Grondstofwinning is allesbehalve groen te noemen (afb: schaeffler.nl)

Rijke landen zijn verantwoordelijk voor 74% van het teveel aan grondstofwinning tussen 1970 en 2017, met de VS en de EU als hoofdschuldigen, zo zou een studie onder aanvoering van Jason Hickel van de Autonome Universiteit van Barcelona hebben uitgevogeld. China is echter sterk in opkomst als overgebruiker. Dat bepaalden de onderzoekers door per land te bepalen welk boven zijn eerlijke aandeel in het gebruik zat. Die overconsumptie gaat gepaard met een grote schade aan ecosystemen.
De mensheid leeft op krediet. Dat is voornamelijk de schuld van de overconsumptie in de rijke landen. We hebben het dan niet alleen over een te hoge uitstoot aan broeikasgassen, maar ook aan veranderd landgebruik (met name ontbossing voor landbouwgrond), biodiversiteitsverlies en vervuiling van water, grond en atmosfeer maar ook door grondstofwinning. Elk jaar gebruikt de mensheid zo’n 90 miljard ton aan materialen en dat is ver boven wat als ‘duurzaam’ (behalve biologische grondstoffen zijn alle materiaalbronnen beperkt; as) wordt beschouwd.
De onderzoekers stellen een nieuwe methode voor om de nationale verantwoordelijkheid voor de ecologische afbraak te bepalen. “Niet alle landen zijn even verantwoordelijk voor die ontwikkeling”, zegt Nickel. “Sommige landen gebruiken per hoofd aanzienlijk meer grondstoffen dan andere door winning, productie, verbruik en afval.”

Tussen 1970 en 2017 is zo’n 2,5 biljoen ton materiaal onttrokken, het meest door de rijke landen. Daarvan zou 1,1 biljoen ton te veel zijn voor een ‘duurzame’ (zie opmerking boven; as) ontwikkeling. Amerika is die 1,1 biljoen ton voor 27% verantwoordelijk en de EU voor 25%. Spanje staat elfde op de lijst van vijftien overgebruikers en is verantwoordelijk voor 2%. Daarvoor staan, onder meer, Japan, Duitsland, Frankrijk, het VK en Italië.

China, nog niet een echt rijk land, is verantwoordelijk voor 15% van de ‘overmaat’. De rest van het zuidelijk halfrond voor 8%. 58 landen daarvan, inclusief India, met een bevolking van 3,6 miljard mensen (van de bijna achtmiljard), zou binnen de duurzame grenzen blijven.
De onderzoekers bekeken de binnenlandse winning en de handelsstromen voor, onder meer, fossiele brandstoffen, hout, metalen, mineralen en biomassa aan de hand van cijfers van de VN.

China

De verantwoordelijkheid voor overgebruik is in de loop van de periode veranderd. In absolute termen is die gestegen voor de VS en de EU maar het aandeel is de laatste twee decennia geleidelijk gedaald. Dat betekent dus dat de totale grondstofonttrekking is gestegen. Dat heeft vooral te maken met het grondstofverbruik in China. China overschreed de ‘duurzaamheidsgrens’ in 2001 en sedertdien is het aandeel van dat land snel gestegen.

Hickel: “De resultaten tonen dat de rijke landen voor het overgrote deel verantwoordelijk zijn voor de ecologische schade en hebben daardoor een een ecologische schuld ten opzichte van de rest van de wereld.” Hij vindt dat die landen er naar moeten streven hun grondstofverbruik aanzienlijk te verminderen om verdere achteruitgang (?) te voorkomen. Dat vraagt om krimp, maar krimp is een scheldwoord in de oren van de economen van die rijke landen.

Bron: Alpha Galileo