Onderzoekers lijken steeds meer vat te krijgen op wat er in ons hoofd afspeelt. Die ‘gedachtelezers’ zouden wel eens de volgende bedreiging van onze privésfeer en gedachtegoed kunnen zijn. De wetenschappelijke VN-organisatie Unesco koppelde in een congres in Parijs eerder deze maand neurowetenschappers, ethici en regeringsvertegenwoordigers om met elkaar van gedachten te wisselen over dit prangende thema. Hoe kunnen we voorkomen dat onverlaten er met onze gedachten vandoor gaan?
Voorlopig moet iemand voor zo’n truc nog een raar ‘hoedje’ op of zelfs (dunne) elektrodes geïmplanteerd krijgen, maar je kunt je voorstellen dat een of andere slimmerik op een dag een apparaat ontwerpt waarmee je zonder direct contact met je doelwit maakt de juiste signalen in je hersens zou kunnen opvangen. En wat te denken van al die dinkses die we op onze hoofd zetten, om onze pols doen of anders meedragen om allerlei beslist opzienbarende dingen te kunnen (laten) doen?
Steeds vaker gaan onderzoekers en wetenschappers in de hersens zelf aan de slag om ziektes te bestrijden zoals epilepsie of Parkinson (of althans, dat is de bedoeling). Je kunt je ook voorstellen dat er hersenimplantaten zullen worden ontwikkeld om stommen te laten praten of blinden te laten zien. En wat te denken van implantaten die de gebruiker de mogelijkheid geven met het hoofd apparaten te bedienen?
Het lijkt misschien allemaal nog wetenschapsfictie, maar volgens een rapport van de Unesco groeit het aantal patenten op het gebied van hersentechnologie razendsnel. Tussen 2015 en 2020 zouden die jaarlijks zijn verdubbeld. De investeringen in die tak lagen in 2020 22 keer hoger dan in 2010 tot zo’n 30 miljard euro.
Volgens ethica Nita Farahany van de universiteit in Durham zullen voor die technologieën moeten worden gereguleerd die in staat zijn om het gedrag en de gedachten van mensen kunnen beïnvloeden of althans in staat zijn gedachten te lezen. Dat zou voor bedrijven een waardevolle aanvulling zijn op al die gegevens die bedrijven nu al verzamelen van je doen en laten op het wereldwijde web.
Middelen voor therapeutisch gebruik worden nu al gereguleerd, maar hoe zit het met implantaten die dwarslaesiepatiënten weer laten lopen? Daarbij worden hersensignalen gebruikt om zenuwen en daarmee spiergroepen te activeren.
Polsbandjes
Bedrijven zijn al volop bezig met het ontwikkelen van allerlei draagbaar spul zoals polsbandjes, hoofdstellen of oortjes, waarmee verschillende vormen van hersenactiviteit worden opgenomen. Die bedrijven azen op die gegevens en leggen hun ‘wensen’ vast in de gebruiksvoorwaarden, ook dat ze die gegevens mogen doorgeven/-verkopen aan derden.
De meeste van de bedrijven die zich op die markt begeven hanteren die voorwaarden, stelt neurowetenschapper Rafael Yuste van de Columbiauniversiteit in New York en oprichter van een stichting voor ‘neurorechten’. Die rechten zullen snel geregeld moeten worden, vindt Farahanny. De markt staat gereed om ons te bespringen.
Bron: Nature