Beta-amyloïdeplaques worden vaak een op een verbonden met de ziekte van Alzheimer, maar dat lijkt een groot misverstand. Het blijkt dat 90-jarigen met een supergeheugen ook veel plaques kunnen hebben, zo blijkt uit post mortem-onderzoek. De resultaten van het onderzoek werd onlangs gepresenteerd op een congres voor neurowetenschappers in San Diego (VS).
Er zijn hoogbejaarden die een geheugen en verstand hebben van mensen die half zo oud zijn. Alzheimer lijkt bij hen ver weg. Aras Rezvanian van de Northwestern-universiteit in Chicago en medeonderzoekers hebben hersens van overleden hoogbejaarden bekeken, die een goed geheugen en verstand hadden, even goed als toen ze 50 waren. De onderzoekers keken naar twee hersengebieden: de hippocampus, waar het geheugen zou zetelen, en de voorhoofdskwab, de zetel van het ‘verstand’.
Ze vonden eiwitplaques en -knopen. Die klonteringen van beta-amyloïde en tau-eiwitten worden in verband gebracht met het afsterven van hersencellen en daarmee met de achtergang van geheugen en verstand. Twee van de acht ‘oudjes’ hadden opeenhopingen die zijn aangetroffen bij zeer ernstige Alzheimerpatiënten.
Hersencellen
Wel bleken de slimme oudjes veel meer hersencellen te hebben dan overleden Alzheimerpatiënten. Dat klopt natuurlijk niet met de theorie dat de plaques en knopen leiden tot het afsterven van de hersencellen
“Oude mensen met een supergeheugen kunnen alle kenmerken van Alzheimer hebben”, zegt Rezvanian. “Het lijkt er op dat sommige onbekende factoren sommige bejaarden beschermen tegen plaques en tau-knopen.” Het zou natuurlijk kunnen zijn dat de hoogbejaarden wier hersens bestudeerd zijn veel meer hersencellen hadden dan normaal, denkt medeonderzoeker Changiz Geula. “Dan kunnen ze wel verstand en cellen verliezen, maar ze beginnen op een hoog niveau.”
De ontdekking ondersteunt het idee dat de plaques en knopen niet de directe oorzaak kunnen zijn van de ziekte. Er wordt veel onderzoek gedaan naar het verwijderen van de plaques, maar dat blijkt niet te helpen. Erger nog, de patiënten worden er behoorlijk ziek van. Toch denken de onderzoeker dat het de moeite waard is te zoeken naar die, nog onbekende en misschien onbestaande, beschermende factoren.
Bron: New Scientist