Zand wordt onder meer gebruikt voor de productie van beton
Jaarlijks wordt er zo’n zesmiljard ton zand uit de oceanen gebaggerd. Volgens het milieuprogramma van de VN (UNEP) is dat zowel slecht voor het zeeleven als voor de (menselijke) kustbewoners. Deze bedreiging komt nog eens bovenop de andere door de mens veroorzaakte bedreigingen zoals verzuring, opwarming en kunststofvervuiling. Ook het veertiende duurzame-ontwikkelingsdoel van de VN, de bescherming en het duurzame gebruik van de oceanen, lijkt steeds verder uit het zich te verdwijnen.
Zand is na water de meest gebruikte natuurlijke grondstof, vooral ingezet voor de productie van beton, zonnepanelen en glas. De zandwinning in de oceanen gebeurt volgens de UNEP allerminst zorgvuldig. Soms wordt zand gewonnen door een soort stofzuigers die naast zand ook alles opzuigen wat er op die plek te vinden is zoals micro-organisme, planten en schelpdieren en daarmee alle natuur ter plekke vernielend.
Deze nieuwe cijfers worden gepresenteerd tezamen met de lancering van de zeezandwacht Marine Sand Watch die de zeezandwinning meet met behulp van, onder meer, technische hulpmiddelen en kunstmatige intelligentie. Volgens UNEP zijn de gevolgen van de winning in (vooral) ondiep water alarmerend. Volgens de nieuwste cijfers is van de 50 miljard ton zand die de mensheid elk jaar verbruikt tussen de vier- en achtmiljard ton afkomstig uit de wereldzeeën. Dat zou gemiddeld omgerekend meer dan eenmiljoen zandwagens per dag zijn. Dat valt moeilijk duurzaam te noemen. De meeste zandwinning vindt plaats in d e Zuid-Chinese Zee, de Noordzee en de Amerikaanse oostkust.
Toename
Op basis van de cijfers van 2012 tot 2019 kan geconstateerd worden dat de zeezandwinning groeit. De wereld stevent af naar hoeveelheid van tien- tot negentienmiljard ton zeezand. Dat is de geschatte hoeveelheid die rivieren jaarlijks in de wereldzeeën lozen. Als die grens overschreden wordt dan worden functies en structuur van van de kustgebieden van zeeën ernstig bedreigd. Uiteraard is dat vooral een dreiging van de kustgebieden waar het meeste zand gewonnen wordt.
Bronnen: BBC, Marine Sand Watch, Nature