97% van landoppervlak op aarde ecologisch ontregeld

Andrew Plumptre

Andrew Plumptre

Volgens een nieuw onderzoek zou 97% van het landoppervlak van de aarde ecologisch verstoord kunnen zijn. Tot nu toe werd aangenomen dat  20 tot 40% van het aardoppervlak nog min of meer ongerept zou.
Meer dan dertig jaar geleden was natuurbehoud vooral gericht op gebieden die nog niet in aanzienlijke mate waren aangetast door de mens: de wildernis. Pas onlangs zijn onderzoekers eens gaan bekijken wat dat nu precies is, wildernis, met vooral aandacht voor gebieden die nog ‘intact’ waren/zijn. De gezondheid van natuurlijke ecosystemen wordt ook onderkend door de VN-conventie over biologische diversiteit als een belangrijk, nastrevenswaardig doel. “Intacte natuurgebieden gaan steeds meer verloren. De waarde daarvan voor biodiversiteit en voor de mens is overduidelijk aangetoond”, zegt onderzoeker Andrew Plumptre van het secretariaat van Key Biodiversity Areas in Cambridge. “In dit onderzoek tonen we aan dat wat als intacte habitat wordt beschouwd soorten ontbreken die door mensen bejaagd worden of zijn verdwenen door invasieve soorten of ziektes.”

Er is geen gemeenschappelijke definitie van ongereptheid. Er zijn kaarten gemaakt met de mate van menselijke invloed op de diverse gebieden. Op basis daarvan werd geschat dat tussen de 20 en 40% van de (landnatuur) nog min of meer ongerept is (geen nederzettingen, geen wegen, geen licht- of geluidvervuiling).
Plumptre en collega’s hebben het anders aangepakt. In plaats van zich te richten op de factor mens namen zijn de criteria voor wat echte bioversiteitsgebieden zijn (categorie C): een intacte ecologische gemeenschap waar de soorten in voldoende mate aanwezig zijn.
Als ijkjaar namen ze 1500: het uitgangspunt voor het verdwijnen van de soorten en de rode lijst van bedreigde soorten van de IUCN. Naast ongereptheid van de habitat bekeken de onderzoekers de ongereptheid van de fauna en de functionele ongereptheid (d.w.z. dat de dieren in voldoende aantallen voorkomen voor een ecologisch gezond gebied).

2 tot 3%

Als ze die drie maten van ongereptheid in beschouwing namen dan daalde het aantal gebieden dat volgens de KBA-criteria de status C zouden hebben. Dan bleef er maar 2 tot 3% van het landoppervlak over. Slechts 11% van de gemeten gebieden zijn beschermd. Veel van de ongerepte gebieden zouden worden bestierd door inheemse gemeenschappen, die in het handhaven daarvan een belangrijke rol in spelen. “Gebieden die functioneel intact waren lagen in Oost-Siberië en Noord-Canada, in het Amazonegebied, in de regenwouden in Congo en de Sahara”, stellen de onderzoekers.

Ze willen de hoop echter niet opgeven. Ze denken dat tot 20% van het landoppervlak weer faunaongereptheid zou kunnen krijgen door de herintroductie van maar een paar soorten. Plumptre: “Dat kan in gebieden waar menselijke invloed nog steeds gering is, vooropgesteld dat de overlevingskansen van die soorten gewaarborgd is en dat die soorten kunnen groeien tot voldoende aantallen om hun rol te spelen.”

Plumptre vindt dat de aandacht voor intacte natuurgebied wezenlijk is. “Die intacte gebieden moeten een kritische doelstelling zijn voor de onderhandelingen over biodiversiteit. Erkenning van die intacte gebieden is nodig en er moeten plannen komen voor gebieden om die status te herstellen.”

Bron: EurekAlert

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.