Nog niet zo lang geleden stond in dit blog een verhaal over de aanpasbaarheid (plasticiteit) van hersens. De conclusie van dat onderzoek was dat de taken van teloorgegane delen niet elders in de hersens worden overgenomen. Nu stellen onderzoekers rond Matthew Howard van de universiteit van Iowa dat dat wel degelijk zou gebeuren. Ze zagen dat bij twee epilepsiepatiënten waar noodgedwongen hun ’taalknobbel’ (-knooppunt) moest worden verwijderd. Die functie zou vrijwel onmiddellijk zijn overgenomen door andere delen van de hersens, op zijn minst gedeeltelijk, stellen ze.
Bij de patiënten werd een deel van de temporale kwab weggenomen, een hersendeel dat verantwoordelijk zou zijn voor de betekenis van woorden, om dieper in de hersens delen weg te nemen die verantwoordelijk zijn voor epileptische aanvallen. Bij dit soort operaties wordt de patiënt gevraagd bepaalde spreekoefeningen te doen als er elektrodes in de hersens worden geplant om de juiste plek van de ingreep te bepalen. Dat beperkt de schade van de ingreep.
Normaal worden die elektrodes na de operatie verwijderd. In dit geval werd de ingreep gedaan zonder de opname-elektrodes te verwijderen. Dat maakt het mogelijk opnames voor en na de ingreep te maken om hersensignalen op te vangen van hersendelen elders, met inbegrip van delen die verantwoordelijk zijn voor spraak en taal buiten het geopereerde gedeelte.
Compensatie
Analyse van de verandering in reacties op spreekgeluiden voor en na de operatie maakte duidelijk dat het communicatieverkeer snel verstoord werd, maar ook weer snel minstens gedeeltelijk werd gecompenseerd door het bredere hersennetwerk. “De snelle reactie op spraak en taalverwerking van het knooppunt dat werd verwijderd was verrassend”, zegt medeonderzoeker Christopher Petkov. “Nog verrassender was hoe de hersens dat verlies compenseerden, al was dat op de korte termijn niet volledig.” Ik(= as, leek op elk gebied) denk overigens niet dat hiermee het laatste woord gesproken is over de al of niet bestaande plasticiteit van de hersens.
Bron: Science Daily