pantholops hodgsonii) gaat het beter. Dat dier is van bedreigde soort nog niet bedreigde soort geworden. Ooit zouden er zo’n miljoen Tibetaanse antilopen zijn geweest. Dat aantal nam drastisch af tot, geschat, zo’n 70 000 in de jaren 80 en begin 90. Door bescherming is dat aantal weer gegroeid tot tussen de 100 000 en 150 000. 150,000.

Bron: eScience News